"عمارت والا" بنایی تاریخی با سیمایی که سنت و مدرنیته را پس از یک مرمت و بازسازی حرفه ای به محلی به صرف یک دورهمی دلچسب تبدیل کرده است این روزها نگاه هر پیاده و سواره را به خود جلب میکند .
آنچه فرای شرایط موجود این بنا برای همدانی ها میتواند جالب باشد تاریخچه ؛ معماری و عمر این بنای تاریخی است.
همدانی ها از کنار این خانه تاریخی واقع در بلوار ارم که شاید 100 سال قدمت داشته باشد بارها عبور میکردند اما به دلیل فرسوده بودن بنا کمتر کسی توجه چندانی به آن میکرد و همیشه این سوال در ذهن ها بود که صاحب این خانه باغ با این معماری خاص چه کسی است .
هرکس داستانی از خانه میگوید ؛ یکی میگفت خانه متعلق به خانواده جلیلی است که حالا هیچ یک از آنها در ایران ساکن نیستند .یکی میگفت خانه مربوط به یک خانواده همدانی است که شغل و پیشه آنها روغن فروشی بوده است و حتی تکه های حلبی روغن زمان بازسازی خانه برای کارگران نمایان شده است .
اما از میان همه اینها معماران و کارشناسان حوزه معماری اطلاعاتشان در زمینه چگونگی ساخت عمارت شنیدنی تر بود .
عمارت زیبایی که این روزها حتی در شب هم چون خورشید در میان بلوار ارمی که سالهاست حرف اول و آخر را در انتخاب مردم بومی و گردشگران برای تفریح میزند میدرخشد با سیمایی متمایز عجیب برای همدانی ها دلبری میکند .
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید "عمارت والا" بنای تاریخی واجد ارزشی است که تاریخ ساخت آن به دوره پهلوی اول بازمیگردد و متاثر از سبک برونگرای وارداتی اواخر قاجار است.
خانه ها و عمارتهای وارداتی اواخر قاجار مثل باغ نظری، عمارت آمریکایی ها و ... اساسا از نظر جهت گیری، درونگرایی و استفاده بهینه از انرژی از اصول و راهکارهای بومی اقلیمی بهره نبرده اند، اما از نظر نوع تزیینات و مصالح، منطبق با سبکهای بومی هستند و به نوعی بومی سازی شده اند.
معماری و فرهنگ رابطه متقابل و دوسویه دارند، از یک طرف معماری بر فرهنگ تأثیر می گذارد و از طرف دیگر فرهنگ نسبت به معماری تأثیر گذار است. از اینرو، معماری نقش مهمی در شکل گیری روابط و فرهنگ مردمان دارد . مبحث اساسی در معماری ، فضا هست و از آنجا که تا حدی رفتار در درون فضا رخ می دهد ، می توان با مدیریت فضا ، رفتارهای داخل فضا را مدیریت کرد.
آنچه که از دیر باز در معماری ایرانی قابل شهود بوده است، درونگرایی در فضای معماری بوده است ؛ بدین صورت که در معماری درونگرا ، تزئینات به وفور به کار می رفت و به بیرون کمتر توجه می شد و سادگی در معماری برونگرا رعایت می شد. در معماری گذشته ایران،فضاهای درون خانه، نیاز اهل خانه را تأمین میکرد و در معماری درونگرا ، محرمیت و سلسله مراتب رعایت می شد.
با گذشت زمان و از دوران پهلوی به بعد معماری برونگرا، جایگزین معماری درونگرا شد و به تدریج دیوارهای ساده و بی وزن کنار گذاشته شدند و در عوض پنجره های متعدد رو به خیابان گشوده شدند و تزئینات و نمای بیرونی ساختمان مورد توجه قرار گرفت .برونگرایی تا حدودی جایگزین درونگرایی شد و پدیدهی درونگرایی کمرنگ شد. در این نوشتار تلاش می شود تا به معماری درونگرا پرداخته شود و ویژگی ها و مشخصه های آن مطرح شود .
از واژه درونگرایی در معماری می توان معانی مختلفی را استنباط کرد . این واژه قبل از اینکه رنگ معماری به خود بگیرد از دیدگاه اخلاقی و عرفانی نیز در بر گیرنده معانی و مفاهیمی از قبیلِ تودار بودن ، گرایش به حالات درونی و پرهیز از نشان دادن آن حالات به صورت تظاهر می باشد . بحث نپرداختن به ظاهر و در عوض کار بر روی درون و حالات درونی ، از طرف بعضی کارآشنایان به مباحث معماری ، به داخل این عرصه نیز کشیده شده است.
خصوصیت درونگرایی واحدهای مسکونی در جوامع اسلامی ،که خانواده در آن از حرمت و درونگرایی خاص برخوردار است ، با فرهنگ جامعه کاملاً سازگار بوده و تحت تأثیر آن نیز کمابیش تا عصر جدید تداوم یافته است.درونگرایی مفهومی است که به صورت یک اصل در معماری ایران وجود داشته و با حضوری آشکار، به صورتهای متنوع، قابل درک و مشاهده است. اصولاً در ساماندهی اندام های گوناگون ساختمان به ویژه خانه های سنتی، باورهای مردم، بسیار تأثیر گذار بوده است. یکی از باورهای مردم ایران ارزش نهادن به زندگی شخصی و حُرمت آن و نیز عزت نفس ایرانیان بوده که این امر به گونه ای معماری ایران را درون گرا ساخته است.
