در حال حاضر 5 هزار و 369 زندانی به خاطر چک غیر کلاهبرداری در زندان‌ها بسر می‌برند که از این تعداد 96 زندانی مربوط به همدان است.
رئیس ستاد دیه کشور از شیب تند محکومان چک در کشور انتقاد کرد و گفت: هم اکنون ۵ هزار و ۳۶۹ زندانی چک غیرکلاهبرداری در زندان‌ها داریم.
اسدا... جولایی با اشاره به سابقه کوتاه دادوستد با سند تجاری چک اظهار کرد: این سند تجاری سابقه چندانی در ایران ندارد و به نوعی می‌توان آن را اقتباس شده از مقررات تجاری کشور فرانسه قلمداد کرد که به واسطه سابقه بانکداری بریتانیایی‌ها در شهرهایی چون رشت و اصفهان این جنس از سهولت در معاملات به مردم شناسانده شد اما فرهنگ آن هنوز هم به طور ساده و حتی ابتدایی معرفی نشده و ما از نظارت قضایی گرفته تا پرداخت فرهنگی در فیلم‌ها و سریال‌هایمان همواره به عواقب پس از صدور یک چک پرداخته‌ایم و شرایط صادر کردن این اوراق و تبیین اصول و قواعد مربوط به آن ولو در یک اثر ضعیف سینمایی پرداخته نشده است.
جولایی افزود: در سال 93، 6 میلیون برگ چک برگشتی در کشور داشتیم که طبق روند رو به رشد سال‌های گذشته شاهد هستیم شیب این چک‌های بلامحل به جای کاهش با افزایش همراه هستند.
۶۹درصد محکومان غیرکلاهبرداری چک هستند
مدیرعامل ستاد دیه کشور با اشاره به آمار 7 هزار و ۸۵۰ نفری محکومان مالی جرایم غیرکلاهبرداری در کشور تصریح کرد: هر چند تنها ۶۹ درصد این آمار را محکومان چک به خود اختصاص داده‌اند، اما همه این افراد تنها به زندانیانی اختصاص دارد که ناخواسته و بنا بر جرایم غیرعمدی که فارغ از سوء‌نیت مجرمانه هستند روانه زندان شده و قطعاً بحران مربوط به محکومیت‌های مالی و به ویژه صادرکنندگان چک دردناک‌تر از این آمار ارائه شده است.
وی رکود اقتصادی را مهمترین عامل افزایش چک‌های برگشتی اعلام کرد و گفت: یکی از مشخصه‌های روند رو به رشد در کشور چک‌های بلامحل دایره تنگ تحریم‌های بین‌المللی و وجود بنگاه‌های در آستانه ورشکستگی بود که امید است در دوره پسابرجام و در فضای اقتصادی مطلوب قابل پیش‌بینی این حجم از برگه‌های چک برگشتی را نداشته باشیم.
جولایی رجوع ناخواسته برخی خانواده‌ها را برای دریافت وام‌های سنگین از دیگر دلایل افزایش این قبیل از گرفتاران چک بیان کرد و افزود: سرپرست خانواده‌هایی هم هستند که از روی اجبار برای رفع نیازهای مالی خانه با بهره‌های بالا و وام‌های آغشته به ربا نسبت به اخذ نزول از افراد و مؤسساتی می‌کنند که در ادامه در پی تأخیر در پرداخت یا ناتوانی در تأدیه ماهانه روزانه و شاید بهتر بشود گفت (هر ساعت ریالی بر روی بدهی آنها افزوده می‌شود) و در نهایت با همان چک ضمانتی فرد وام گیرنده روانه حبس می‌شود.
3 رقمی شدن تعداد چک‌های برگشتی هم زیاد است
مدیرعامل ستاد دیه کشور با اشاره به آیه ۱۵ سوره مائده تصریح کرد: هنگامی که در قرآن کریم به صراحت تأکید شده «یا ایها الذین ءامنوا أوفوا بالعقود» با این حکم الهی می‌شود گفت جمعی ناخواسته و بر حسب نوسان‌های بازار رقابتی و به نوعی غیرقابل پیش‌بینی با عواقب تلخ ناشی از صدور چک‌های بلامحل روانه زندان می‌شوند اما به استثنای این افراد حتی 3 رقمی شدن تعداد چک‌های برگشتی که درصد قابل تأملی از آنها نیز روانه حبس می‌شوند همین آمار کمتر از هزار نفر هم برای ایران اسلامی زیاد بوده و توجیه آن قابل قبول نخواهد بود.
وی آگاهی‌دهی و تبیین مسئولیت دارندگان چک را از اولویت‌های اصلی تمامی نهادهای فرهنگی ذی‌ربط اعلام کرد و افزود: دین ناشی از صدور چک به قدری اهمیت دارد که دارنده چک علاوه بر راه‌های متعدد طرح شکایت در محاکم حتی قادر است بدون مراجعه به دادگاه از طریق اجرای ثبت هم برای وصول وجه خود و متعاقباً توقیف اموال صادرکننده اقدام کرده و حتی این اقدام را پیش از صدور حکم از طریق مرجع قضایی عمل کند.
سخت‌گيری در اعطای دسته چک از اولویت‌های نظام نیست
جولایی با انتقاد از تساهل‌گرایی بانکی در اعطای آسان و سریع دسته‌های چک گفت: چک به عنوان یکی از اسناد تجاری در ایران بدون لحاظ مبلغ پس‌انداز شده و فارغ از هر محدودیت شغلی و موقعیت تجاری به افراد تحویل داده می‌شود که حتی در تعداد برگه‌های یک دسته چک کمترین محدودیتی نسبت به متقاضی اعمال نمی‌شود.
