■کارهای اولیه مجموعه اشعارم انجام شده که به زودی منتشر خواهد شد
احمد خوانساری با تخلص شعری «رها»، یکی از شاعران پیشکسوت همدانی است که در سال 1321 متولد شده است. او تحصیلات راهنمایی و دبیرستان خود را در همدان گذراند و سرانجام از دانشگاه تهران لیسانس اقتصاد را در سال 1359 دریافت کرد.
او در ابتدا دارای رشته اقتصاد بود، ولی از 16سالگی به شعر و ادبیات علاقه‌مند می‌شود و نخستین شعرش را در سال 1342 که تازه دیپلم گرفته بود، می‌سراید.
شعرهای خوانساری در ابتدا در مطبوعات و روزنامه محلی همدان و پس از آن در روزنامه‌هایی همچون جوانان، اطلاعات و... در تهران چاپ می‌شد و پس از انقلاب نیز اشعاری در زمینه جنگ تحمیلی و... سروده است که در مجلات مختلف چاپ می‌شد. او در ابتدا اشعارش را در قالب دوبیتی و چهارپاره می‌سرود و پس از آن به قالب غزل روی می‌آورد که در حال‌حاضر نیز قالب اصلی شعری‌اش محسوب می‌شود.
در همین زمینه با این شاعر پیشکسوت گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید:
در مورد فعالیت‌های ادبی خود و اینکه از چه سالی آغاز به فعالیت کردید، توضیح دهید.
در ابتدا رشته من ریاضی بود، ولی از 16-17 سالگی به شعر و ادبیات نیز علاقه داشتم و به‌طور مرتب روزنامه‌ها و مجلات مختلف را می‌خواندم و کم‌کم به شعر نیز گرایش بیشتری پیدا کردم.
نخستین شعرم را در سال 1342 سرودم که تازه دیپلم گرفته بودم. شعرهای اولیه من نیز در سال 1346 در نشریات محلی همدان چاپ می‌شدند و از سال 1348 به‌طور جدی وارد این حوزه شدم و شعرهایم در روزنامه‌های جوانان، اطلاعات، زن روز، بانوان و... در تهران چاپ می‌شد و پس از انقلاب نیز شعرهایی در زمینه جنگ تحمیلی سرودم که در مجلات و روزنامه‌های مختلفی چاپ می‌شد.
در مورد نخستین جرقه‌ای که برای شعر گفتن به ذهنتان خطور کرد، توضیح دهید؟
چون من به موسیقی نیز علاقه داشتم، ترانه‌های اصیلی که در دهه 40 توسط خوانندگانی همچون استاد بنان و... خوانده می‌شدند، آهنگشان را به خاطر می‌سپردم و بر اساس آن ترانه‌ها، شعر جدیدی می‌سرودم و کم کم احساس می‌کردم که می‌توانم آثاری را خلق کنم و بر همین اساس نخستین جرقه شعر سرودن به ذهنم خطور کرد.
در ابتدا اشعار دوبیتی و چهارپاره می‌سرودم و پس از آن در انجمن‌های ادبی آن دوره شرکت می‌کردم و اشعارم نیز در نشریات و مطبوعات چاپ می‌شد. در انجمن‌های ادبی آن دوره اساتید برجسته‌ای حضور داشتند که مرا تشویق و راهنمایی کردند تا اینکه این استعداد شعری در وجودم شکوفا شد.
چه نوع سبک و قالب شعری دارید؟
در ابتدا اشعار من بیشتر در حوزه دوبیتی چهارپاره بود و بعداً اندک اندک پی بردم که قالب اصلی من غزل است و اکثر آنها همراه با آثار شعری شاعران معاصر در مطبوعات و مجلات مختلف چاپ می‌شد.
تاکنون چه آثاری به چاپ رسانده‌اید؟
متأسفانه تاکنون آثار شعری‌ام را به چاپ نرسانده‌ام، اما با همکاری دوستان و همکاران، کارهای اولیه مجموعه اشعارم انجام شده و در دست چاپ است که به زودی منتشر می‌شود.
درمورد جایگاه شعر و ادبیات در استان توضیح دهید؟
استان همدان دارای شاعران برجسته و صاحب سبک زیادی همچون باباطاهر، غبار همدانی، غمام و... است. انجمن‌های ادبی متعددی نیز در این شهر فعالیت دارند و جوانان هم گرایش خوبی به شعر و ادبیات دارند و در چندین دوره مسابقات که خودم نیز داور آنها بودم، مقام‌های خوبی را کسب کرده‌اند؛ اما برای رونق در این حوزه، احتیاج به مشوق و حمایت دارند.
استقبال از شعر و ادبیات چگونه بوده است؟
استقبال خیلی خوبی صورت گرفته است؛ به‌طوری که انجمن‌های شعری قبل از کرونا خیلی شلوغ بود و جای خالی نداشت؛ به ویژه در دوران دفاع‌مقدس که 60 جلسه شب شعر برگزار شد و استقبال خوبی از آن صورت گرفت که متأسفانه این انجمن‌ها در حال‌حاضر به علت کرونا تعطیل شده است.
