■ همدان 35 مجتمع بین راهی و سفره خانه سنتی و بیش از 15 غذای ثبت شده دارد
■ امروز روز جهانی گردشگری غذاست
وقتی صحبت از غذا به میان می آید تنها جایی که در ذهن ها برای سفر تداعی نمی شود استان همدان است استانی که بیشتر از 15 نوع غذای ثبت شده به نام همدان در فهرست ملی وجود دارد.
میراث فرهنگی استان بارها برای ثبت غذای محلی تشکیل پرونده داده و تلاش کرده است نوع پخت یک غذا را در فهرست ملی ثبت کند اما پس از پیمودن مسیرهای دشوار برای ثبت از بهره بردن این اتفاق غافل شده و هیچ تأکیدی بر معرفی این غذاها نمیکند .
اغلب گردشگران تصور میکنند غذاهای شمالی لقب لذیذترین و متنوعترین غذاهای ایران را از آن خودکردهاند و دیگر نمیتوان خوشمزهتر از غذاهای شمالی خوراک دیگری در ایران یافت.
این باور وقتی شکل گرفت که هیچ رستورانی در همدان غذای محلی را سرو نکرد . کباب سرداشی که هم نام و هم شکل و شمایل آن با همه غذاهای ایرانی متمایز است هنوز نتوانسته است گردشگران را به سوی رستورانهای همدان برای صرف یک ناهار محلی بکشاند . دنبال احیاء غذاهای بومی استان در رستوران ها و هتل های شهر هستیم.
معاون گردشگری استان همدان خاطرنشان کرد: گردشگری غذایی تا حدی اهمیت دارد که حتی در کنار بحث گردشگری فرهنگی قرار میگیرد، تا جایی که حتی برخی غذاهای محلی تبدیل به میراث انسانی و فرهنگی آن منطقه گردشگری میشود.
علی خاکسار با اشاره به اینکه در گردشگری غذایی به نوعی بین مقصد گردشگری، غذا و آشپزی پیوند برقرار میشود، خاطرنشان کرد: حتی غذا تبدیل به هویت ملی و محلی یک مقصد گردشگری میشود و بهعنوان وسیلهای برای جذب گردشگران به مناطق محلی میشود.
وی تأکید کرد: به تعبیری غذاهای بومی که اصلیترین شاخص گردشگری غذایی هستند بیانگر سبک زندگی، اقلیم و فرهنگ مردم محلی و در حقیقت سفیرهای فرهنگی بر سر سفرههای مردم محلی است.
این مسئول تصریح کرد: از این رو باید گفت که استان همدان ظرفیت خیلی خوبی برای جذب گردشگری در حوزه گردشگری غذا دارد.
وی گفت : غذاهای محلی و سنتی، بازنمایی کننده بسیاری از ویژگیهای فرهنگ بومی مردمان یک منطقه است و چشیدن مزههای تازه یک غذا درک گردشگر از فرهنگ بومی و محلی مردمان آن منطقه را فراتر میبرد و به جرأت می توان گفت، توفیق گردشگری غذا نیازمند شناساندن تنوع بالای غذایی استان به دو گروه گردشگران و صاحبان اماکن اقامتی و رستورانها است.
خاکسار با اشاره به اینکه به دنبال این هستیم که غذاهای بومی استان را در رستوران ها و هتل های شهر احیاء کنیم، افزود: غذاهای محلی باید در مراکز پذیرایی و هتلها تهیه و عرضه شود، زیرا که غذاهای بومی و سنتی هر منطقه به عنوان یکی از پرجاذبهترین بحثهای گردشگری به شمار میرود.
50درصد سفره خانه های سنتی استان در همدان است
رئیس انجمن حرفهای مجتمعها و سفرهخانههای سنتی همدان در گفتوگو با همدانپیام عنوان کرد: در حال حاضر استان همدان دارای 35 سفرهخانه فعال است که 50درصد سفره خانه های سنتی استان در شهر همدان است.
امین ابوالقاسمی گفت: از این تعداد 16 سفرهخانه، 11 مجتمع بینراهی، 18 رستوران انفرادی بین راهی در استان همدان به گردشگران و جامعه بومی خدمات ارائه میدهند که از 16 سفرهخانه 9 واحد آن در شهر همدان فعال است. اما هیچ یک از آنها غذای سنتی ثبت شده همدان را سرو نمیکنند.
