در تمام جوامع مختلف دنیا نوجوانان آسیب‌پذیرترین قشر در برابر پدیده مهلك اعتیاد محسوب می‌شوند.
دوران نوجوانی، دورانی پر كشمكش و اغلب دشوار در زندگی هر فردی است چراکه مسیر انحراف در این دوران برای نوجوانان جذابیت خاصی دارد.
نوجوانی قبل از هر چیز دوران تغییرات در رشد جسمانی، جنسی، روانی و شناختی و تغییرات در الزامات اجتماعی است بنابراین وجود نداشتن شرایط مناسب بهداشتی، تربیتی، فرهنگی و اجتماعی برای گذر از چنین مرحله حساسی باعث بوجود آمدن آسیب و بزه اجتماعی نظیر اعتیاد می‌شود.
نوجوانان به علت خصوصیات نوجوانی آسیب‌پذیری زیادی داشته و نوجوانان پویا و جستجوگر به هر جا سرمی‌كشند و اگر در مسیرشان راه‌هایی گشوده شود كه لذت در آن راه‌ها وجود داشته باشد، به سرعت جذب آن راه‌ها می‌شوند.
یک تا 3 درصد دانش آموزان گرفتار اعتیادند
به گزارش ایسنا ، معاون امور فرهنگی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اداره‌کل بهزیستی استان همدان به گفت: یک تا سه درصد قشر دانش‌آموزان استان گرفتار اعتیاد هستند.
ابوالفضل باب‌الحوائجی اظهار کرد: بر اساس تحقیقات و بررسی‌های انجام شده تنها یک تا سه درصد دانش‌آموزان در استان درگیر اعتیاد هستند که اغلب آنها به دلیل امر درمان توسط والدینشان معتاد شده‌اند.
وی افزود: در سال 90 بر اساس پیمایش انجام شده توسط جهاددانشگاهی با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر مشخص شده در مجموع یک درصد دانش‌آموزان در کل کشور گرفتار اعتیاد هستند اما این موضوع در استان همدان یک تا سه درصد دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهد.
باب‌الحوائجی با بیان اینکه امروزه قهرمان داستان‌ها و فیلم‌ها از مواد محرک و انرژی‌زا استفاده می‌کنند تا بتوانند خودنمایی کنند، تصریح کرد: نوجوانان ما نیز با برداشت خود از قهرمان داستان‌ها به دنبال مواد انرژی‌زا بوده و با توجه به اینکه این مواد به معنای واقعی در بازار موجود نیست مواد محرک مخدر را جایگزین می‌کنند که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقات و نظرسنجی انجام شده توسط اداره‌کل بهزیستی استان همدان از دانش‌آموزان، آنها اظهار کرده‌اند طی ماه گذشته موادمخدر را دیده‌اند بنابراین دستگاه‌های متولی باید برای سخت‌تر در دسترس بودن موادمخدر برنامه‌ریزی داشته باشند.
باب‌الحوائجی با بیان اینکه مجموعه نیروی انتظامی در خصوص سخت‌تر در دسترس بودن موادمخدر اقدامات بسیار خوبی انجام داده، گفت: با وجود این اقدامات فضای مجازی موضوع را برای ما سخت‌تر کرده و گاها افراد زیر 18 سال تحت تاثیر این فضا قرار گرفته و به مواد محرک گرایش می‌یابند در حالیکه این قشر می‌تواند با بهره‌گیری از این فضا به عنوان فرصت استفاده کند.
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی خاطرنشان کرد: در گذشته برخی نوجوانان به دلیل مشکلات جسمانی توسط والدینشان گرفتار می‌شدند.
وی با بیان اینکه میزان تحصیلات و آگاهی خانواده‌ها بر گرایش نوجوانان به ماده مخدر تاثیرگذار است، ادامه داد: امروزه نوع ماده مصرفی در اقشار مختلف متغیر بوده و نوجوانان خانوادههای مرفه تمایل به مصرف ماده مخدر به نام کوکائین و ماریجوآنا دارند چرا که بر این باورند این ماده توهم‌زا نبوده و برای وی انرژی‌زاست همچنین این ماده در کشورهای اروپایی آزاد است بنابراین مصرف آن برای وی افتخار دارد در حالیکه زمینه‌ساز گرایش به موادمخدر خطرناک است. وی تاکید کرد: نوجوانان خانوادههای فقیرتر که تمکن مالی ندارند بیشتر به مصرف ماده مخدر شیشه و هروئین گرایش دارند که این مواد ارزان بوده اما توهم‌زا و خطرناک است و سلامت روحی و روانی مصرف‌کننده و اطرافیان وی را به خطر می‌اندازد.
