توصيه مديران ارشد استان، ارتقای سواد رسانه‌ای مدیران

ارتقاي اشتراك روزنامه‌ قدمي براي حمايت نه سهم‌خواهي

■  رسانه تریبون عملکرد مدیران است

 آرشیو رسانه‌ها ماندگارترین منبع برای بازگشت به اتفاقاتی است که در هر تاریخی که به وقوع پیوسته‌اند محیط اطراف خود را تحت تأثیر قرار دادند. پس از هر اتفاقی تا زمانی کوتاه انعکاس آن رویداد در خاطر جامعه محلی می‌ماند، اما به مرور زمان و با گذشت روزها این اتفاق‌ها به خاطراتی کمرنگ تبدیل می‌شوند که تنها کلید حیات آنها و بازمانی به زمان طولانی‌تر در کلیدی خواهد چرخید با عنوان آرشیو ماندگار رسانه‌ها.
این روزها سرعت همه‌گیر شدن فضاهای مجازی به گونه‌ای است که مردم در لحظه احساس می‌کنند با اتصال به آنها به هر اتفاقی واقف می‌شوند. اما غافل از آنند که استناد کردن به اخبار نامعتبر وفاقد منبع موثق و تاریخ دقیق رویداد، سرابی است که اذهان را به یک حافظه درگیر با فضاهای شلوع مجازی تبدیل می‌کند. در نظر بگیرید اتفاقی در مکان خاصی به وقوع می‌پیوندد اتفاقی شبیه به افتتاح یک پروژه و یا رقم خوردن یک تصمیم که بازخورد آن به چند فرصت اشتغال‌زایی و کارآفرینی منجر می‌شود و پشت صحنه همه این اتفاقات تلاش و تکاپوی مردان و زنانی است که در جایگاه مدیریت نشسته و دغدغه توسعه در حوزه‌های خود را به دوش می‌کشند. به واقع چه کسی می‌تواند واقعیت ماجرا را برای جامعه محلی انعکاس دهد؟
آیا در این زمینه می‌توان منکر تأثیر رسانه‌های شد ؟ آیا می‌توان گفت ، بود و نبود رسانه در این زمینه تأثیر چندانی ندارد؟ آیا اگر مردم کوچه و خیابان رد پایی از موفقیت‌ مدیران شهر خود که در تیتر روزنامه‌های صبح نبینند می‌توانند زبان به تحسین تلاش و تکاپوی آنان گشایند؟
قطع یقین هر آنکه کارشناس حوزه حساس رسانه است خوب می‌داند که بین نحوه عملکرد مدیران و نگاه تحلیل‌گر مردم حلقه‌ای وجود دارد به نام رسانه‌های موثق، که اگر به هر ترتیبی نادیده گرفته شوند تهدیدهایی در جامعه انعکاس می‌یابد که تمام و کمال متوجه حوزه‌های مدیریت مدیران شهر خواهد بود.
اینها را گفتیم تا به این نکته برسیم، امروز که فضای مجازی و انعکاس اخبار در صفحه‌ مصور تلفن‌های همراهمان در دسترس ترین ابزار برای آگاهی از اتفاقات است همچنان مردم فهیم و تحلیل‌گر و رسانه‌‌شناس برای تأیید اخبار و اطلاعاتشان به دنبال منابع خبری مکتوب در رسانه‌های با مجوز می‌روند.
حال بیراه نیست اگر به نقش حساس رسانه‌ها در جامعه اشاره کنیم، رسانه‌هایی که تلاش می‌کنند آیینه تمام نمای خوب و بد جامعه‌ای باشند که مردم آنها را امین خود می‌دانند. روزهای متمادی کاری، گروهی با عنوان روزنامه‌نگار، خبرنگار و کارشناسو مدیررسانه پاشنه می‌کشند تا پای کارانعکاس فعالیت‌ مدیرانی باشند که مردم با صداقت و اعتمادشان آنها را بر کرسی ریاست نشانده‌اند. رسانه‌ای‌ها تلاش می‌کنند آنچه حق مطلب است ادا کنند گرچه هزینه این رسالت همیشه بر دوششان سنگین است اما به اصولی از قبیل اعتقاد، توانمندی و اعتماد مردم و دولت با خلوص نیت استوارند و حاضر نیستند بهای سنگین انتشار هر رسانه مکتوبی را بهانه کنند برای آنکه در کارشان کم بگذارند.
