سفر ارزان وعدهای است که متولیان گردشگری در سخنرانیهای خود بارها درباره آن صحبت کردهاند. بهعنوان مثال متولی گردشگری کشور در آخرین صحبتهای خود عنوان کرد: «سفر ارزان چه داخلی و چه خارجی، یکی از راهبردهای ماست، حتی سفر مردم به کشورهای همسایه و آمدن گردشگران همسایه به ایران نیز از جمله این راهبردهاست. بر همین اساس در چند روز اخیر با صحبتی که با طرفهای تاجیک و ازبکستان داشتیم و تفاهمهایی که انجام شد، پیگیر هستیم تا سفر زمینی ارزانقیمت برای مردمی که میخواهند از ایران به تاشکند، دوشنبه، سمرقند، بخارا و ترکمنستان و مرو بروند، برقرار شود.» با این حال زمانی که کشور تورم را تجربه میکند و قیمت کالاها درحال تغییر و افزایش است، چطور میتوان ارزان سفر کرد؟
یک خانواده 3 نفره را فرض بگیریم که قصد سفر به تبریز بهعنوان یکی از مقاصد گردشگری تابستان را دارد، با این برنامه سفر که از بازار تبریز بهعنوان یک اثر ثبتشده جهانی دیدن کنند، موزه مشروطه را ببینند و گشتی در اطراف ائلگلی داشته باشند و سفرشان حدود 2 روز طول بکشد. اگر این خانواده ساکن تهران باشند و بخواهند از خدمات تور بدون راهنما استفاده کرده و زمینی سفر کنند آنگاه باید به ازای هر نفر یکمیلیون تا یکمیلیون و ۳۰۰هزار تومان برای هتل 3 ستاره بپردازند. با افزایش ستارهها به ۴، هزینه به یکمیلیون و ۵۰۰هزار تومان میرسد و درباره هتلهای ۵ ستاره این عدد ۲میلیون و ۲۲۵هزار تومان است. اگر این سفر هوایی باشد آنگاه هزینهها از ۲میلیون و ۳۴۰هزار تومان شروع شده و تا ۳میلیون و ۱۳۰هزار تومان افزایش خواهد یافت. برخی آژانسها نیز این هزینه را بین ۳میلیون و ۱۲۸ تا ۴میلیون و ۹۰۰هزار تومان لحاظ میکنند.
در تحلیل دنیای اقتصاد آمده است، چنانچه این خانواده 3 نفره تصمیم بگیرد با ماشین شخصی سفر کرده و اقامت خود را هتل در نظر بگیرد، آنگاه برای یک هتل یک ستاره، شبی ۲۷۶هزار تومان، برای هتل2 ستاره ۴۱۷هزار تومان، هتل 3 ستاره ۵۱۰هزار تومان، هتل 4 ستاره بین ۷۸۰ تا یکمیلیون و ۱۶۰هزار تومان، هتل آپارتمان بین ۵۵۰ تا ۶۶۰هزار تومان و برای هتل 5 ستاره بین یکمیلیون و ۳۰۰ تا یکمیلیون و ۶۰۰هزار تومان باید بپردازد. این هزینه جدا از هزینههای حملونقل، غذا، ورودیهها و... است. نگاهی به این عدد و رقمها نشان میدهد سفر ارزان برای یک خانواده سه نفره ایرانی با تور زمینی ۳میلیون و ۶۰۰هزار تومان در ارزانترین شکل آن بدون در نظر گرفتن هزینههای غذاست که با کیفیت بالاتر تا حدود ۱۰میلیون تومان میرسد. اگر این خانواده تصمیم بگیرد با ماشین شخصی هم سفر کند باید بدون هزینه حملونقل و غذا و ورودیه برای هتل یک ستاره به ازای 2 شب اقامت حداقل ۵۵۰هزار تومان تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار تومان برای هتل 5 ستاره بپردازد. اگر افزایش قابلتوجه هزینه خوراک و غذا را لحاظ کنیم و در کنار آن خرید سوغات را هم بهعنوان جزئی از سفر در نظر بگیریم آنگاه ملاحظه میکنیم وعده سفر ارزان با تورمی که در ایران تجربه میکنیم امکانپذیر نخواهد بود مگر اینکه برای معقول شدن هزینه سفر گزینه دیگری از سوی متولیان لحاظ شود و آن تعطیلات 2 روزه آخر هفته است. تعطیلات 2 روزه آخر هفته که در سالهای اخیر بهویژه «دنیایاقتصاد» به آن پرداخته و این گزینه را بهعنوان راهی برای توزیع زمانی و مکانی سفر مطرح کرده است، قادر است اندکی هزینههای سفر را کاهش دهد. زمانی که سفر تنها محدود به تعطیلات مناسبتی باشد با سفرهای تهاجمی مواجهیم. در چنین روزهایی همواره شاهد بودهایم که هتلها، اقامتگاهها و حتی هزینههای حمل ونقل برای گردشگران افزایش مییابد. به این معنا که اگر در سایر روزهای سال هتلها و وسایل حملونقل تخفیفهایی را در نظر میگیرند در این روزها گزینههای تخفیف حذف میشوند و اگر برای صاحب وسیله نقلیه امکانپذیر باشد هزینههای نجومی طلب میکنند.
این موضوع قادر است به تعدیل هزینهها نیز منجر شده و در نهایت توسعه همهجانبه را برای کشور به همراه داشته باشد. آخر هفته 2 روزه سبب میشود جریان و حجم سفرهای داخلی در ایران در طول سال توزیع شود و این تحول در سبک گردشگری منجر به شکلگیری «تقاضای پایدار» در بازار خدمات اقامتی خواهد شد. نتیجه تعطیلات 2 روزه به افزایش سرمایهگذاری در مراکز اقامتی و در نتیجه کاهش هزینه اقامت در این مراکز منجر میشود.