با سقوط صبا ناكامي تيمهايي كه منتقل شدند ادامه دارد. شما به عنوان نخستین مديرعامل پاس پس از انتقال به همدان، بيان ميكنيد اصلاً چه شد كه تيمي مانند پاس يا صبا از تهران منتقل شدند؟
در بحث انتقال تيمها بايد ابتدا امكان نداشتن ادامه حيات فعاليت تيمها را ببينيم، باشگاه صبا مربوط به وزارت دفاع بود و باشگاه پاس كه نيروي انتظامي مالك آن بود. براي اينكه انتقال اين تيمها ريشهيابي شود، ابتدا بايد به نظر مالكان اين 2 تيم رجوع شود. انتقال تيم پاس پس از 2 اتفاق تلخ در اواسط دهه 80 رخ داد، اولي ماجراي قاتل زنجيرهاي به نام بيجه و ديگري هم نخستین حركت ريگي و بستن جاده در زابل در روز عاشورا و به شهادت رساندن تعدادي از هموطنانمان در حادثه تاسوكي بود. در اتفاق بيجه، وكلاي مقتولان اعتقاد داشتند نيروي انتظامي در منطقه وقوع جرم اصلاً حضور نداشته، به خصوص كه اين اتفاق در يك زمان طولاني رخ داد. در مقابل نيروي انتظامي در دادگاه معتقد بود كه از توانايي لجستيك و پشتيباني كافي با توجه به كمبود بودجه براي زير پوشش قرار دادن آن منطقه برخوردار نيست. در طرف مقابل وكلاي مقتولان بررسي كرده بودند با وجود كمبود بودجهاي كه اين نيرو در بخش لجستيكي دارد، چه بودجه هنگفتي در باشگاه پاس هزينه ميشود. آن اتفاق با آمدن مربي تركيهاي به پاس با قرارداد يك ميليارد و 200 ميليوني همزمان شد و مصطفی دنيزلي قراردادي يك سال و نيمه با پاس بست. در طرف مقابل فرمانده وقت منطقهاي كه حادثه تاسوكي در آن رخ داد و چند سال بعد شهيد شد هم اعلام كرد كه پول بنزين كافي براي ماشينهاي گشتي كه آن منطقه را پوشش بدهند، نداشته است! يعني اين مسائل انتقال پاس را كليد زد؟
بله، آن هزينههاي ميلياردي در باشگاه پاس و در مقابل كمبود بودجهاي كه در بخش لجستيكي براي تأمين امنيت وجود داشت، سبب شد تا از طرف ستاد كل نيروهاي مسلح اعلام شد كه نبايد وارد فوتبال حرفهاي شويد و تيمداري كنيد. باشگاه پاس آن زمان در 27 رشته فعاليت ميكرد از جمله فوتبال. با ابلاغ اين دستور فرماندهان وقت شجاعت به خرج دادند و به باشگاه اعلام كردند كه بايد فعاليت ورزش حرفهاي و حتي قهرمانيشان را جمع كنند و گفتند اگر ميخواهيد در ورزش فعاليت كنيد بايد در ورزش كاركنان برنامهريزي كنيد. اين البته هدف ابتدايي تأسيس باشگاه شهرباني براي بالا بردن توانايي رزمي و جسماني نيروها بود و حتي براي درجه گرفتن آمادگي جسماني از شرايط ترفيع بود، لذا با عنايت به اين مطلب، وزارت دفاع و نيروي انتظامي موظف شدند تيمداري نكنند. و چرا همدان؟
احمديمقدم ابتدا پيشنهاد اداره پاس را به پيشكسوتان دادند اما استقبال نشد. به همين خاطر تيم به همدان رفت. آن زمان احمديمقدم فرمانده نيروي انتظامي با بهروز مرادي استاندار وقت همدان به واسطه همسنگر بودن در جبهه در ارتباط بودند، مرادي هم با من صحبت كرد و گفت كه باشگاه پاس با توجه به دستور مقامات بالاتر ميخواهد منحل شود، آيا امكان اينكه امتياز فوتبال را به استان منتقل كنيم هست يا نه؟ در اين رابطه مذاكراتي با علي آبادي و كيومرث هاشمي و مديركل تربيت بدني استان تهران كه از مخالفان بود صورت گرفت كه باشگاه پاس منحل شود يا امتياز فوتبال آن به جاي ديگري منتقل شود. براي صبا هم كه زير مجموعه صنايع دفاع و وزارت دفاع بود اين اتفاق افتاد. به ناچار با توجه به اينكه تأمين هزينههاي فوتبال حرفهاي در نيروهاي نظامي و انتظامي جايگاه قانوني نداشت، آقايان مجبور شدند تيمداري نكنند. نميشد صبا و پاس در تهران ميماندند تا هويت باشگاه حفظ شود و اينطور نشود كه پاس به عنوان قطب فوتبال آسيا امروز با حضور در ليگ دسته دوم نابود شود؟