در این میان آنچه می‌تواند حیات رسانه‌ها را ممتد نگه دارد چیزی نیست جز حمایت مدیران تصمیم‌ تأثیرگذار، چه بسا با بالا بردن آمار اشتراک روزنامه ها و افزایش حمایت‌های چندگانه آنها تا همیشه این مهم ماندگار می‌شود که دوستی بین رسانه و مسئولان برای جلب اعتماد جامعه محلی همواره ماندگار و همیشگی است.

 تصمیمات غیر علمی و پایین بودن سواد رسانه
تجربه بيش از يك دهه توزيع روزنامه و نشريه حالا ديگر براي فعالان رسانه در اين حوزه آشكار كرده است كه به لطف تصمیمات غیرعلمی و ناکارشناسانه در حوزه کار با نشريات و پایین بودن سواد رسانه ای در طول 5 يا 6 سال اخيرحمایت از  رسانه ها به واسطه گرفتن اشتراک  با افت شديد فروش مواجه شده‌اند . اما در این شرایط هم رسالت مهم خبرنگاری هرگز کمرنگ نشده است . برای پی بردن به میزان تایید اين مهم معطوف شدن نگاه به آمار كلي ميزان اشتراك برخي ارگان‌هاي دولتي تأييد مي‌كند.
در يك آمار اجمالي كه از سوي برخي فعالان در حوزه اشتراك روزنامه‌هاي محلي در استان همدان به دست آمده است، ميزان اشتراك روزنامه‌ها در بخش‌هاي دولتي و خصوصي به شرح ذيل مي‌باشد.
بررسي اين آمار در يك نگاه و بر اساس جامعه هدف تعيين شده بيانگر آن است كه حال ارتباط بين ارگان‌هي دولتي و فعالان بخش خصوصي با رسانه‌ها خوب نيست.
  ادارات اشتراک ها را نگه دارند
دربخشی از تازه ترین نامه ای که استانداری همدان به ادارات دولتی ارسال کرده است دستوری مبنی بر آنکه «دستگاه های اجرایی موظفند نسبت به اشتراک مطبوعات در سال جاری، حداقل به میزان سال گذشته اقدام لازم معمول و گزارش آن حداکثر تا تاریخ 5 اردیبهشت ارسال نمایاند»صادر شده است. این دستور بیانگر آن است که با هدف حمایت از رسانه‌ها تصمیم گیران ارشد دولت در استان پای کار هستند اما برخی از مدیران اجرایی با بهانه تراشی‌ها به این دغدغه بی‌تفاوت هستند.
كارشناسان رسانه بر اين باورند بهانه‌هاي عديده‌اي به جان تصميم‌گيران اين حوزه افتاده است تا بازار اشتراك رسانه‌هاي مكتوب رو به ركود و كمبود نيروي حرفه‌اي، كاهش مخاطبان رسانه‌اي مكتوب، همه‌گير شدن فضاهاي مجازي و پشتازي ظاهري اين شبكه‌هاي غيراصولي و حتي كم و زياد شدن درجه اهميت به رسانه‌ها در پوشش اخبار يكي پس از ديگري حالا ميدان بي‌نظمي را رقم زده است كه در آن سفارش اشتراك‌بگيران در حوزه رسانه‌ها تنها عامل مهمي است كه با چالش روبه‌رو شده است.
 آگهي‌ و افزايش اشتراك‌ حمايت از رسانه‌هاي محلي
در آخرين كارگروه رسانه معاون سياسي امنيتي استاندار همدان در توصيه‌اي به ارگان‌هاي دولتي عنوان كرد: با دادن آگهي‌ها و افزايش اشتراك‌ها به حمايت از رسانه‌هاي محلي اقدام كنند. در اين زمينه حتي استاندار همدان هم در نشست‌هاي متعدد با رسانه‌ها و ارگان‌هاي دولتي تأكيد كرده است نبايد اشتراك‌ها را كم كنند و حداقل قدم‌هايي كه مي‌توان در راستاي حمايت از رسانه‌ها برداشت اين است كه اشتراك‌هاي موجود توسط ارگان‌هاي دولتي در استان حفظ شود.