وی دلیل این اتفاق را ورود نکردن میراث فرهنگی برای تبلیغات غذاهای ثبت شده همدان در عرصه ملی و بینالمللی دانست و گفت: وقتی فضای تبلیغات برای معرفی این غذاها وجود ندارد صاحبان رستورانها هم برای پخت، سرو و معرفی آنها سرمایهگذاری نمیکنند چرا که مشتریها هیچ شناختی از غذاهای ثبت شده ندارند.
وی اظهار کرد: در واقع وقتی فردی به یک منطقه جدید سفر میکند انتظار دارد غذاهای محلی و بومی آن منطقه را بخورد، طعمهای جدیدی را کشف کند و در واقع یک نوع ماجراجویی جذاب غذایی بکند. غذا خوردن تجربه ای خوشایند است که اگر تنوع در آن باشد تجربهای ماندگار در سفر هم خواهد شد.
منوی رستوران های شهر از غذاهای سنتی محلی خالی است
یک راهنمای تورهای خارجی با ابراز تأسف از اینکه منوی رستوران های شهر از غذاهای سنتی و محلی استان خالی است، ابراز داشت: با این غنا و تنوع در غذاهای سنتی در استان همدان جایی در منوی رستوران ها و هتل های شهر ندارد.
مینا رستگار در این زمینه با بیان اینکه مهمترین غذای محلی استان همدان به لحاظ کوهستانی بودن انواع آش و آبگوشت است، گفت: آبگوشت بزباش و آش رشته از غذاهای پرطرفدار در میان همدانی ها است. رستگار افزود: آبگوشت کلم، کوفته همدانی، رشته پلو، کباب سرداشی، خورشت به، آبگوشت سیر و غوره، آبگوشت سیب و غوره، اشکنه، خورشت آلو، آش چغندر، آبدوغ خیار، آش پلته شوربا، یخنی، آش دوغ، کاچی، کله جوش، یتیمچه و انواع کوکوها همگی از غذاهای متنوع استان همدان است.
وی با تأکید بر اینکه ثبت ملی 5 غذای محلی استان همدان در سال گذشته انجام شده است ، تصریح کرد: در حال حاضر غذای "ای ران شوربا" بخش شیرینسو کبودراهنگ با تأیید کارشناسان در فهرست معنوی کشور جای گرفته است.
این غذای محلی مخصوص شهرستان کبودراهنگ است که بسیار خوشپخت و لذیذ است اما به جرأت میگویم هیچ هم استانی از اطلاعات این آش برای عرضه به گردشگر چیزی در دست ندارد .
گفتنی است ، بهطورکلی غذاهای همدان در کنار کباب سرداشی ، شامل فهرستی از انواع آشها و آبگوشتها است و ازآنجاییکه این شهر دارای آبوهوا نسبتاً سرد و کوهستانی است، غذاهایی با مزاج گرم و پر از حبوبات در فهرست غذاهای سنتی همدان بهوضوح مشاهده میشود اما نه در منوی رستورانها بلکه در سفره خانواده های همدانی...
این شهر میتوانست در کنار جاذبههای دیدنی زیبایش نزد گردشگران به دیزیها و آشهای معروفش محبوب شود اما تا امروز این مهم محقق نشده است. از دیدگاه کارشناسان گردشگری، غذاهای همدان تلفیقی از چند طعم اشتها برانگیز در کنار بازی رنگها است که به دلیل نبود نظارت و تلاش نکردن میراث فرهنگی برای پاسداشت هر آنچه وارد لیست ملی میشود از برنامه ریزی ها به دور مانده است.
یک غذای سنتی همدانی تلفیقی از چندین رنگ اشتها برانگیز است که هر گردشگری را میتواند ترغیب کند تا این خوراک محلی را تست کند هیچ غذایی برای هدف گردشگری شدن نیست دلیل آن هم کار نکردن روی این مقوله است .
آش خشکبار، آبگوشت قورمه، آش برنج، آش بادمجان، آش آماج، کباب سرداشی، انواع و اقسام ترشی ها و البته مرباهایی که در همدان در کنار غذا سرو می شود؛ همه و همه می توانست همدان را در مسیر سفر گردشگران قرار دهد اما هیچ گاه این اتفاق رقم نخورد .