شايد در ارديبهشت 95 زماني که مسعود سلطانيفر در مصاحبه با خبرنگار آلماني از برنامهريزي براي جذب 20 ميليون نفري گردشگر خارجي صحبت کرد تا امروز که مونسان سکاندار سازمان ميراث فرهنگي کشور شده است زمان زيادي سپري نشده باشد اما به نظر ميرسد واکنشها به نشر اين خبر امروزه تبديل به نقشه راهي شده تا سازمان ميراث فرهنگي کشور و به تبع آن استانهاي مدعي حوزه گردشگري مانند همدان را درگير طراحي و برنامهريزيهايي کند که تحقق بخش سند چشمانداز 20 ساله کشور که در آن صحبت از افزايش 20 ميليون نفري گردشگران از ايران است باشد.
استان همدان با قدمتي چند هزار ساله و با داشتن بيش از هزار و 700 اثر تاريخي امروزه به عنوان پايتخت و پايلوت تاريخ و تمدن ايران زمين سالهاست که در توسعه صنعت گردشگري پاشنه آشيل کشيده و با دارا بودن ظرفيتهاي تاريخي و مزيتهاي طبيعي سعي کرده است با بهرهمندي از پتانسيلهاي موجود در منقطه از گردشگري در رشد اقتصادي استان بهره گيرد.
اين اتفاق با روي کار آمدن محمدناصر نيکبخت به عنوان استاندار در همدان رنگ و بوي بيشتري به خود گرفت و محور توسعه تعريف شد تا تأکيد باشد بر لزوم توجه به صنعت گردشگري در استان و تا جايي پيش رفت که امروزه شاهد قطبیت شدن همدان در حوزههاي مختلف گردشگري سلامت کشور، گردشگري طبيعي و... هستيم.
استاني که با بهرهمندي از ظرفيتهاي طبيعي و جغرافيايي مانند دشت سرسبز ميشان، درههاي دلنشين در سايهسار الوند، روستاهاي خاص در معماري و شرايط آب و هوايي مانند ورکانه و ملحمدره و مهمترين مزيت که چهار فصل بودن آن است ميتواند در جذب گردشگران طبيعتگرد نقشآفريني تأثيرگذاري داشته باشد.
تأثيري که 40 تا 50 درصد سهم را از افزايش 20 ميليون گردشگر خارجي کشور به خود اختصاص ميدهد اما سوال اين است که استاني چون همدان با سبقه تاريخي بلند بالا و مدعي بودن در حوزه گردشگري چه سهمي در جذب اين 20 ميليون نفر دارد؟
خوشبختانه در همدان از هر 4 حوزه فعال بخش گردشگري، 3 حوزه سلامت، طبيعي و تاريخي فعال هستند اما متأسفانه همواره ضعف زير ساختها دامن هگمتانه را به برخي بيتوجهيها بند کرده است اگر چه پس از تحقق روياي 10 ساله خطآهن و شنيده شدن سوت قطار جلوهاي از محبت بر حمل و نقل در صنعت گردشگري استان خودنمايي کرد اما نبود فرودگاهي فعال که بتواند پروازهاي منظم و توجيهپذيري را براي همدان به دنبال داشته باشد همواره دغدغه فعالان گردشگري، رسانهها و حتي مسئولان بوده که به نظر ميرسد نيازمند توجه جديتري است تا بتواند به عنوان يکي ديگر از بازوهاي نيروبخش در توسعه گردشگري همدان عملگرا باشد.
بنا بر اظهار نظر کارشناسان فعال در اين حوزه يکي ديگر از مسائل و چالشهايي که همدان را با خود دست به گريبان کرده موضوع هتلها و کمبود هتلهايي منطبق با استانداردهاي بينالمللي است که باعث شده تعداد هتلهاي 5 ستاره در استان با فقر موجوديت مواجه باشد اگر چه طرحهاي توسعه در برخي هتلهاي استان سبب شده تا صنعت هتلداري تا حدودي بتواند موثر در جذب گردشگر باشد اما در نگاه وسيع و کليتر نميتوان مدعي بود هتلهاي استان در اين زمينه نقشآفريني موثري دارند و گواه اين ادعا اتاقهاي خالي يا نيمهپري است که آه از نهاد هتلداران همداني در زمانهاي پيک مسافر و گردشگري برآورده است.
با اين حال موضوعي که بيشتر از ستاره هتلها و حتي کيفيت و تنوع خدمات ارائه شده توسط مناطق نمونه گردشگري از تلهکابين تا عليصدر، از آرامگاه بوعلي تا حيقوق نبي، و بهرهمندي از ظرفيتي مانند سفال لالجين تا مبل و منبت ملاير در جذب گردشگر به همدان موثر به فايده خواهد بود موانعهاي نرمافزاري بهره گرفته در صنعت گردشگري استان است و پاسخ به اين سوال که براي ارائه خدمات خوب، منابع انساني آموزش ديده در استان به چه ميزان استفاده ميشود؟ همان سرمايهاي که در هر اقامتگاه بومگردي، رستوران و سايتهاي گردشگري که با شعار حمايت از جذب گردشگر و مسافر فعاليت خود را دنبال ميکند با روندي نزولي در پيشرفت مواجه است.
در اهميت نيروي انساني همين مطلب کفايت ميکند که هر تأسيساتي در صنعت گردشگري اگر در بالاترين حد کيفيت و استانداردهاي مورد نظر قرار گرفته و از بهترين سازهها و معماريها بهرهمند باشد اما نيروي نرمافزاري قوي نباشد در تحقق هدف همگاني استان که رشد و توسعه گردشگري منتهي به کسب سهم استان در صورت بخشيدن به جذب بيش از 20 ميليون نفر گردشگر در سند چشمانداز 20 ساله کشور ميباشد ابتر باقي ماند.
در سال گذشته بر اساس آمار موجود يک ميليارد گردشگر از کشورهاي مختلف بازديد کرده که درآمد 10 تا 5 درصد ناخالص دنيا را در بر ميگيرد که ميتواند توضيح دهنده اين مطالب باشد ورود هر گردشگر 2 تا 6 شغل ايجاد ميکند و با احتساب مشاغل در بخشهاي توليدي و خدماتي براي هر گردشگر 9 تا 15 شغل ايجاد ميشود که نشان ميدهد بخش گردشگري کشور و به تبع آن همدان نيازمند سرمايهگذاري و توجه جدي است تا بتواند پاسخ مناسب به سوالی که مطرح کننده سهم استان در تحقق چشم انداز 20 ساله کشور در جذب گردشگر باشد را به خوبی پیدا کند.