اما به واقع شرايط موجود بيانگر آن است كه توصيه‌ها و راهكارهاي مدير ارشد استان و معاون سياسي امنيتي استاندار از سوي مديران و تصميم‌گيران اين حوزه در ارگان‌هاي دولتي آنگونه که باید در زمینه حمایت از رسانه‌ها جدي گرفته نشده است.
با نگاهي به جدول آمار اشتراك‌هاي ادارت دولتي به وضوح با اين اعداد و ارقام روبه‌رو مي‌شويم كه ادارات گسترده‌اي كه در ناحيه‌هاي چندگانه شهرهاي استان سرپرستي‌هاي متعدد دارند و مي‌توانند با افزايش اشتراك‌ها قدمي مؤثر در راستاي حمايت از رسانه‌ها بردارند به بهانه سهم‌خواهي‌ها از اين مهم سر باز زده‌اند كه اين خود جاي هزار و يك سؤال دارد.
معاون سياسي امنيتي استانداري همدان بارها براي ارتقاي سواد رسانه‌اي مديران در كنار حمايت‌هاي مالي ارگان‌ها از رسانه‌ها تأكيد كرده و بر اين باور است كه آموزش مستمر سواد رسانه‌اي براي مديران دستگاه‌هاي دولتي ضروري و غيرقابل انكار است.
از نگاه كارشناسانه ابراهيم الهي‌تبار، ارگان‌هاي دولتي موظف هستند ارتباط سازنده‌اي ميان مجموعه خدمتگزاران و جامعه محلی فراهم كنند كه رسانه‌ها نقطه وصل اين دو طيف هستند.
  بودجه فرهنگی چاره اشتراک
مديركل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در اين زمينه مي‌گويد: براي گرفتن اشتراك روزنامه‌ها، ادارات دولتي از بودجه فرهنگي خود استفاده مي‌كنند. فاضل عبادي معتقد است سازمان‌ها از اعتبارات داخلي خود خريد روزنامه‌ها را انجام مي‌رسانند كه اين بودجه جزو فصل 2 بودجه جاري آنها محسوب مي‌شود.
عبادي عنوان كرد: دادن آگهي‌ها و بالا بردن اشتراك روزنامه مي‌تواند نقش تأثيرگذاري در تكاپوي اقتصاد مطبوعات محلي داشته باشد.
 رسانه های مکتوب با مجوز خبرانتشار می دهند
رئيس خانه مطبوعات استان همدان نيز مي‌گويد: مشكلات مالي و بالا بودن هزينه‌هاي چاپ از مهمترين مواردي است كه مي‌تواند با داشتن پشتوانه مالي حل‌وفصل شود. محمدرضا عارف بر اين باور است: گرچه گسترش سايت‌هاي اينترنتي و فضاهاي مجازي امروز بهانه اقبال كم از رسانه‌هاي مكتوب است اما همه آنان كه سواد رسانه‌اي دارند خوب مي‌دانند توليد محتواي درست و تحليل‌هاي منطقي مي‌تواند فضاهاي مطبوعاتي محلي را پرتكاپو نگاه دارد.
وي گفت: همه ارگان‌هايي كه ادعا مي‌كنند حامي رسانه‌ها هستند با گردش آزاد اطلاعات و حفظ سياست حمايت از رسانه‌ها با بالا بردن اشتراك‌ها و آگهي‌ها بايد اين مهم را به اثبات برسانند و لازم است تصميم‌گيران اين مهم را باور كنند كه فضاي مجازي بدون مجوز هرگز نمي‌تواند يك منبع قابل اطمينان باشد.
