چرا در سالهای اخیر مردم کمتر از گذشته برای خرید تور به آژانس های مسافرتی مراجعه میکنند؟ جدای از مشکلات اقتصادی اغلب بر این باورند دفاتر خدمات مسافرتی هیچ برنامه خاصی برای عرضه ندارند و همان کار رزرو تور را همه میتوانند خودشان با اپلیکیشنهای در دسترس انجام دهند .
کارشناسان می گویند ، گردشگری و مسافرت در کشور ما در حوزه آژانس و دفاتر مسافرتی با یک اشکال خیلی حرفهای مواجه است و این اشکال مربوط است به نحوه تعریف آژانسها و دفاتر مسافرتی. مشکل از اینجا آغاز شد که تعریف خوبی از آژانسهای مسافرتی صورت نگرفت و خود آژانسها هم حرفهای عمل نکردند.
این دفاتر با برقراری مواجهه میان عرضهکننده و متقاضیکننده در واقع شکلدهنده بازار گردشگری هستند و در مواردی که این بازار پیشتر شکل گرفته است به عنوان عاملی رونقبخش و متحولکننده بازار عمل میکنند دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی ضمن برقراری تماس با تورگردانان اقدام به فروش بستههای تور آماده شده از سوی آنها میکنند، این دفاتر همچنین خود اجزای جدا از هم سفر را نیز به نمایندگی از عرضهکنندگان منفرد آن نظیر شرکت هواپیمایی، راهآهن و یا هتلها و راهنمایان تور به فروش میرسانند
اشکال عملکردی آژانسها به این بخش بازمیگردد که در آژانسها این احساس بهوجود نیامد که آنها قرار است به «تور اپراتورهای بزرگ» یا برنامهنویسان و برنامهریزان گردشگری و مسافرت تبدیل شوند.
درواقع این نقش اصلی آژانس فراموش شده که آنها میتوانستند بهعنوان برنامهریزان و گردانندگان اصلی مسافرت، نقش بازی کنند. در اینجا دولت و متولی بحث گردشگری نیز به این بحث دامن زد. این دامن زدن به تعریف نامناسب آژانسها در چند سال اخیر رنگ جدیتری بهخود گرفت، زیرا حمایت بیشتر متوجه کسانی بود که در حوزه زیرساختها و ساخت اماکن اقامتی سرمایهگذاری میکردند.
درواقع هنوز در این حوزه علم نرمافزاری مقبولیت نیافته بود درحالیکه اگر آژانسها میتوانستند برنامه خوبی را طراحی و به اجرا گذارند بهمراتب از ساخت یک مجتمع اقامتی مؤثرتر میبود.
اگر مجتمع اقامتی باشد ولی مسافر نباشد این سرمایه نیز بلاتکلیف میماند ولی وقتی مسافر باشد حضور آن مجتمع نیز معنا پیدا میکند.
درواقع در عرصه مسافرت و گردشگری این شرکتهای هلدینگ بزرگ و توراپراتورها هستند که نقش اصلی را بازی میکنند و کار جابهجایی مسافر در سطح کلان را به انجام میرسانند.
توراپراتورها حتی میتوانند بازار دنیا را تغییر دهند درحالیکه عملا در کشور ما از بازار کار گردشگری حذف شدهاند و اقامتگاهسازان، بها و ارج یافتهاند.
حال به این شرایط عملکرد غیرتخصصی برخی آژانسها را هم بیفزایید که یک آژانس بهجای آنکه روی یک نوع گردشگری یعنی تور داخلی یا تور خارجی یا تورهای خاص کار کند، روی همه آنها بهصورت عام و غیرتخصصی کار میکند و این برخلاف تعریف آژانسهای مسافرتی در دنیاست.
این عدمحرکت به سمت تخصصی شدن نیز ضربه بزرگی به پیکره برنامهسازی برای مسافرت در کشور ما وارد ساخته است که بهنظر میرسد پیش از هر بحثی باید در این زمینهها بحث و مشکل از این ناحیه مرتفع شود.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری همدان با اشاره به نقش تعیین کننده دفاتر خدمات مسافرتی در راستای جذب گردشگر ، گفت : با توجه به پتانسیل استان همدان در حوزه گردشگری، این دفاتر هستند که میتوانند با ارائه بسته های سفری خوش قیمت و متنوع انگیزه سفر را برای گردشگران رقم زنند .
علی مالمیر با تاکید به نقش موثر دفاتر خدمات مسافرتی در تقویت گردشگری اظهار کرد: دفاتر خدمات مسافرتی نقش مهمی در ارز آوری دارند و می بایست در این راستا با تمرکز بر خلاقیت بر گسترش و معرفی ظرفیت های استان همدان مشارکت ویژه ای با بخشهای مرتبط داشته باشند.
وی در خصوص نظارت بر تورهای گردشگری نیز افزود: نظارت بر تورهای گردشگری با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی استان و انجمن دفاتر خدمات مسافرتی صورت پذیرد تا شاهد افزایش و تداوم تورهای ورودی در استان باشیم.
دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی به عنوان عنصری واسطه میان عرضهکنندگان اصلی خدمات همچون تورگردانان و یا شرکتهای حمل و نقل و هتلها نقش تعیینکنندهای بر تصمیمگیری گردشگران متقاضی سفر دارند.
آنها در واقع پیشانی مواجهه نخستین متقاضیان با صنعت جهانگردی به شمار میروند. توفیق یا توفیق نداشتن این واسطهها بر موفقیت یا شکست برنامههای مقاصد گردشگری و عرضهکنندگان خدمات گردشگری به شدت تأثیرگذار است.