باب‌الحوائجی خاطرنشان کرد: در سال گذشته 320 هزار نفر دانش‌آموز در خصوص راه‌های پیشگیری از شیوع اعتیاد آموزش دیدند و این برنامه بر اساس برنامه پنجم توسعه 30 درصد جمعیت استان را تحت پوشش قرار می‌دهد.
وی تاکید کرد: دانش‌آموزان در دوره‌ای از زندگی خود تحت تاثیر دوستانشان بوده و خانواده‌ها باید به طور غیرمستقیم بر روی فرزندشان نظارت و کنترل داشته باشند.
برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد در مدارس اجرا می‌شود
معاون تربیت‌بدنی و سلامت اداره‌کل آموزش و پرورش استان همدان نیز از اجرای برنامه‌های پیشگیرانه در خصوص اعتیاد نوجوانان در مدارس خبر داد.
عبداله جعفری ادامه داد: امن‌ترین نقطه برای دانش‌آموزان بعد از محیط خانه، مدرسه است که در این مکان تربیت و پرورش می‌یابند بنابراین عنوان کردن نام دانش‌آموز معتاد نامناسب بوده و باید عنوان نوجوان را برای این قشر در نظر بگیریم چرا که دانش‌آموز به فردی گفته می‌شود که در حال کسب دانش و مهارت‌های لازم زندگی باشد.
یک نفر نوجوان گرفتار اعتیاد هم زیاد است
وی افزود: وجود حتی یک نفر نوجوان گرفتار اعتیاد برای ما زیاد بوده و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی و عمل کنیم که هیچ یک از نوجوانان درگیر اعتیاد نشوند.
جعفری با بیان اینکه هدف اصلی مجموعه آموزش و پرورش پیشگیری از اعتیاد است، گفت: این دستگاه با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر برنامه‌هایی برای آگاه‌سازی دانش‌آموزان درنظر گرفته و اعتباری در این خصوص اختصاص یافته که ناچیز بوده اما در حد اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، مطلوب است.
معاون تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش تاکید کرد: مسئولان دغدغه و نگرانی زیادی در خصوص اعتیاد نوجوانان و گرفتاری آنها در دوران طلایی دارند چرا که این گرفتاری‌ها سایر آسیب‌های اجتماعی را به دنبال دارد.
وی گفت: به فراخور سن هر دانش‌آموز آموزش و پرورش در طول 9 ماه سال‌تحصیلی برنامه‌های پیشگیرانه و آگاه‌کننده اجرا می‌کند اما امروزه موضوع فضای مجازی بیشتر از سایر مباحث خودنمایی کرده و نوجوانان از این فضا بیشترین تاثیرپذیری را دارند.
جعفری یادآور شد: اعتیاد در نوجوانان پسر به طور متوسط از نوجوانان دختر بیشتر است چرا که پسران زودتر در اجتماع حضور می‌یابند اما فضای مجازی تمامی این فاصله‌ها را رد کرده و نوجوانان اعم از دختر و پسر در این فضا حضور دارند و با مواد محرک در این فضا راحت‌تر آشنا می‌شوند.
نوجوانانی كه حتی پاك و صالح هستند، ممکن است از روی كنجكاوی به راه‌های انحرافی سر بکشند که به این ترتیب زمینه‌های انحراف و بزه‌های اجتماعی به شكل بالقوه در نوجوانان وجود دارد و اگر در این دوران کنترل نشوند و آگاهی نیابند ممکن است تا پایان عمر گرفتار شوند و بعد از آن راهی برای برگشت نخواهند داشت و حتی اگر راه برگشتی هم باشد این راه بسیار سخت و دشوار است.
پس بهترین راه آگاه‌سازی نوجوانان نسبت به این مسائل بوده و همچنین خانواده‌ها باید ارتباطات فرزندشان را کنترل و تحت نظر داشته باشند تا فرزندشان در آینده برای جامعه کارآمد باشد.
