اواسط تیرماه یکی از واحدهای معدنی استان همدان در عملیات معدنکاری با یک حفره ریزشکرده روبهرو میشود که در ظاهر به شکل غار بوده است. پس از اطلاع دادن این موضوع به حفاظت محیط زیست، تیمی برای بررسی اولیه به محل اعزام میشود. پس از بررسیها، آثار و بقایای موجود نشان میدهد این محل یک غار است. در نتیجه با دستور مقام قضایی موقتا فعالیت معدنکاران تا تعیین تکلیف این غار متوقف و تصمیم گرفته میشود . اینگونه شد که معاون حفاظت محیط زیست همدان خبر کشف یک غار جدید را در روستای راهموار یا مارهموار در شهرستان بهار را رسانه ای کرد .
غاری که برخیها آن را همتراز با غار علیصدر خواندهاند و برخی دیگر ارزشمندی آن را تکذیب کردهاند هنوز تعیین تکلیف نشده است و تا تشکیل کارگروه غارشناسی کسی سرپرستی و حفاظت از آن را برعهده نخواهد گرفت. رئیس اداره حفاظت محیط زیست در گفتوگو با رسانه ها اداره میراث فرهنگی را متولی این غار میداند.
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان همدان و دبیر کارگروه غارشناسی می گوید : حفاظت از این غار برعهده میراث فرهنگی است. اما مسئولان میراث معتقدند این غار فعلا در حوزه اختیارات این اداره نیست. آنان میگویند طبق آییننامه کارگروه غارشناسی ایران، غارهایی که از نظر درجهبندی غار درجه سه محسوب میشوند و قابلیت گردشگرپذیری دارند و غارهایی که از نظر تاریخی اهمیت دارند در حوزه اختیارات این اداره است. طبق آییننامه، غارهایی که در خارج از مناطق چهارگانه قرار داشته باشند نیز در حوزه اختیارات میراث فرهنگی است.همشهری نیز در این زمینه نوشت ، سوال این است که چرا کارگروه غارشناسی استان با موضوع غار راهموار تاکنون تشکیل نشده است؟ مگر نه اینکه ممکن است با مطالعات بیشتر ارزش و اهمیت غار بیش از پیش روشن شود. حتی ممکن است در درجهبندی غارها این غار از نظر اهمیت در ردیف غارهای غیرقابل دسترس یا با دسترسی محدود قرار گیرد و بازدید از آن ممنوع شود در حالی که این روزها هر کسی میتواند از این غار بازدید کند و سنگهایی را که تشکیل آن میلیونها سال طول کشیده است با خود به غنیمت ببرد.
ماده ۹ آییننامه، مسئولیت حفاظت از غارهای موجود را در مناطق چهارگانه و غارهایی که در فهرست میراث طبیعی جهان ثبت شده برعهده اداره حفاظت محیط زیست گذاشته است. مناطق چهارگانه اعم از مناطق حفاظتشده، آثار طبیعی ملی، پارکهای ملی و پناهگاههای حیات وحش است. غار راههموار در هیچیک از این مناطق قرار نگرفته است. ماده ۱۰ همین آییننامه مسئولیت حفاظت و نگهداری از غارهای خارج از موضوع ماده ۹ در چارچوب ضوابط کارگروه برعهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که با اولویت استفاده از بخشهای غیردولتی صورت خواهد گرفت. بنابراین غاری که در حوزه مناطق چهارگانه نباشد مسئولیت آن برعهده اداره حفاظت محیط زیست است.
حالا نگرانی فعالان محیط زیست این است که اگر این کارگروه زودتر تشکیل نشود و درجهبندی آن سریعتر صورت نگیرد، ممکن است آسیب بیشتری به آن برسد. از کجا مشخص است غاری که دهانه آن با سنگهای بیرونی بسته شده است، از غارهای واجد ارزش حفاظتی نباشد؟ مگر تحقیق و پژوهشی در مورد آن انجام شده است؟