عارف عنوان كرد: امروز نشريات مكتوب در ازاي مجوزها و نظارت‌هاي دقيق به فعاليت مي‌پردازند و اين فعاليت نيازمند حمايت دولتي‌هاست و نمي‌توان اين مهم را نديده گرفت.رئيس خانه مطبوعات استان بر اين باور است كه برخي افراد با بهانه كردن فعاليت در راستاي اقتصاد مقاومتي چاره كار را تنها در محدود كردن حمايت از رسانه‌ها مي‌بيند كه اين به واقع عادلانه نبوده و نيست.
 رسانه‌ها تریبون عملکرد ارگانها
وي معتقد است: نفع اصلي فعاليت رسانه‌ها به ادارات دولتي برمي‌گردد؛ چراكه رسانه‌ها تريبوني براي عملكرد ارگان‌هاي دولتي هستند، هر رسانه مخاطب خاص خودش را دارد و بويژه رسانه‌هاي محلي به عنوان تنها حلقه واصل بين ارگان‌هاي دولتي و جامعه محلي نقش متمايزي در اين راستا دارند.
نبايد به بهانه صرفه‌جويي ادارات دولتي رسانه‌ها را نشانه بگيرند؛ چراكه انقلاب ما انقلاب فرهنگي است و جامعه ما در همه زوايايي كه فرهنگ بر آن حاكم است بايد تلاش كند تا فعالان فرهنگي را حامي باشد. به هر ترتيب بر اساس آماري كه خانه مطبوعات در اختيار گذاشت است در حال حاضر 37 نشريه محلي، 28 پايگاه خبري، 33 سرپرستي روزنامه‌هاي سراسري فعار، 17 نمايندگي خبرگزاري و 70 دفتر نشريه‌هاي مكتوب فعال هستند. اين آمار بيانگر آن است كه پايتخت تاريخ و تمدن ايران‌زمين نيازمند آن است كه بسترهاي فرهنگي را مهيا براي تكاپو و توسعه ببيند نه آنكه حتي مديران اجرايي و دولتي هم كه مي‌توانند با كمك به راه پيدا كردن روزنامه به اتاق كارمندان خود قدمي در اين راستا بردارند گاه در بعضي موارد به بهانه سهم‌خواهي‌هاي ناعادلانه اين راه را ناهموار كنند.به نقل از برخی کارشناسان در حوزه رسانه به واقع رسانه تریبون عملکرد مدیران است و اگر این تریبون خاموش شود انعکاس تلاش مدیران در پستوی بایگانی ادارات خواهد ماند .
اين آمار بيانگر آن است كه پايتخت تاريخ و تمدن ايران‌زمين نيازمند آن است كه بسترهاي فرهنگي را مهيا براي تكاپو و توسعه ببيند نه آنكه حتي مديران اجرايي و دولتي هم كه مي‌توانند با كمك به راه پيدا كردن روزنامه به اتاق كارمندان خود قدمي در اين راستا بردارند گاه در بعضي موارد به بهانه سهم‌خواهي‌هاي ناعادلانه اين راه را ناهموار كنند.
امید آنکه مدیران رسانه شناس در کنار فعالیت‌های اجرایی خود لحظه‌ای به این بیاندیشند که اگر نگاه حامی و تحلیل‌گر رسانه‌ها با آنها همراه نبود کجا می‌توانستند به خروجی عملکرد خود استناد کنند. اگر آرشیو معتبر رسانه ها نبود. در یک کلام و به استناد گفته کارشناسان میگوییم، فضای مجازی ماندگار نیست و تاریخ ندارد، نه اینکه اعتبار نداشته باشد اما هیچ گاه هیچ‌چیز نمی‌تواند جای لذت لمس صفحات کاغذ یک روزنامه را برای پی بردن به چند و چون محیط اطراف بگیرند. مردم هنوز روزنامه‌ها و اعتبار رسانه‌ها را دوست دارند و حاضر نیستند جای استناد به آرشیو ارزشمند آنها را به اکتفای به صفحات غیرقابل ماندگار فضاهای مجازی دهند.

ميزان اشتراك (تعداد نسخه)
سال 94    سال 95    سال 96
1190    1090    130 (تا آخر فروردين 96)
30 درصد خصوصي
70 درصد دولتي    30 درصد خصوصي
70 درصد دولتي    كاهش در هر دو حوزه