9 شهریور 1402 شهردار همدان از به تصویب رسیدن تشکیل شهرداری بافت (منطقه 5 ) همدان در وزارت کشور به رسانهها خبر داد. شهر همدان 5 هزار و 700 هکتار مساحت دارد که 577 هکتار آن محدوده شهرداری بافت است. این بافت به واسطه موافقت وزارت کشور دارای یک شهرداری مجزا به نام شهرداری بافت تاریخی (منطقه 5) شد.
به نقل از سید مسعود حسینی ضرورت ایجاد تأسیس و تشکیل شهرداری بافت تاریخی (منطقه 5 ) همدان از چند سال قبل مطرح و مورد پیگیری قرار گرفت.
از نگاه مدیر ارشد شهری، موضوع حفظ و نگهداری از آثار تاریخی و میراث فرهنگی، حفظ بناهای تاریخی و ابنیههای واجد ارزش، بازسازی ابنیه های ارزشمند، تعیین کاربری های مختلف و انسان محوری در مرکز شهر همدان ، تشکیل شهرداری بافت تاریخی( منطقه 5) را دو چندان می کرد که خوشبختانه این موضوع به ثمر رسید.
در هفته های اخیر نیز میلاد کریمی به عنوان سرپرست بافت تاریخی ( منطقه پنج) شهرداری همدان منصوب شد. شروع مدیریت شهری در رینگ مرکزی و بافت تاریخی شهر به صورت رسمی این فرصت را فراهم کرد تا یک گفتگو با میلاد کریمی سرپرست بافت تاریخی ( منطقه 5 ) همدان در زمینه چگونگی تشکیل این شهرداری ، برنامه های پیش روی و ضرورت تشکیل شهرداری منطقه را انجام دهیم که در ذیل گزیده آن را میخوانید .
چرا تشکیل شهردرای بافت یا منطقه 5 در همدان ضرورت پیدا کرد؟
ایجاد منطقه 5 مدیریت شهری از سال 1398 تا کنون وجود نشستهای متعدد به سرانجام نرسید و پیگیریها گویا جدی نبود اما بالاخره پس از پیگیری جدی شورای ششم و عزم جزم شهرداری همدان این مهم محقق شد.
در سالهای اخیر برخی خانههای واحد ارزش تاریخی متأسفانه تخریب شد و یا کاربری درستی برای خانههای مرمت شده تعریف نشد همه و همه این ضرورت را ترسیم کرد که همدان یک شهرداری برای بافت تاریخی می خواهد.
فرآیند تصویب تشکیل شهرداری منطقه 5 به چه ترتیب بود؟
در سالهای اخیر جلسات مختلفی در کارگروه های تصنعی از جمله شورای اسلامی شهر همدان، دفتر فنی استانداری، معاون شهرسازی و معماری شهرداری همدان، حوزه معاونت عمرانی برگزار تشکیل شهرداری منطقه پنج اخذ شد.
در مرحله بعد پرونده به سازمان شهرداری ها و دهیاری ها ارسال و پس از بررسی دقیق و کارشناسی این پرونده به دفتر فنی وزارت کشور ارجاع شد بعد از طی مراحل فنی و کارشناسی مجوز تأسیس شهرداری منطقه 5 و بافت تاریخی توسط وزارت کشور صادر شد.
پس از تشکیل شهرداری بافت چه شرایطی در مدیریت شهر حاکم خواهد شد؟
بر اساس مصوبه وزارت کشور شهرداری منطقه 5 همدان در بافت مرکز مجوز فعالیت گرفت تا محلههای تاریخی و قدیمی این شهر از گزند تخریب و از بین رفتن در امان باشد.
مصوبه وزارت کشور نشان می دهد که شهرهای بزرگ و مراکز استانها و کلانشهرها به ازای هر 110 هزار شهروند باید خدمات شهری صورت بگیرد که نیاز به ایجاد منطقه جدید مدیریت شهری دارد. و حالا با این مصوبه مهم وزارت کشور سیاستگذاری در واحد در احیای بازسازی بافت فرسوده و قدیمی همدان ایجاد خواهد شد تا مکان های تاریخی و واجد ارزش در این منطقه شناسایی و مرمت شود.
از برنامه های خودتان در مسیر فعال شدن و راهاندازی شهرداری بافت با منطقه 5 بگویید.
حفظ و احیای بافت تاریخی مرکز شهر محور راه اندازی منطقه جدید مدیریت شهری است.
حفظ و احیای بافت های واجد ارزش همدان از رویکردهای اصلی شهرداری و شورای شهر است و بر همین اساس دیدگاه مثبت در راه اندازی شهرداری منطقه پنج رقم خورد.
در یک کلام می توان گفت: صدور پروانه برای بناهای واجد ارزش تاریخی معماری و شهرسازی بسیار حایز اهمیت است و هم اکنون با ایجاد منطقه 5 شهرداری بافت مرکز در شهر همدان به سمت بازآفرینی کارشناسی شدهتر پیش می رود.
چه نسخهای را می توان برای بافت تاریخی شهر پیچید که بیشتر به نفع جامعه محلی باشد؟
توجه به خانههای بوم گردی، هتل رستورانهای سنتی و صنفهای تجاری به صورت کاروانسراها و حتی در مرکز محلات که مراکز محلات را با ساختار قدیم دوباره احیا کنیم.
