سازمان جهانی گردشگری با همکاری یونسکو اقدام به ارائه دستورالعملهای جدید در جهت احیای مجدد و بهبود گردشگری فرهنگی کرده است.
بخش اخلاق، فرهنگ و مسئولیت اجتماعی سازمان جهانی گردشگری مجموعهای از راهکارهای بهبود موضوعی برای بخش گردشگری ناشی از تأثیرات فرهنگی، اجتماعی بیماری کووید-۱۹ را ارائه کرده است. این راهکارها به مشاغل و دولتها کمک میکند تا پاسخی جامع به تأثیرات همهگیری بدهند که از طریق تمرکز بر موضوعاتی همچون زنان در گردشگری، فرهنگ، توسعه بومیان و مجموعهای از موضوعات مرتبط دیگر حاصل میشود.
همهگیری کرونا در 3 ماه نخست ۲۰۲۰ گردشگری جهان را به بنبست کشاند و مردم را در خانههایشان محصور کرد، زیرا بسیاری از کشورها محدودیتهای سختگیرانهای را اعمال کردند. در این دوره چالشبرانگیز، فرهنگ امری ضروری است، زیرا میلیونها نفر از خانههای خود به دنبال تجربههای فرهنگی بودند. توانایی دسترسی و لذت بردن از فرهنگ نوعی احساس امنیت و منبع الهام سفر در آینده است. کاهش محدودیتهای حداقلی در تابستان ۲۰۲۱زمینههای بهبود نسبی گردشگری فرهنگی در مناطق روستایی و شهری را فراهم کرده است. همهگیری در کنار در معرض خطر قرار دادن معیشت مردم و میلیونها شغل میتواند به اکوسیستمهای شکننده بخشهای فرهنگ و گردشگری آسیبی دائمی برساند. در این دوران شهرها بهطور سنتی نقش عمدهای در گردشگری فرهنگی داشتهاند. شهرها اگرچه نخستین بخش متأثر از همهگیری بوده که منجر به محدودیتها و تعطیلی در گردشگری شهری شده، اما با این حال کانون اصلی نوآوری و خلاقیت است که به مردم جهان اجازه میدهد فرهنگ را به روشهای دیگر بپذیرند. از سوی دیگر، گردشگری در مناطق روستایی فرصتهای مهمی را برای بهبودی فراهم کرده است، زیرا گردشگران به دنبال مکانی کمجمعیت در فضای باز و آشنایی با فرهنگهای محلی هستند.
بحران کرونا، ارتباطی عمیق و اجتنابناپذیر را بین توسعه شهری و روستایی نشان داده است. راهحلهای مؤثری با رویکردی فراگیر در همه سطوح، از طریق گردآوری هنرمندان، طراحان، متخصصان گردشگری و فرهنگ از بخش خصوصی، جوامع محلی و تمامی ذینفعان مربوطه امکانپذیر است. در حالی که بحران گردشگری با توجه به باز و بسته شدن مقصدها در سراسر جهان ادامه دارد، بخشهای گردشگری و فرهنگ ملزم به انطباق سریع و پاسخگویی مؤثر در کوتاهمدت هستند. مکث جهانی سفر فرصتی را برای فاصله گرفتن از شیوههای ناپایدار گذشته، به سمت مدلهای انعطافپذیرتر، فراگیر و بهرهگیری از منابع با هدف توسعه پایدار ایجاد کرده است. در سال ۲۰۲۱ با عنوان اقتصاد خلاق برای توسعه پایدار، گردشگری فرهنگی نقش مهمی در ارتقای رشد اقتصاد پایدار و فراگیر، پرورش نوآوری، تأمین مزایا و توانمندسازی برای همه افراد ایفا میکند.
