احیا و مرمت بافتهای واجد ارزش آن هم درسالی که به ثمر رسیدن پرونده ثبت جهانی برای همدان نقش اساسی را بازی میکند، همکاری و تعامل بین مدیریتشهری و سازمان میراث فرهنگی را میطلبد. درصورت فعال شدن شهرداری بافت به معنای واقعی نه در قالب دستور جلسه ای!!!
برای بافتهای واجد ارزش و تاریخی، میتوان بخشی از کارهای این حوزه که در ۴ منطقه تقسیم شده است را با مدیریت واحد در بافت مرکزی شهر، اداره کرد.
این مهم واضح و مبرهن است که شهرداری بافت ضرورت پیشبرد اهداف مدیریت شهری در ثبت جهانی همدان است اما شرایط موجود میگوید بر خلاف تشکیل شهرداری بافت در همدان در سالهای اخیر در قالب صورت جلسه اما همدان با آنکه شهرداری بافت را دارد اما فعالیت تاثیرگذاری ندارد .
در این زمینه کارشناسان میگویند، با مدیریت واحد در ارتباط با قوانین میراث فرهنگی، باید برنامهریزی بیشتری انجام گیرد و این مهم، موجب پیشرفت روند کارها میشود.
قدمت شهر همدان و آثار واجد ارزش آن بسیار زیاد است، بهرغم اینکه تاکنون نتوانستهایم آنگونه که شایسته است، از این ظرفیت ارزشمند در راستای معرفی شهر همدان به دنیا و حتی به سایر هموطنان در دیگر شهرها استفاده کنیم؛ توجه به این امر در رشد اقتصادی شهر و ایجاد اشتغال پایدار هم بسیار حایز اهمیت است. راهاندازی شهرداری بافت برای رسیدن به مدیریتی مردممحور تأثیرگذار است آن هم در سال حیاتی به ثمر رسیدن پرونده ثبت جهانی همدان .....
بافتهای تاریخی عاقبت بخیر میشوند؟
حالا مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی از تدوین نظام فنی و اجرایی بناها و محوطههای تاریخی، بسته مشترک بافتهای تاریخی و تشکیل شهرداری شهرهای بافت تاریخی به رسانه ها خبر داده است.
فاطمه داوری در سومین نشست معاونان میراثفرهنگی استانها که در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد، با تبیین رویکردهای اداره کل مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در سال جاری، بر تقویت همکاریهای مدیران استانی با معاونان میراثفرهنگی استانها تاکید کرد.
وی اضافه کرد: نظام فنی و اجرایی بناها و محوطههای تاریخی، بسته مشترک بافتهای تاریخی، تشکیل شهرداری شهرهای بافت تاریخی و ... از جمله مهمترین برنامهها و اقدامات این اداره کل است.
مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی به نظام فنی و اجرایی بناها و محوطههای تاریخی اشاره کرد و افزود: بر اساس تفاهمنامه با دانشگاه شهید بهشتی این نظام تهیه شده است. ضمن اینکه یکی دیگر از اقدامات خوب جبران محدودیت بافتهای تاریخی است که اگر به خوبی پیگیری شود، بسیاری از مشکلات استانها برطرف خواهد شد.
داوری با اشاره به نقش شهرداریها برای صیانت از بافتها و بناهای تاریخی، اظهار کرد: بهمنظور صیانت هرچه بهتر از آثار و بناهای تاریخی تلاشهای زیادی انجام شد که یکی از آنها تشکیل شهرداری در شهرهای دارای بافت تاریخی است.
خوشبختانه مکاتبهای از سوی آقای ضرغامی ـ وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی ـ با وزیر کشور در این باره انجام شده و مدیران استانی این موضوع را میتوانند در سطح استان از مسؤولان پیگیری کنند.
مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی همچنین به تفاهمنامه وزارت میراثفرهنگی و وزارت راه و شهرسازی اشاره کرد و گفت: بر اساس این تفاهم ۸۰ درصد تسهیلات نوسازی در بافتهای تاریخی به تمام پلاکهای ثبتی و واجد ثبت اختصاص خواهد یافت.
مروری بر تشکیل شهرداری بافت که نتیجه آن مبهم ماند
از اواسط سال 1399 قرار شد یک شهرداری به شهرداریهای مناطق شهری همدان افزوده شود. یک شهرداری که شاکله آن قرار بود با هدف مدیریت شهری به حفظ هویت تاریخی شهر بپردازد. این مهم یک تصمیم کشوری است که همدان از پیشگامان ایجاد آن بود .
