صنعت گردشگری یکی از پردرآمدترین صنایع برای اقتصاد هر کشور به شمار میرود و در بسیاری از کشورها به منبع درآمد ارزی تبدیل شده و همین اهمیت باعث شده است که یک روز در جهان با عنوان روز گردشگری نامگذاری شود و این روز به یک هفته ارتقاء یابد.
سازمان جهانی گردشگری تعداد کل گردشگران دنیا در سال ۲۰۲۰ را بالغ بر یک میلیارد نفر پیش بینی کرد، اما شیوع کرونا تحقق این پیش بینی را به چالش کشید و عملا طی دو سال اخیر صنعت گردشگری در جهان درگیر رکود جدی شد، هر چند که این روزها با کاهش شیوع این بیماری، این صنعت مجددا جانی تازه به خود گرفته است و بر اساس آخرین نتایج اعلام شده از سوی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) گردشگری بینالمللی در ۵ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۲ با رقمی حدود ۲۵۰ میلیون گردشگر، در حال بازگشت به دوران پیش از کروناست.
این صنعت در حال حاضر ۱۱ درصد از تولید ناخالص، ۱۰ درصد از اشتغال، ۵ درصد از صادرات و ۵ درصد از سرمایه گذاری جهانی را به خود اختصاص داده است و این اعداد و ارقام و رشد سریع صنعت گردشگری موجب شده که بسیاری از صاحب نظران، قرن بیست و یکم را قرن گردشگری بنامند.
توسعه گردشگری میتواند نقش مهمی در افزایش سرمایهگذاری و توسعه زیرساختها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر دنیا داشته باشد و حتی برخی از کشورها از جمله ترکیه، این صنعت را منبع تأمین مالی خود میدانند. سؤال اینجاست که آیا همه کشورها از جمله ایران به درک درستی از این صنعت پول ساز رسیده اند یا خیر؟
از پنجم تا یازدهم مهرماه در ایران هفته گردشگری است و امسال شعار رویش اندیشههای نو در گردشگری ایران برای این هفته انتخاب شده است، اما مفهوم اندیشههای نو در گردشگری چیست؟
ایران پتانسیلهای بسیاری برای توسعه صنعت گردشگری خود دارد و این ظرفیتها نه تنها برای گردشگران داخلی، بلکه برای گردشگران خارجی بسیار جذاب است، تنها کافی است که زیرساختهای این حوزه تقویت شود تا بتوان خروجی مناسبی را در اختیار داشت.
صنعت گردشگری ایران را باور کنیم
تحقق شعار امسال در حوزه گردشگری که همان رویش اندیشههای نو در این صنعت است، در واقع به مسئولان و سیاست گذاران عرصه گردشگری باز میگردد، باید از سیاست مصرف کننده بودن دور شد و صرفا بر توسعه صنعت گردشگری تمرکز داشت.
برخی از کشورها که رتبههای اقتصادی بالایی در جهان دارند، تمرکز و اولویت خود را بر توسعه صنعت گردشگری قرار داده اند و ایرانیان بسیاری نیز تحت تأثیر تبلیغات این کشورها، برای سفر به این مناطق اقدام میکنند و حجم قابل توجهی ارز را از کشور خارج میکنند، ایران نیز میتواند همین مدل را در قبال کشورهای اطراف خود پیاده کند.
لزوم القای حس ایران دوستی در گردشگری جهان
حس ایران دوستی را باید با سیاستهای درست ترویج کرد و این حس باید به دنیا القاء شود. قطعا در این عرصه رسانهها نقش مهمی دارند تا ضمن معرفی درست کشور، به توسعه ارتباطات و تحقق توافقات با کشورهای دیگر در حوزه گردشگری کمک کنند.
ورود گردشگر خارجی به کشور قطعا ارزآوری به دنبال دارد و رونق اقتصادی و اشتغالزایی را رقم میزند، ایران در حوزه گردشگری خمیرمایه اصلی را دارد، فقط باید بسترها ساخته و تقویت شود، سیاستها در قبال گردشگری باید تغییر کند و مسلما با تغییر نگاهها و اندیشههای نو میتوان، مشاغل فعال در این حوزه از جمله هتلداری، آژانسهای مسافرتی، لیدرها و ... را رشد داد.
بسترهای توسعه گردشگری فراهم نیست
ایران به واسطه ظرفیتهای بکر خود باید دید جهانی فارغ از شعارزدگی به گردشگری داشته باشد تا زمینه ورود گردشگران تسهیل شود، امروز استانهایی مانند یزد، اصفهان، شیراز، تهران برای گردشگران برند و بُلد شده اند و باقی استانها با وجود پتانسیلهای بسیار، از این بازار بی نصیب مانده اند. طبیعت گردی در این کشور کم فروغ است در حالی که ایران جزو معدود کشورهایی است که در آن واحد میتوان طبیعتها و اقلیمهای متنوعی را در آن تجربه کرد و همین عدم معرفی ظرفیتها، بی توجهیها و نداشتن سیاستهای درست باعث شده است که گردشگران کمی به کشور وارد شوند، بستر لازم فراهم نباشد و عملا این صنعت رشد چشمگیری در کشور نداشته باشد.
رونق گردشگری در یک کشور نشان دهنده ثبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن است. سیاستهای ملی و جهانی یک کشور بر جذب گردشگر تأثیر مستقیم دارد بنابراین با تکیه بر سیاستهای درست میتوان اقتصاد را به واسطه گردشگری تکان داد. توسعه گردشگری در رشد اقتصادی و اشتغال زایی در سطح کلان و خرد تأثیر دارد. از هر ۱۰ شغل در جهان، یک شغل مربوط به گردشگری است، توسعه گردشگری در ارزآوری و تنوع بخشی به فعالیتهای اقتصادی کشورها تأثیر بسزایی دارد و بستر مناسبی برای تحقق اهداف اقتصاد را فراهم میکند.
در سالهای اخیر، بسیار بر مسئله مهاجرت معکوس به روستاها صحبت شده و موفقیت چندانی حاصل نشده در حالی که صنعت گردشگری میتواند دروازه ای برای رونق مجدد روستاها در کشور باشد، گردشگران خارجی علاقه بسیاری به بازدید از بافت کهن و قدیمی و تاریخ و آداب و سنن کهن ایران به عنوان وارث یک تمدن چند هزار ساله دارند و مسلما روستاها میتوانند مقاصد خوبی برای آنها به شمار بروند، کافیست زیرساخت و بستر لازم فراهم شود و نگاهها به این عرصه تغییر کند که در نتیجه، ضمن توسعه اقتصاد روستا، اقتصاد گردشگری کشور نیز متحول میشود.
