با نزدیک شدن به فصل سرما، استفاده از وسایل گرمایشی ضرورت بیشتری پیدا میکند. اکثر این وسایل گازسوز هستند و به همین سبب سهل انگاری هنگام استفاده از این وسایل، میتواند حادثهساز و خطرآفرین باشد. متأسفانه هر ساله خبرهایی منتشر میشود که اشاره به مرگ هموطنانمان در اثر گازگرفتگی دارد.
سوختن ناقص گاز یا گرفتگی مسیر دودکش آن، موجب نشر گاز مونواکسیدکربن در هوا میشود. این گاز قاتل خاموش نیز نامیده میشود، چرا که هیچ رنگ یا بویی ندارد و بسیار خطرناک است.
نکات ایمنی پیش از نصب وسایل گازسوز
هریک از وسایل گازسوز باید یک دودکش و لوله تهویه مجزا داشته باشند. قطر دودکش پکیج و آبگرمکن دیواری باید 15 سانتیمتر یا بیشترو قطر دودکش بخاری و آبگرمکن زمینی باید 10 سانتی متر یا بیشتر باشد.
لوله دودکش وسایل گازسوز معمولا از ورقههای ضخیم گالوانیزه ساخته میشود تا کاملا در برابر حرارت مقاوم باشد و امکان نشت گاز و دود وجود نداشته باشد و هیچ عنوان نباید از لولههای آکاردئونی مخصوص هود آشپزخانه استفاده کرد. قطر خروجی دودکش باید برابر با قطر دهانه خروجی بخاری بوده و یا از آن بزرگتر باشد. انتهای دودکش باید با هوای آزاد در ارتباط باشد.
به همین دلیل نصب دودکش در محیطهای بستهای مانند راهرو ممنوع است. بهترین مکان برای خروجی دودکش پشت بام است. خارج کردن لوله دودکش از شیشه پنجره یا قرار دادن آن درون شومینه کاری اشتباه و خطرناک است. در انتهای لوله دودکش کلاهکی نصب میشود که به آن کلاهکاچ میگویند.
بازبینی دودکش
ضروری است هر ساله پیش از نصب وسایل گازسوز، مسیر دودکش و کلاهک آن را بازبینی و تست کنید، تا مشکلی نداشته باشد.
شما میتوانید برای آزمایش قدرت مکش دودکش، یک تکه کاغذ باطله را آتش بزنید و درون لوله دودکش بیندازید. در صورتی که دود آن داخل لوله کشیده شد و هیچ دودی داخل خانه نشود، میتوانید از مکش آن مطمئن باشید.هنگام روشن بودن بخاری، لوله دودکش باید داغ باشد. سرد بودن لوله نشاندهنده وجود مشکل است. ممکن است مسیر آن مسدود شده یا اینکه در محل اتصالات منفذی ایجاد شده باشد. اگر راه خروج دود بسته شود، شعله بخاری ناقص میسوزد و در نتیجه گازهای سمی به داخل خانه راه پیدا میکند.
شیلنگ وسایل گازسوز
هریک از وسایل گازسوز باید یک شیر گاز مجزا داشته باشد. به هیچ عنوان از یک شیر گاز، انشعاب نگیرید. از شیلنگهای استاندارد مخصوص استفاده کنید و برای اطمینان بیشتر، هر چند سال یک بار آن را عوض کنید. محل اتصال شیلنگ به وسیله گازسوز و شیر گاز باید با بست فلزی محکم بسته شود.
نصب بخاری
بعد از اینکه از سلامت و کارایی دودکش و شیلنگ بخاری اطمینان حاصل کردید، نوبت به نصب آن میرسد. بخاری را باید در مکانی قرار دهید که از دیوار دستکم ۱۵ سانتیمتر فاصله داشته باشد.
بهتر است بخاری را زیر پنجره یا در مکانی که جریان هوا وجود داشته باشد، قرار دهید. شعله بخاری همواره باید آبی رنگ بسوزد. زمانی که شعله زرد یا نارنجی بسوزد، نشانهی سوختن ناقص آن است.
آبگرمکن و پکیج
پکیج وآبگرمکن باید در مکانی نصب شود که جریان هوا وجود داشته و همچنین تهویه و دودکش مناسب و استانداردی داشته باشد.