سازمان جهانی گردشگری خواستار اعمال سیاستها و فعالیتهای گردشگری با احترام به میراث هنری، تاریخی و فرهنگی است که با محافظت از آنها به نسل بعدی منتقل میشوند. مراقبتهای ویژهای باید به حفاظت از بناهای تاریخی، عبادتگاهها و همچنین بهروزرسانی موزهها اختصاص یابد که همیشه باز بوده و در دسترس بازدیدهای گردشگری باشد. روز جهانی گردشگری نقش گردشگری را در ایجاد فرصتهایی خارج از شهرهای بزرگ و حفظ میراثفرهنگی برجسته کرده است که برای دستیابی به توسعه روستایی باید احترام به فرهنگ جوامع روستایی و تقسیم مساوی سود اقتصاد از گردشگری را به دست آورد. در این راستا بسیاری از شرکتهای بزرگ جهانی اقدامهای مؤثری را در ترویج فرهنگهای بومی انجام دادهاند. سازمان جهانی گردشگری با همکاری مرکز آشپزی باسک اقدامهایی جهت توسعه گردشگری غذا ارائه دادند، همچنین استارتآپهای جدیدی همچون گسترونومی یا همان دانش غذا (Gastronomy) در طول همهگیری راهاندازی شدند و پروژههایی در تایلند، پورتوریکو، دانمارک، اسپانیا، کرهجنوبی، ایتالیا و کنیا راهاندازی کردند. در سال ۲۰۲۱ نیز، سازمان جهانی گردشگری یک تور غذا در آفریقا برگزار کرد که حدود ۳۰ سرآشپز برتر قاره در این تور شرکت کردند.
همچنین سازمان جهانی گردشگری درباره گردشگری شهری در سال ۲۰۲۰ با توجه به بحران کرونا بر سهم گردشگری در ایجاد فضای شهری تأکید میکند که منجر به ایجاد تنوع فرهنگی و حفظ میراث میشود. در این دوران برای رسیدن به این هدف با همکاری شرکت گوگل، سفرهای مجازی در هزاران موزه و مقصد فرهنگی جهت کاوش ایجاد کردند.
با توجه به بسته بودن مرزها، شهرهای خلاق یونسکو همچون بارسلونا، کراکوف، بارسلوس، هانگژو(چین)، بانکوک، بوئنوسآیرس و... توانایی خود را در ترکیب فرهنگ با نوآوری و فناوری برای ارتقای گردشگری شهری نشان دادهاند.
یونسکو در سال ۲۰۲۰ یک گروه ویژه فرهنگی و گردشگری همراه با نهادهای کنوانسیون میراث جهانی تأسیس کرد. یونسکو در جهت ایجاد گردشگری پایدار در همکاری با گروه اکسپدیا، بر ارتقای گردشگری پایدار و حفاظت از میراث متمرکز است و 3 اقدام مهم در ترویج گردشگری فرهنگی انجام داد. در گام نخست رویکرد حفاظت از محیطزیست و فرهنگ اتخاذ میشود که شرکتها اقدامهایی جدی در راستای از بین بردن پلاستیکهای یکبار مصرف و ترویج فرهنگ محلی بهکار میگیرند. این ابتکار در سال ۲۰۲۱در سطح جهانی گسترش مییابد تا ابزارهای ظرفیتساز را برای مشاغل و جوامعی که به شدت تحتتأثیر قرار گرفتهاند، فراهم کند. گام دوم انتشار نسخه دوم کتاب راهنمای آموزش میراث راه ابریشم در آسیای میانه با مشارکت سازمان جهانی گردشگری و فدراسیون جهانی راهنمای گردشگری در سال ۲۰۲۰ است که به اهمیت حفاظت از میراث ناملموس در جوامع موجود میپردازد. درنهایت، یونسکو و نشنالجئوگرافیک با حمایت اتحادیه اروپا به منظور ارتقای سفر پایدار ۳۴سایت فرهنگی میراثجهانی در سال ۲۰۲۰ ایجاد کردند. در این سایتها که با هدف به اشتراک گذاشتن روشهای نوین در جهت مدیریت بحران کرونا مورد استفاده قرار گرفته است سفرهای مجازی از طریق رسانههای اجتماعی ارتقا یافته و کمپینهای تابستانی«فرهنگ اتحادیه اروپا نزدیک شما» شکل گرفتند.
این 2سازمان بینالمللی به منظور بازیابی و ارتقای گردشگری فرهنگی ۸ توصیه مطرح کردهاند که شامل ترویج همافزایی امروز جهت تقویت گردشگری فرهنگی فردا، حمایت از فرهنگ به عنوان یک نقشه برد-برد برای مقاصد گردشگری، تقویت احیای تجارب شهری و روستایی، ایجاد نیروی کار منعطفتر گردشگری فرهنگی از طریق دیجیتال، توسعه فناوری جهت رقابتی شدن گردشگری فرهنگی، پرورش گردشگری در جوامع از طریق زنده نگه داشتن میراث، بهبود و تقویت گردشگری فرهنگی برای همگان و حفاظت از طبیعت به عنوان کلید فرهنگ میباشد.