اشعار امروزی چه تفاوت‌هایی با اشعار کلاسیک دارند و آیا کیفیت لازم را نسبت به آنان دارند؟
متأسفانه شعرهای امروزی کیفیت لازم را ندارند و شاعرانی هم که دارای شعرهای باکیفیت هستند، سنشان بالا رفته و دیگر طاقت و حوصله چندانی ندارند، البته احساس می‌کنم برخی از رسانه‌ها برای تشویق شاعران جوان، با اغماض و چشم‌پوشی از برخی از ایرادات، اشعار آنها را چاپ می‌کنند که این هم روش خوبی است تا آنها تشویق شوند و آثار بهتری را خلق کنند و انشاءا... با حمایت‌های بیشتر به آن کیفیت لازم برسند.
به نظر شما، دلیل کیفیت پایین اشعار امروزی چیست؟
ما در حوزه کلاسیک 2 تا شاعر برجسته حافظ و سعدی را داریم که اوج و قله اشعار عاشقانه هستند و مولوی نیز جایگاه خاص خودش را دارد، پس از این شعر نیمایی و موج نو پیدا شد که متأسفانه موج نو زیاد دوام نیاورد و احمدرضا احمدی به عنوان یکی از شاعران تأثیرگذار در این حوزه به زودی از دنیا رفت. پس از انقلاب نیز نوعی سبک جدید به عنوان پست مدرنیسم در حوزه شعر بروز کرده که متأسفانه ریشه اصولی ندارد و جملات آنها با همدیگر ارتباط معنایی لازم را ندارد که امیدوارم با جلسات و هماهنگی‌هایی که صورت می‌گیرد، به یک نقطه اشتراک منطقی در این زمینه برسیم.
درواقع شعر باید دارای عناصری همچون وزن، قافیه، عاطفه و خیال‌انگیزی باشد که اگر این عناصر را نداشته باشد، تبدیل به نثر می‌شود و شعر نیست و قالب و سبک در این زمینه اهمیت زیادی ندارد، بلکه بیشتر این عناصر شعری دارای اهمیت است.
در مورد اهمیت شعر و ادبیات در جامعه امروزی توضیح دهید؟
درواقع یک اثر موزون چه اشعار کلاسیک باشد یا نیمایی، تأثیرگذاری بیشتری نسبت به نثر دارد و می‌تواند بر روح و روان افراد تأثیر بیشتری داشته باشد و فرهنگ جدیدی را در جامعه بگستراند.
نظر شما در مورد شعرهای آزاد یا سپید چیست؟
شعر سپید نه وزن دارد، نه قافیه و در آن بیشتر آهنگین بودن و تکرار حروف شعر مدنظر است که کمبود وزن و قافیه را جبران می‌کند و در این اشعار، شاعر برای بیان مفاهیم درونی خود دستش بازتر است و توانایی بیان مسائل بیشتری را دارد که این مزیت شعر سپید نسبت به سایر شعرهاست. البته هر کدام از این سبک‌ها جایگاه و ارزش خودش را دارد و شاعر می‌تواند به وسیله آنها مفاهیم و افکار خود را بیان کند.
در آینده می‌خواهید چه کارهایی انجام دهید؟
انشاءا... در جلساتی که پس از کرونا در انجمن‌های ادبی برگزار خواهد شد، شرکت می‌کنم و نقد و نظرهای خودم را ارائه خواهم داد.
به نظر شما شکوفایی فرهنگ و هنر چه تأثیری می‌تواند بر جامعه داشته باشد؟
درواقع شعر یکی از هنرهای بسیار ظریف و مهمی محسوب می‌شود که می‌تواند در زمینه ترقی و تعالی تمامی مسائل انسانی تأثیرگذار باشد و برگزاری جلسات و انجمن‌های ادبی نیز برای رونق شعر تأثیرگذار است. شاعران امروز می‌توانند علاوه بر اشعار عاشقانه، اشعار اجتماعی را بسرایند و دغدغه‌های اجتماعی را بیان و تفاهم لازم را در این زمینه برقرار کنند.
درخواست شما از مسئولان برای توجه بیشتر به این حوزه چیست؟
مسئولان باید برای چاپ آثار کسانی که شایستگی لازم را دارند، حمایت‌های لازم را به جا بیاورند تا در دسترس علاقه‌مندان قرار بگیرد، همچنین می‌توانند به حوزه شعر و ادبیات توجه بیشتری بکنند که خیلی تأثیرگذار است.
راهکار شما برای رفع کاستی‌هایی که در زمینه شعر و هنر وجود دارد، چیست؟
شعر همچون سایر هنرهای دیگر باید در وجود شخص باشد که در کلاس‌هایی که برای چنین افرادی تشکیل می‌شود، آنها باید راهنمایی لازم بشوند که اینکه چطور استعدادهایشان را بپرورانند و از چه شاعران و سبکی پیروی کنند تا بتوان شاعران خوبی را پرورش داد.
توصیه شما برای افراد علاقه‌مند در این حوزه چیست؟
این افراد می‌توانند در انجمن‌های ادبی شعرهایشان را قرائت کنند تا توسط اساتید شعرهایشان بررسی و نقد شود و نواقص آن ازجمله وزن، قافیه، آهنگ و ریتم و صورخیال و... برطرف شود که به نظر من این یک راه اصولی و صحیح است.
در پایان اگر نظر خاصی دارید، بیان کنید؟
از رسانه شما قدردانی می‌کنم که به هنرمندان و شاعران استان توجه می‌کند و اهمیت قائل است. انشاءا... پس از اتمام کرونا، جلسات و انجمن‌های شعری دایر شود تا در آن مسائل ادبی و شعری نقد و بررسی شود که موجب علاقه‌مندی شاعران و اشاعه فرهنگ در سطح جامعه می‌شود.