آنچه از ضرورت فعال شدن شهرداری منطقه 5 میتوان نام برد بگویید؟
همزمان با راهاندازی این منطقه شهرداری، نیازمند تعامل بین دستگاهها و کارشناسان، اساتید و صاحبنظران علم شهرسازی و معماری در کنار اهداف مدیریت شهری هستیم.
رویکرد گردشگری یکی از اهداف اصلی در ایجاد این منطقه مدیریت شهری به شمار میرود و به طور قطع بررسیهای کارشناسی را در رأس امور این طرح مطالعاتی قرار میدهیم. بر اساس مصوبه وزارت کشور شهرهای تاریخی باید مدیریت بافت مجزا داشته باشند و این مهم با رویکرد حمایتی شورا و مدیریت شهری در برنامه کاری مدیریت شهری گنجانده شد.
میتوانید به چالشهای احتمالی قبل از تصویب شهرداری بافت اشاره کنید.
بر اساس مستندات مشهود است از ارتباط بین شهرداری و میراث فرهنگی به واسطه موضوع مشترک بافت و خانه های تاریخی این مهم، مدیریت و تصمیم گیری برای منطقه بافت چالش بزرگی در همدان بود که به ارتباط میراث فرهنگی یا 4 منطقه شهری و 4 شهرداری مربوط می شد. چرا که نگاه شهرداریها به بافت و خانههای تاریخی با نگاه و قوانین میراثی متفاوت بود و اگر سیاستی قرار بود در حوزه بافت تاریخی همدان اتخاذ شود آنها مجبور به هماهنگی با 4 مدیر مناطق بودند. اما شهرداری بافت این راه را نزدیکتر کرد و اعمال سیاسگذاریها را محقق کرد تا فرآیند حفظ و نگهداری ابنیه واجد ارزش و مناطق بافت در هماهنگی بیشتر با یک شهرداری ( شهرداری بافت تاریخی ) انجام شود.
آنچه اولویت فعال شدن شهرداری منطقه بافت است چه چیز می تواند باشد؟
در حال حاضر آنچه مهم است حفظ منافع و آسایش ساکنان بافت تاریخی و رینگ نخست شهر همدان است. این مناطق نیازمند توجه بیشتر به مسایل فرهنگی گردشگری و اجتماعی هستند.
همین میدان مرکزی شهر را در نظر بگیرید نیازمند جداره سازی در سطح بافتهای تاریخی و فضای سبز بیشتر است. باید برنامههای مدون در نظر گرفته شود تا این مناطق به آنچه لازم است برسند بافت مرکزی شهر همدان نیازمند محتوی فرهنگی و رویدادی مرتبط به حوزه گردشگری و اجتماعی است. حتی برای بر پایی نمایشگاه پیاده راه اکباتان باید محتوی در شأن فضای تاریخی تعریف شود.
آیا برنامه و راهکاری برای تغییر مثبت نگاه ساکنان بافت تاریخی به میراث واجد ارزش دارید؟
ساکنان و صاحبان بافت و محلات و خانههای تاریخی همدان را باید از منافع حفظ خانههای تاریخی و تغییر کاربریهای آنها و تعریف مسیر اقتصادی مطلع کنیم. این مهم نیازمند یک جریان سازری رسانه کارآمد و هدفمند است که برای آن باید برنامه و اعتبار حتی در نظر گرفت .
رینگ نخست شهر همدان باید در آینده به یک منطقه انسان محور تغییر کاربری دهد، جداره سازی، تعریف محتوی و فرهنگسازی ساکنان بافت تاریخی می تواند همه را برای این تحول شهری همراه کند.
آیا این منطقه حافظ میراث فرهنگی همدان نیز خواهد بود؟
هدف از تشکیل این منطقه مباحث جمعیتی و ارائه خدمات سهل و آسان به شهروندان و مشارکت گرفتن از بخش خصوصی در مدیریت شهر است، در کنار اینها، ما در جهت احیای بافت تاریخی همدان که در مرکز شهر قرار گرفته، قدم برخواهیم داشت. هرچند حفاظت از بافت تاریخی بر عهده میراث فرهنگی است اما شهرداری در کنار میراث فرهنگی در این زمینه فعالیت خواهد کرد و با این نهاد تعامل خواهد داشت.
با مالکان بناهای قرارگرفته در رینگ اول مذاکره خواهیم کرد و با در نظرگرفتن بستههای تشویقی آنها را به حفاظت از این بناها ترغیب خواهیم کرد. ضمن اینکه ساختوساز حتما نباید در ارتفاع باشد و میتواند در سطح اتفاق بیفتد و سرمایه مادی و معنوی شهروندان نیز حفظ شود.
کلام آخر
به نظر میرسد در رینگ نخست شهرهمدان در آیندهای نزدیک به یک درآمد پایدار از حیث مباحث گردشگری خواهیم رسید و با پیگیری سیاستهای انسانمحوری و پیادهمحوری در هسته مرکزی شهر، شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود.امید آنکه شاهد جهانی شدن همدان به واسطه قدمت و تاریخ و تمدن این دیار باشیم آنروز رینگ نخست شهر محور توجهات تاثیر گذار گردشگری و اقتصادی و فرهنگی نه از سوی برنامه ریزان داخلی بلکه در عرصه جهانی خواهد بود.