به هیچ وجه نباید در مکانهای بستهای چون حمام یا راهرو کار گذاشته شود. پکیج نیز با وجود ایمنی بیشتری که نسبت به آبگرم دارد، باید حتما سیستم تهویه و دودکش مخصوص به خود را دارا باشد.
ایمنی وسایل گرمایشی مرکزی
در سیستمهای حرارت مرکزی مانند موتورخانه و پکیج، خطر پخش گاز در داخل محیط خانه مانند خطرات بخاری و شومینه وجود ندارد. با این حال رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از این وسایل به ویژه در محل موتورخانه ضروری است. اتاقک موتورخانه باید به گونهای باشد که جریان ورود و خروج هوا وجود داشته باشد.
اجـاق گـاز
1- اجاق گازهای بزرگ و سایر وسائل گازسوزی که به طور ثابت در یک محل نصب می شوند باید بوسیله لوله فلزی به سیستم لوله کشی ساختمان وصل گردند.
2- در هنگام روشن کردن اجاق گاز ابتدا شمعک یا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
3- اگر اجاق گاز و وسائل گازسوزی که مورد استفاده شما قرار می گیرند دارای پیلوت (شمعک )می باشند چنانچه بعد از باز کردن شیر گاز مشعل روشن نشود معلوم میشود که پیلوت میزان نیست و یا خاموش شده است . در هر حال باید فوراً شیر اصلی را بست و بوسیله افراد خبره به بررسی و رفع علت پرداخت.
4- سررفتن ظرف غذا و مانند آنها برروی اجاق گاز ممکن است باعث خاموش شدن گاز گردد. بنابراین هنگام استفاده از اجاق گاز باید دقت شود که ظرف غذا سر نرود.چنانچه این عمل اتفاق افتاد و شعله خاموش شد باید فوراً شیر گاز را بسته و پساز خارج کردن گازمنتشر شده در فضای آشپزخانه ، اجاق گاز را تمیز و آماده روشن کردن مجدد نمود.
5- همیشه مراقب باشید که مشعلهای اجاق گاز و ضمائم آن کاملاً تمیز و مرتب باشد تا گاز بتواند به راحتی و به اندازه کافی به مشعل برسد و با شعله آبی بسوزد.
6- از وارد آوردن ضربه بوسیله دیگ و سایر ظروف سنگین بر روی اجاق گاز جداً خودداری کنید زیرا این عمل باعث سست شدن اتصالات و نشت گاز می شود.
7- وسایل گازسوزمخصوصاً اجاق گاز رادر محل وزش جریان باد مانند مقابل باد بزن های برقی ، پنجره و... قرار ندهیدزیرا این عوامل باعث خاموش شدن شعله می شوند و درنتیجه چون شیر اجاق باز است گاز در فضا پراکنده می شود و تولید خطر و آتشسوزی می کند.
جمع بنـدی
■ در اثر سوختن وسایل گازسوز، گازی بیرنگ و بی بو به نام مونواکسیدکربن تولید میشود که به سرعت میتواند جان انسانها را تهدید کند.
■ در هنگام نصب بخاری و دیگر وسایل گازسوز باید لولههای دودکش به دقت بررسی شود. هرگونه گرفتگی در مسیر راه دودکش میتواند منجر به بازگشت دود به داخل خانه و گاز گرفتگی شود.
■ حتما محل خروجی دودکش باید در مکان بلندی مانند پشتبام باشد که با جریان هوا در ارتباط است.
■ بحث ایمنی وسایل گرمایشی به ویژه خطرات بخاری را جدی بگیرید. به هیچ وجه از لولههای آکاردئونی برای لوله دودکش بخاری استفاده نکنید.
■ با مقداری کف صابون، عدم نشتی گاز را در محل اتصال شیر گاز و شلنگ بخاری آزمایش کنید.
■ از گرم بودن لوله دودکش هنگام روشن بودن بخاری، اطمینان حاصل کنید.
■ رنگ شعله کلیه وسایل گازسوز باید آبی باشد. زرد سوختن بخاری یا شومینه نشانهی سوختن ناقص آن و پخش گاز مونواکسیدکربن در هواست.
■ تمامی لولههای دودکشها را به درستی دودبندی کنید و تمامی منافذ و درزهای آن را بگیرید