مدیرعامل ستاد دیه کشور آموزش ندادن نکات ایمنی مربوط به چک را از دیگر معضلات روزافزون زندانیان چک اعلام کرد و گفت: در بین جمع چند هزار نفری محبوسان ناشی از صدور چک هستند برخی هستند که به دلیل عواقب بعدی حاصل شده به جهت قلم‌خوردگی‌های متعدد، قید نشدن درست و کامل نوع تعهدی که در برگه آمده و حتی مغایرت ناخواسته حروف با عدد روانه زندان شده‌اند.
اضطراب مسدود شدن حساب بانکی برای ایرانی‌ها مفهومی ندارد
وی مماشات مسئولان ذی‌ربط نظام را در حوزه داوطلبین چک نه ایجاد تسهیلات، بلکه مسبب بسیاری از مشکلات مطرح کرد و افزود: در بسیاری از کشورهای صنعتی و حتی در حال توسعه اگر دارنده حسابی تنها یک چک برگشتی داشته باشد، حساب آن فرد در بانک صادرکننده چک و نسبت به میزان مبلغ تعهد شده اما پرداخت نشده حتی ممکن است در همه بانک‌های آن کشور هم برای مدتی و باز تأکید دارم تا پرداخت کامل بدهی مسدود باشد.
مدیرعامل ستاد دیه کشور، اظهار کرد: هرچند نظام بانکی در ایران بر مبنای موازین روز و کارآمدی طراحی شده اما بسته شدن یک حساب و عواقب معمول و البته بین‌المللی این اتفاق هنوز در ایران تعریف نشده و محرومیت از تسهیلات ریز و درشت اقتصادی و ورود در حوزه بسیاری از فعالیت‌های حتی غیر تجاری هنوز در دل بسیاری از دارندگان چک‌های بانکی اضطرابی را ایجاد نمی‌کند.
بروز و توفیق نداشتن در حل مشکلات ریشه در کم‌توجهی دینی دارد
به گزارش مهر، وی با بیان برخی از فتاوا و استفتائات به عمل آمده از سوی مراجع عظام تقلید در مورد تعهد مالی خارج از توان است گفت: طبق سفارش الهی در سوره لقمان که تأکید شده «و اقصد فی مشیک» متأسفانه هم بروز بسیاری از مشکلات اعم از مالی و خانوادگی و هم توفیق نداشتن در حل این معضلات معمول با قاطعیت می‌توان گفت به دلیل غفلت علنی در توجه کامل به همین تأکیدات دینی است.
حضور ۵۳۶۹ زندانی چک در کشور
جولایی افزود: این سفارش‌های دینی تنها معطوف به حوزه قرآنی نبوده و شایسته است از جمعیت ۵ هزار و ۳۶۹ نفری محکومان جرایم غیرعمد مالی ناشی از صدور چک که درصدی از آنها نیز در جمع چهره‌های متدین و معتقد کشور به شمار می‌آیند این محکومان به احادیث متواتر نبوی و ائمه معصومین (ع) مبنی بر قبول تعهد به میزان استطاعت توجه و نظر بیشتری داشته باشند.
مدیرعامل ستاددیه کشور در پایان گفت: چک برگه بسیار سبک و کوچکی است که آمد تا بسیاری از مشکلات را در حمل و نقل پول نقد و بسیاری دیگر از مشکلات را بکاهد خود در شرایط فعلی به مشکلی بزرگ تبدیل شده است که حل آن همکاری فراسازمانی و مجموعه قوا را می‌طلبد.
نیمی از محکومان مالی زن بابت ضمانت زندانی هستند
وی بیان کرد: هر چند در علل و عوامل صدور چک‌های بلامحل موضوعاتی چون خرید اجناس قسطی بیشترین مددجویان جرایم غیرعمد را به خود اختصاص داده‌اند اما در این میان تضامینی که به منظور ضمانت از دوست، آشنا و حتی بستگان نزدیک روانه زندان شده‌اند هم کم نبوده و این موضوع در نسوان حتی می‌شود گفت تعدادی از محبوسان را شامل می‌شوند.
مدیرعامل ستاددیه کشور به جهت نقش محوری زنان و مادران، حبس یک زن به دلیل صدور چک در زندان را هم غیرقابل قبول خواند و گفت: با نمونه‌های متعددی که در ستاد دیه شاهد هستیم خانم‌ها توجه کنند تحت هیچ شرایطی برای ضمانت دسته چک نگیرید حتی برای اقوام نزدیک و افرادی که به اصلاح و تصور خیلی‌ها امین هستند.
مدیرعامل ستاد دیه همدان نیز افزود: در زندان همدان 96 زندانی به خاطر چک در زندان بسر می‌برند که وضعیت خوبی نیست و نگران‌کننده است. یدا... روحانی‌منش گفت: از 96 زندانی 4 نفر آنها خانم است که از روی ناآگاهی و غفلت گرفتار شدند.
روحانی‌منش افزود: مردم باید هوشیار باشند باید بدانند چک یا برگه‌ای را که امضا می‌کنند چه عواقبی دارد. وی بیان کرد: شهروندان باید در نظر داشته باشند که چک تنها یک برگه ساده نیست، بلکه ممکن است برای آنها هزاران مشکل به وجود آورد. مدیرعامل ستاد دیه گفت: کسی که از روی ناآگاهی و غفلت چکی را می‌کشد نه تنها خود را گرفتار می‌کند، بلکه خانواده و بسیاری از افراد را درگیر این مسأله می‌کند.