شکلگیری شهرداری بافت در همدان در یکیدو سال اخیر بهصورت جدیتر در دستور کار مدیریت شهری شهر قرار گرفت اما در همان شکل وشمایل غیر فعال باقی ماند .
بر اساس تصمیمگیریهای اخیر در این زمینه، اهداف تشکیل شهرداری این منطقه، مدیریت واحد شهری از حیث خدماتی و کاربری، نگاه ویژه به بازار که شاکله اصلی شهر است، زنده نگهداشتن تفکر حفظ، احیا و بازآفرینی آثار تاریخی، ایجاد فضاهای بومگردی، رونق گردشگری و درآمد حاصل از این صنعت است.از دیگر اهداف میتوان به بازسازی و احیای بناها، برقراری ایمنی و پدافند غیرعامل در قسمت مرکزی شهر و شناسایی نقاط حادثهخیز در قسمت مرکزی همدان اشاره کرد.
پس از تصویب کلیات تشکیل شهرداری بافت مرکزی یا تاریخی، در زمان یاد شده مقرر شد بررسیهای دقیق برای محدوده بافت انجام شود؛ از این رو مطالعات طرح توجیهی شهرداری منطقه ۵ شهرداری همدان در دستور کار قرار گرفت.
اهداف مطالعات این طرح بر این بود که تا احیا، بازسازی و بهسازی بافت تاریخی انجام شود. حفظ ارزشهای هویتی معماری و بافت واجد ارزش هدف شورا از تشکیل شهرداری جدید معرفی شد و محدوده پیشنهادی نیز با این هدف هماهنگ و سبب انسجام بیشتر مدیریت در این بافتها و محدودهها عنوان شد.
با راهاندازی این شهرداری، اقدامات بالادستی در حوزه بافت واجد ارزش به سمت یک مدیریت مردممحوری، سوق داده میشود.تعامل بین دستگاهها و کارشناسان، اساتید و متفکران علم شهرسازی و معماری و همچنین سیاستهای شهرداری و استان در کنار مدیریت درآمدی و اقتصادی همزمان با پرداختن به رویکرد گردشگری میتواند موفقیت در راهاندازی شهرداری مرکزی را رقم بزند.
گفتنی است ، وزارت کشور برای تأسیس شهرداری در تمامی کلانشهرهای کشور بر افزایش مشارکت شهروندان، افزایش سرعت و اثربخشی عملیات اجرایی و خدمات شهری، افزایش سرعتعمل و دقتنظر شهرداری در کنترل نظارت و مدیریت شهر و همچنین افزایش تصمیمگیریهای گروهی تأکید دارد که این افزایش وابستگی میانگروهی سبب افزایش انسجام اجتماعی، فرهنگی و دینی مردم میشود.
در گذشته جامعنگری کاملی وجود نداشت. زمانی که شورایعالی معماری و شهرسازی مدیریت میکرد، شاهد ویرانی منطقهای مثل جولان بودهایم. شهرداری با اقداماتی نظیر ترمیم بناها نقشی خوب و کلیدی حتی فراتر از سازمان میراث فرهنگی داشته است و نمیتوان فعالیتهای ارزنده شهرداری را در کنار میراث فرهنگی نادیده گرفت.
سیاستهای شهرداری با بافت تناقض ندارد و در کنار بحث درآمدی، بحثهای اجتماعی و فرهنگی نیز مطرح بوده است. موافقتهای اولیه برای تشکیل شهرداری جدید از وزارت کشور گرفته شده است، برخلاف اینکه این محدوده مقیاس جمعیت را نداشته است.
در همدان لازم است با کمک مشاور، اطلس این منطقه که شامل محلهبندی و ناحیهبندی است را مشخص کنیم و یک مطالعه جامع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی به صورت کارشناسی ایجاد و از طرفی پیوستهای درآمدی را نیز مدنظر گرفته شود و محدوده باید تصویب و مشخص شود و یک پیوستگی بین ارگانها و مجموعههای ذیربط وجود داشته باشد تا مصوبه کلی از وزارت کشور گرفته شود و شهرداری بافت به نیروی توانمند در پیشبرد پرونده ثبت جهانی باشد .
