همدان محصول کشاورزی دارد اما گردشگری کشاورزی ندارد
مزارع و محصولات کشاورزی و باغات فصلی در همدان فراوان است اما گردشگری کشاورزی را کسی جدی نمیگیرد. این ادعا زمانی به اثبات میرسد که هیچ آماری از برگزاری تورهای گردشگری کشاورزی در استان ارائه نمیشود .
به عنوان مثال؛ برداشت گیلاس در باغات روستای دره مرادبیگ استان همدان در حالی آغاز شده که برخلاف جذابیت برداشت و سرسبزی باغات در حالی که میتوانست به یک رویداد برای جذب گردشگر تبدیل شود اما در اذهان جایی ندارد .
به دلیل ارتفاع بلند درختان گیلاس، برداشت محصول دشوار و سخت است، به همین دلیل در این روستا به دلیل اینکه بیشتر باغداران با یکدیگر آشنا هستند، در برداشت محصولات باغ به همدیگر کمک میکنند و این همراهی و نوع بینظیر گیلاس دره مرادبیگ میتوانست ایرانیهای بسیاری را در این فصل راهی دره مرادبیگ همدان کند .
نخستین تصوری که با شنیدن ترکیب «گردشگری کشاورزی» به ذهن میرسد، این است که تعدادی از گردشگران، سرِ زمینهای کشاورزی میروند و آنجا با مراحل مختلف کاشت محصولات گوناگون آشنا میشوند؛ «گردشگری کشاورزی» اما چیزی فراتر از این است.
گردشگری و توسعه روستایی
وقتی سازمان جهانی گردشگری اعلام کرد که «گردشگری و توسعه روستایی» بهعنوان شعار یکسال این حوزه انتخاب شده و معاون گردشگری کشور در سال 1399 خبر میدهد که زین پس به دنبال توجه بیشتر به مقوله توسعه گردشگری در روستاها و نواحی کمبرخوردار خواهیم بود انتظار میرفت از آن پس رویدادهای مهم کشاورزی از برداشت تا تبدیل شدن به محصول قابل عرضه و مصرف به یک رویداد جذب گردشگر تبدیل شود .
رویدادهای گردشگری استان همدان اگر تقویم داشت امروز در مسیر جذب گردشگر جای خالی نبود؛ اما صد حیف که از برداشت گیلاس در باغات روستای دره مرادبیگ تا برداشت رازیانه در رزن و برداشت توت فرنگی در نهاوند و چیدن سیب در نهاوند و تبدیل سیبزمینی بهار به چیپس و خیار آنجا به خیارشور هیچ خبری در ذهن خلاق برنامهریزان گردشگری همدان نبوده و نیست .
یک راهنما گردشگری در گفتوگو با همدان پیام گفت: گردشگری دیگر به مانند گذشته به بازدید از اماکن تفریحی و تاریخی خلاصه نمیشود و جنبه تخصصی پیدا کرده و به زیرشاخههای مختلفی تبدیل شده که از جمله آنها میتوان به گردشگری سلامت، گردشگری ورزشی، گردشگری طبیعت و گردشگری کشاورزی اشاره کرد که مورد آخری در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و مطرح شده است.
رضافر معتقد است: گردشگری کشاورزی از رویکردهای نوین در صنعت گردشگری به شمار میآید که امروزه به منزله راهکاری برای تنوعبخشی به مشاغل روستایی به آن توجه میشود. از ویژگیهای مهم آن ایجاد فعالیتهای اقتصادی و افزایش اشتغال و درامد در محیط روستایی است.
تعامل بین روستائیان و گردشگران و درامدزایی مستقیم
وی عنوان کرد: هدف این نوع گردشگری تعامل بین روستائیان و گردشگران و درامدزایی مستقیم برای روستاییان و کشاورزان است. گلستان یکی از قطبهای مهم کشاورزی در کشور محسوب شده و بیش از نیمی از مردم این استان در روستاها زندگی میکنند.
رضافر افزود: یکی از بنیادیترین ابعاد گردشگری، حوزۀ فرهنگی بومی محلی هر منطقه، کشور، شهر و روستاست. در گردشگری کشاورزی که زیرمجموعه گردشگری روستایی قرار دارد، هدف این است که به حرفه کشاورزی نزدیکتر شویم. این نهتنها به ما بهعنوان یک راهنما و حتی گردشگر حسی خوشایند میدهد بلکه آشنا شدن با جغرافیای روستاهای ایران را نیز سبب میشود.
یک برنامهریز تورهای گردشگری نیز معتقد است: در بحث گردشگری کشاورزی، تمرکز بر حوزههای کمتر دیده شده کشاورزی است. زیرا که خیلی از افراد با این حرفه بهصورت عمومی آشنا هستند؛ اما تاکنون مراحل چیدن میوه یا آبیاری کردن و... را تجربه نکردهاند. بنابراین گردشگری کشاورزی میکوشد تا ضمن رعایت سلامت و امنیت گردشگران و با نگاه شناخت فرهنگهای بومی و محلی، آنها را با سبکهای مختلف کشاورزی در روستاهای مختلف ایران آشنا کند و از این فرصت برای بهبود فضای هویتی روستاها بهره ببرد.
محمد رضا میرشاه ولد که چند تور برداشت توت فرنگی در نهاوند را همراهی کرده است نیز گفت: در گردشگری کشاورزی، گردشگر از زمانی که شهر را ترک میکند تا زمانی که به روستا برسد، همهچیز را با نگاهی جستجوگر دنبال میکند و همین مسأله سبب میشود تکتک پارامترهای مربوط به محیطزیست مانند تمیز بودن محیط برونشهری که متأسفانه در سالهای اخیر شهرداریها به آن توجه جدی نداشتهاند به چشم آنها مهم بیاید. با ورود گردشگر به روستا نخستین برخورد او برخورد با آدابورسوم و فرهنگ اهالی است که لازم است دراینباره آگاهیهای لازم به گردشگر داده شود و سپس او در فضای منطقهای قرار میگیرد که پیشتر سلامت و امنیت آن توسط برگزارکننده تور بررسیشده است.
این تورگردان معتقد است: برگزارکننده رویداد گردشگری کشاورزی علاوه بر آگاهی از جغرافیای روستا باید به فرهنگ و رسوم اهالی آن خطه نیز توجه داشته باشد و به دلیل گسترده بودن پیششرطهای این نوع گردشگری آغاز آن در کشور سرعت خوبی نداشته است.
وی گفت: مشارکت در جامعه مدنی نیازمند افزایش تعامل، مناسبسازی زیرساختها، آموزش و فرهنگسازی است که این مسأله باید در مدارس نیز مورد توجه قرار بگیرد تا بتوانیم اثر آن را در طولانیمدت ببینیم و گردشگری کشاورزی با برقرار ارتباط بین شهر و روستا، میتواند افزایش مشارکت اجتماعی را رقم بزند و اثر گستردهای در اقتصاد کلان داشته باشد.