داوطلبي براي واگذاري امتياز و ماندن پاس يا صبا در تهران وجود نداشت، مثل مشكلي كه الان براي نفت وجود دارد. دليل آن هم بر ميگردد به اينكه فوتبالي كه ما درست كردهايم گردابي است كه همه آن هزينه و جار و جنجال است. باشگاه نميتواند درآمدزايي كند و دخل و خرج آن نميخواند و كمتر كسي را راغب ميكند كه وارد اين فضا شود. اين منطقي نيست سالي چند ميليارد خرج فوتبال كنيم اما درآمدي نداشته باشيم. در چنين فوتبالي برخي كارشناس ناكارشناس هم پيدا ميشوند براي تيمها قيمتهاي ميلياردي جهت فروش ميگذارند، اين قيمتها واقعي نيست، چون اگر بود ما الان مسير درست را در فوتبال پيدا كرده بوديم. در حال حاضر نمونه عملي آن باشگاه نفت است. باعث تأسف است تيمهايي مثل پيكان و سايپا، از پول ماشينهايي كه چند برابر قيمت به ملت مظلوم ميفروشند در فوتبال هزينه ميكنند، چه دليلي دارد بنده شهروند، ماشين را گران بخرم و تيمي مثل پيكان اين پول را در فوتبال و واليبال هزينه كند. اين توجيه عقلي، اقتصادي و منطقي دارد؟ اين راه غلطي است كه همه آن را تأييد ميكنيم. يعني عملي نشدن تعهدات موجب شده تا تيمهاي منتقل شده سرانجام خوشي نداشته باشند؟ در اين صورت چه كار بايد كرد؟
اين اتفاق در پاس افتاد، بر اساس قول و قراري كه استاندار وقت همدان گذاشت و برنامه مكتوبي كه من به استانداري ارائه دادم، تعهداتي به پاس داده شد. هيچ كدام از اين تعهدات اما انجام نشد، قرار بود استاديوم در اختيارمان قرار دهند، قرار بود بخشي از درآمد پروژههاي گردشگري همدان در تيم پاس هزينه شود اما به هيچ كدام عمل نكردند. قبلاً هم پيشنهاد دادهام كه براي تكرار نشدن چنين بد قوليهايي، وزارت ورزش و فدراسيون فوتبال در ازاي دادن پروانه باشگاه، از خريدار تعهدات مالي را نسبت به انجام برنامههايشان بگيرند و به صورت ضمانتنامه اخذ كنند تا مالك جديد حتماً آن تعهدات را عملي كند. مثل الان باشگاه نفت نشود كه يك شركت گردن كلفتي، نفت را خريده است اما در انجام تعهدات ماندهاند. اين يكي از نقصهاي صدور پروانه و باشگاهداري در ايران است. اين بلا سر پاس، صبا، نفت و هر تيم ديگري كه منتقل شود آمده است. البته اين اتفاق در پيكان نيفتاد و اين تيم كه با رايزنيهاي يكي از نمايندگان به قزوين منتقل شده بود، با توجه به عقبه و نفوذي كه وجود داشت همچنان از ايران خودرو هزينه ميكرد. ايران خودرو هم وقتي ديد تيم منتقل شده و آنها باز دارند هزينه ميكنند، گفت حالا كه خودمان همچنان هزينه ميكنيم، پس تيم به تهران برگردد و همين هم شد. باشگاهي مانند پاس يا صبا با توجه به اينكه حساب و كتاب دارند، اينگونه شرايطي برايشان مهيا نشد و با انتقال اين تيمها، نيروي انتظامي و وزارت دفاع هيچ گونه هزينهاي صرف نكردند.
ريشه اين اتفاقات به چه بر ميگردد؟ اينكه بخشي به فوتبال ميآيد اما تعهداتش عملي نميشود و باشگاه زمين ميخورد، مسئلهاي كه در ناكامي تيمهايي كه منتقل شدند، نقش اساسي داشت.
نزول تيمهايي مانند پاس پس از انتقال به ضعف ساختاري باشگاهداري در ايران بر ميگردد كه تعهدات مالي را از مالك جديد نميگيرند. قوانين و ساختار غلط بر فوتبال ايران حاكم است و اين سبب شده تا فوتبال به بيراهه برود. اين رويه اصلاح نشده و اين بلا بر سر بقيه تيمها هم در صورتي كه سرنوشتي مانند واگذاري پاس و صبا داشته باشند، خواهد آمد. تا هويت فوتبال حرفهاي در كشور تعريف نشود اين اتفاقات در كشور ميافتد و خوب هم نيست. از انتقال تيمها دفاع نميكنم اما اين مسئله با توجه به شرايط اجتناب ناپذير بود. يك پرتگاه درست كردهايم و تيمها را به دره هول ميدهيم و بعد ميگوييم چرا اين تيم سقوط كرد. بايد دولت شجاعت داشته باشد و در شرايط فعلي هركسي كه ادعاي باشگاهداري دارد، اول تضمينهاي لازم را از نظر اقتصادي از آن بگيرد. اگر در همدان از مديران ضمانتنامه مالي گرفته بودند، اين اتفاقات بر سر پاس نميآمد.
