آش «ورکواز» از جمله غذاهای محلی است

 آش «ورکواز» از جمله غذاهای محلی است که از گذشته‌های بسیار دور در نهاوند رایج بوده و نمادی از میراث فرهنگی ناملموس اين شهرستان است.
برخی بوها و مزه‌ها در ذهن افراد برای سالیان متمادی خاطراتی به یاد ماندنی و فراموش‌نشدنی بر جای می‌گذارد که شاید اهمیت آن بدین خاطر باشد که می‌تواند عواطفی خاص را در ما زنده کرده و یا احساسی از تعلق به چیزی را به ما القا کنند، به ویژه آنکه این مزه‌ها یادآور دورهمی‌های شیرین و به یادماندنی با بزرگانی باشد که وجودشان برای ما مغتنم بوده و یا فقط یادی از آنها در ذهنمان باقی مانده باشد.
غذاهای محلی، مواد خوراکی و شیرینی‌جات بخشی از فرهنگ و سبک و سیاق زندگی  مردم یک منطقه را نشان می‌دهند که لازم است برای حفظ آن به عنوان یک میراث فرهنگی ناملموس به دیگر مناطق معرفی و در راستای ترویج آن سعی شود.
آش «ورکواز» از جمله غذاهای محلی است که از گذشته‌های بسیار دور در نهاوند رایج بوده و آنگونه که گفته می‌شود پخت این آش عمدتا در این شهرستان رایج است به گونه‌ای که هر کجا نامی از ورکواز به میان بیاید نام نهاوند نیز همزمان با آن در اذهان تداعی می‌شود.
در کوهپایه کوه گرین و محل عبور رودخانه قرار گرفته گیاهان خودروی خوراکی به وفور به چشم می‌خورد.
در بین انواع گیاهان خوراکی فروش «ورکواز» بیشتر از بقیه رایج است و مشتری بیشتری هم دارد چون مردم معتقدند مصرف این گیاه علاوه بر طعم خوبی که دارد برای بدن مفید بوده و خواص دارویی هم دارد.
اگر چه تاکنون نسبت به چرایی مصرف این آش سنتی در نهاوند تحقیق خاصی صورت نگرفته اما شناخت گیاه «ورکواز» که در این منطقه به ویژه در بین قدیمی‌ترها جایگاه خاصی دارد می‌تواند ما را به خواص آن آشنا کرده و آن را به نسل جدید که ذائقه‌اش با وجود انواع فست‌فودها تغییر یافته معرفی و این سنت را به عنوان بخشی از فرهنگ غذایی به آیندگان منتقل کند. ورکواز یک گیاه خودرو طبیعی است که در دشت‌ها و کوه‌های اطراف نهاوند رشد می‌کند و بسیار مقوی، سالم و پرخاصیت است.
ورکواز از گیاهان تیره سنبل وحشی است و دارای پیازی است که از تعداد زیادی پیازهای کوچک تشکیل شده؛ در ابتدا به صورت خام بوی آن شبیه بوی گاز شهری است و مصرف آن به تنهایی بسیار تند و یابس است.
به همین خاطر هنگام تهیه آن مواد دیگری مانند بلغور، عدس، پیاز داغ، اسفناج و در برخی مواقع گوشت چرخ کرده به صورت سرخ شده به آن اضافه می‌کنند به گونه‌ای که هنگام پخته شدن هم بوی مشمئزکننده آن از بین رفته و هم خواص آن بیشتر می‌شود.
ورکوازهمزادی دارد به نام بن سوریا سردم که ظاهر آن شبیه ورکواز بوده و از  قسمت تحتانی آن قرمز و در مقایسه با ورکواز بوی آن کمتر است، دارای خواص درمانی زیادی برای دفع سنگ‌های مثانه و کلیه است، علاوه بر آن طبیعتی گرم و خشک دارد که برای دردهای رماتیسمی مفید است.
البته گیاه بن سور که از سوی مردم محلی «سردم» خوانده می شود همانند ورکواز در باغات وجود ندارد و باید آن را در مناطق کوهستانی جستجو کرد که علاوه بر طعم بهتر از خواص بیشتری نیز برخوردار بوده و همانگونه که گفته شد برای درمان سنگ مثانه مفید است.
در دنیای امروز فرهنگ غذایی مردم یک منطقه می‌تواند نشاندهنده وجود تمدن و قدمت آن در بین جوامع مختلف باشد که معرفی آن نوع غذا در واقع معرفی بخشی از آداب و سنن یک قوم شناخته می‌شود لذا هرچه تنوع غذایی و منحصر به فرد بودن غذای یک ملت مثال‌زدنی‌تر باشد به همان نسبت قدمت تمدنی و فرهنگی آن ملت بیشتر است.