سفر وزیر صنعت ، معدن و تجارت به همدان شاید مهمترین دلیل برای بررسی این مهم بود که آیا گردشگری صنعت است اگر صنعت است؟ چرا گردشگری را صنعت میخوانیم اما صنعت نمیدانیم ! سالهاست عنوان میشود که صنعت گردشگری محور توسعه استان همدان است اما این مهم فقط به یک شعار تبلیغاتی در سخنرانی مدیران و مسئولان تبدیل شده است .
مسعود ملکی کارشناس ارشد برنامه ریزی گردشگری در گفت وگو با همدان پیام اظهار داشت ، شاخصهای گردشگری وجود دارد اما آیا گردشگری صنعت است؛ صنعتی که در دنیای کنونی نقش و جایگاه مهمی در اقتصاد کشورها دارد. امروزه اکثر کشورهای اروپایی و حتی آسیای شرقی با استفاده از حداقل ظرفیتهایشان موفق به رونق این صنعت و بهبود شرایط اقتصادی شدهاند اما در همدان همچون بسیاری از شهرهای ایران با وجود ظرفیتهای خوب توریستی در صنعت گردشگری موفق نبودهایم.
وی در گفتوگو با همدان پیام دلایل عدم رونق گردشگری در ایران را تشریح کرد که در ادامه میخوانید.
گردشگری چندسال است که به یک صنعت آن هم از نوع پولساز تبدیل شده است؟
اکثر کشورهای دنیا طی 10 تا 15سال اخیر با برنامهریزی درست و استفاده اصولی از ظرفیتهایشان در شهرهای بزرگ موفق به رونق و توسعه صنعت گردشگری شدند. بهعنوان مثال کشور ترکیه موفق شده با استفاده از ابزارهای نوین، گردشگری نوین را در شهرهای استانبول، آنکارا، وان و... رونق دهد و اکنون بخش زیادی از درآمد کشور از راه صنعت گردشگری تأمین میشود.
چرا طی این سالها نتوانستیم این صنعت را در همدان رونق دهیم؟
بهطورکلی گردشگری شاخصهایی (حملونقل، اسکان، پذیرایی و...) دارد باید تلاش کنیم باتوجه به ظرفیتها این جایگاه را ارتقاء دهیم. باید پذیرفت در این حوزه عقب هستیم، چراکه هم سرمایهگذاری کمتر صورتگرفته و هم دانش صنعت گردشگری نداریم؛ بنابراین با استفاده از دانش و تجربه کشورهای موفق مانند هند و ترکیه و... میتوانیم در مسیر توسعه و رونق گردشگری قدم بگذاریم . در یک کلام گردشگری را در همدان صنعت میخوانیم اما صنعت نمیدانیم !
در گردشگری داخلی موفق بودهایم؟
در مسافرپذیری یا همان گردشگری داخلی شرایط خوبی داریم اما در بخش گردشگری خارجی موفقیتی نداشتهایم. بههرحال از طریق گردشگری خارجی میتوان ارز وارد کشور کرد، همینطور زمینه اشتغال فراهم میشود و از اینرو حائز اهمیت است.
در این حوزه تجارب کدام کشورها مؤثرتر است؟
قطعاً تجارب کشورهایی که با ما قرابت فرهنگی دارند، مؤثرتر خواهد بود که در این میان تجارب کشورهای هند و ترکیه کمککننده است.
آیا زیرساختها برای رونق صنعت گردشگری فراهم است؟
ظرفیتها و زیرساختها فراهم است اما عدم موفقیت در این صنعت به نقص در مدیریت، دانش و آگاهی مربوط میشود. در تهران فرودگاه، جاده و شبکه حملونقل وجود دارد. بیش از 200موزه و 350خانه ارزشمند ملی و... داریم. برای استفاده از این امکانات نیاز به یک دانش و همدلی و همراهی است. برخی از ابنیهها، موزهها و ظرفیتهای گردشگری در اختیار میراث، تعدادی متعلق به شهرداری و بعضی هم مال سایر ارگانها ازجمله سازمان زیباسازی و... است. همین خلأ مدیریتی سبب شده ارگانها همپوشانی و همافزایی نداشته باشند و هر یک کار خود را انجام دهند. بنابراین برای موفق شدن در رونق صنعت گردشگری نیازمند مدیریت یکپارچه هستیم.
واژه صنعت گردشگری چگونه وارد ادبیات گردشگری ایران شد؟
اما اینکه واژه صنعت گردشگری چگونه وارد ادبیات گردشگری ایران شد باید به متن نخستین مصوبه جلسه شورای عالی جهانگردی در سال ۱۳۷۰ مراجعه کرد. شورای عالی جهانگردی که ریاست آن را معاون اول رئیس جمهوری وقت بر عهده داشت در 5 / 4 / 1370 مصوبه ای را تصویب کرد که بر اساس آن بخش گردشگری میتوانست از مزایای تسهیلات اعطائی به بخش صنعت یعنی وام کم بهره ۶درصد، برای توسعه گردشگری استفاده نماید.
بدین منظور و برای اینکه نیازی به تدوین لایحه جداگانهای برای بخش گردشگری نباشد، مقرر شد که کلمه صنعت را در جلوی گردشگری قرار دهند و با استفاده از این ظرافت زبانی، و بکارگیری واژه صنعت گردشگری در ظاهر آن را مشمول تسهیلات اعتباری و بانکی بخش صنعت قرار دهند.
چنین بود که واژه صنعت جهانگردی و یا صنعت گردشگری در متن مصوبه گنجانده شد و پس از آن در مکاتبات رسمی بکار رفت و از آنجا به ادبیات گردشگری نیز وارد شد.