منبت ملایر با وجود تمامی ناملایمات در سال 1396 موفق به دریافت جایگاهی ملی شد. پس از2 سال تلاش و تمرکز هنرمندان، مردم و مسئولان خطه در سال 1398 تولیدات منبت ملایر در بازدید بازرسان سازمان جهانی صنایع‌دستی حائز تمامی معیارهای یونسکو از جمله کیفیت، اصالت، مرغوبیت، پیشینۀ تاریخی، خلاقیت و نوآوری شد تا این که در بهمن‌ماه همین سال با عنوان «ملایر؛ شهر جهانی مبل و منبت» در فهرست شهرها و روستاهای جهانی یونسکو ثبت شد.
به گزارش همدان پیام ، هنرمندان این خطه برای ساخت مبلمان منبت از چوب‌های راش، گردو و چنار استفاده می‌کنند و محصولات مختلفی از جمله انواع مبلمان سنتی، کلاسیک، استیل و راحتی، و همچنین میزناهارخوری، میز تحریر، انواع صندلی، تخت و آثار تزئینی به بازار عرضه می‌کنند. امروزه بیش از 60% تولیدات مبل و منبت کشور از آن ملایر است که به تعداد زیادی از شهرهای ایران و سایر کشورها از جمله کشورهای آسیای میانه، حاشیۀ خلیج فارس، ترکیه و عراق صادر میشود. گل درشت، گل ریز، انگلیسی، پشت بیضی، خرچنگی، متکایی، دسته‌چوبی، سوزنی، سه‌بعدی از جمله مهم‌ترین نقوش و سبک‌های تولید مبل و منبت در ملایر است که در 3نوع کلی مصری، کلاسیک و مدرن روانه بازار می شود.
امروزه بیش از 8هزار هنرمند در 4هزار کارگاه فعال در ملایر مشغول به کار هستند و مراکز مختلفی به کار آموزش، توسعه و ترویج این هنر می‌پردازند که از جمله آنها می‌توان به 200 واحد نمایشگاهی و کارگاهی، مرکز نوآوری مبل و منبت در دانشگاه آزاداسلامی، مرکز آموزش فنی‌وحرفه‌ای، مرکز تحقیقات پیشرفت مبل و منبت در دانشگاه ملی ملایر اشاره کرد. این ظرفیت غنی سبب شد پای صحبت مصطفی میرزائی یکی از هنرمندان منبت‌کار ملایری که علاوه برذوق تسلط به هنر منبت در شعر و ادب نیز دستی دارد بنشینیم، که در ذیل مختصری از آن را می‌خوانید.
خودتان را معرفی کنید و رشته و میزان سابقه فعالیتتان را برای ما بگویید:
مصطفی میرزایی متولد سال 1361 هستم و 30 سال سابقه‌کار و فعالیت در رشته منبت دارم از زمانی که کلاس پنجم ابتدایی بودم به واسطه مغازه‌ای که در نزدیکی محل زندگی‌مان بود با منبت‌کاری آشنا شدم و در همان مغازه شاگردی کردم و الان هم به تولید مبلمان استیل مشغول هستم.
معنای منبت را چگونه توصیف می‌کنید؟
"منبت" به معنای رویاندن- رویاندین گل و بوته و جقه وهنرکنده‌کاری روی چوب گفته میشود. این کار با یاری‌دست و ابزار انجام میشود. منبت روش‌هایی مانند روش گود، کم‌گود ، برجسته و نقش برجسته را در برمی‌گیرد. شامل3 بخش ریز و سوزنی که عمقی از یک تا سه میلی‌متر و منبت مبلمان که عمقی از یک میل تا 5 سانتی‌متر دارد، منبت پیکره که به صورت ذهنی و انتزاعی ساخته میشود.
اساتیدتان چه کسانی بودند و چه دوره‌هایی شرکت کردید و الان در چه سبکی مشغول کار می‌باشید؟
منبت را به صورت تجربی نزد 2استاد کار یاد گرفتم، نخستین استاد کارم آقای محسن قیاثوند بود که کار روبه صورت مبتدی پیش ایشون یاد گرفتم و بعدا به خدمت استاد روستایی رفتم و به صورت حرفه‌ای‌تر پیش ایشون آموزش دیدم تا زمانی که یک استاد کار نوپا شدم و توانستم در مجاورت منزل پدری یک مغازه‌ای برای خودم دایر کنم و در آنجا مشغول به کار شدم و به‌تدریج تجربه‌های بیشتری پیدا کردم بعد هم در چندین دوره کلاس آموزشی فنی‌وحرفه‌ای و صنایع‌دستی شرکت کردم و با نقشه ها و سبک‌های کاری مختلف از جمله منبت درشت (رولیف) به‌صورت حرفه‌ای‌تر ادامه دهم و توانستم منبت ریز (بارولیف) را نیز تدریس و کار کنم.
تا به حال چند شاگرد و کار آموز داشتید؟
از آنجایی که زکات هنروعلم، نشر آن هست تا به حال 45 کارآموز خانم و 70 کارآموز آقا زیرنظر بنده آموزش دیده‌اند و مشغول فعالیت می‌باشند و همیشه در حد توانم به هرکسی که توانستم این هنر را آموزش داده‌ام که با یاری خدا بتوانیم این هنر صنعت رو زنده نگه‌داریم و تجربه‌هایی که ازاساتیدمان به ما رسیده رو به نسل‌های بعدی انتقال دهیم و این کار رو گسترش دهیم.
در حال حاضر تولیدات شما چه مواردی است؟ و چطور به فروش می‌رسانید؟
تولیدات ما بیشتر مبلمان منبت، قاب آئینه، سرویس خواب‌های منبت و ... می‌باشد که باید گفت تعداد کار و تولید بستگی به تقاضای بازار دارد نحوه بازار‌یابی فعلی بیشتر به‌صورت فضای مجازی انجام میشود و بخش اعظم کارها به مشتری‌های قدیمی که همچنان با ما کار می‌کنند و نمایشگاه‌هایی که در شهر های بزرگ تهران و کرج و.... کارهای ما را خریداری می‌کنند.
از مشکلاتتان در مسیر تولید بگویید؟
خوشبختانه هنر منبت در شهرستان ملایر جا افتاده است و با این برند‌های شهر جهانی مبلمان منبت و برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاهها این هنر در سطح کشور شناخته شده است و در زمینه فروش بازار ، کمی ضعیف شده است اما نسبت به بسیاری از مشاغل باز هم‌پویایی خود را حفظ کرده است، اما مهم‌ترین مشکل این هنر گرانی مواد اولیه و چوب می‌باشد و نداشتن یک تعاونی برای تهیه مواد اولیه با قیمت مناسب می‌باشد که سبب شده قیمت تمام شده کارها بالا برود و همین موضوع سبب مشکل فروش مبلمان منبت شده است.
حرف آخر
درخواستم از مسئولان این است که مانند سنوات گذشته کمک کنند این هنر چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی بهتر شناخته شود و با تهیه و عرضه چوب با قیمت مناسب شرایط را برای تولیدکننده وخریداران تسهیل نمایند و اگر شرایط صادرات مبلمان فراهم آید و کارهای ما به بازارهای جهانی راه یابد در پویایی ودوام این هنر بسیار مؤثر خواهد بود.
