همدان در حالی سالهاست به یک مقصد و یا مسیر گردشگری تبدیل شده است که در مبحث مهم استعداد خود در گردشگری غذا برنامه مدونی به اجرا در نیاورده و همچنان رستورانهای این استان فاقد تنوع غذایی و معرفی غذاهای بومی محلی هستند.
شاید برگزاری یک جشنواره غذای اقوام ایرانی در همدان بتواند فرصتی باشد تا با چشمپوشی از کم و کیف برگزاری این دست برنامهها موضوع گردشگری غذا در این استان اهمیت یابد.
تا اگر در سالهای قبل اصلیترین و تنها غذای میهمان ویژه ما کباب و برنج بوده است، امروز به داشتههای بومی و تنوع غذایی خود نظر کنیم و در ادامه منوی غذاخوریها را بدون تنوع در چند رقم غذا محدود ببینیم. این در حالی است که گردشگری در همدان صنعتی رو به رشد است و وقتی تمامی دستگاهها برای افزایش ماندگاری مسافر همگام میشوند، ما عملاً در پیشکش غذا به غیر از چند پیشنهاد کوچک حرفی برای گفتن نداریم.
گردشگر نیازمند و علاقمند تنوع است
نبود همین تنوع یکی از موانع ماندگاری گردشگر است. این در حالی است که بدون صرف هزینههای گزاف رستورانها میتوانند در کنار غذاهای متداول به منوی خود غذاهای بومی را نیز اضافه کنند.
به ویژه زمانی که مدت ماندگاری و اقامت گردشگر افزایش مییابد پیشنهاد روزانه کباب و جوجه کباب چندان جذابیت نداشته و نمیتواند تصویر مثبتی از غذاهای این منطقه در ذهن وی ایجاد کند.
یک گردشگر در اینباره در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: استانها و مناطقی که تنوع غذایی دارند برای مسافران جذابتر هم هستند.
محمدرضا اسدی با بیان اینکه در برخی رستورانها دیدن غذای محلی در منوی رستوران برای گردشگر جالب و قابل توجه است، بیان کرد: مسافر بیشک تمایل دارد این غذای جدید را امتحان کند.
همین امتحانهای یکباره یعنی همان سود اقتصادی گردشگری غذا و اینکه یک منطقه بتواند از داشتههای فرهنگی خود برای درآمدزایی بهره بگیرد.
نامشخص بودن لیست غذاهای محلی در همدان
اما نباید ناکامی در تحقق گردشگری غذا را مختص به رستورانها دانست. چرا که در وضعیت فعلی لیست قاطع و مشخصی از انواع غذا، پیش غذا، نوشیدنی، شیرینی و سایر انواع خوردنیهای تفننی اردبیل در دست نیست.
گوشت تنها پاسخ رستورانهای همدان
نه تنها انواع آش، نوشیدنی و شیرینیجات در رستورانهای همدان حتی رستورانهای محلی ارائه نمیشود، انباشت غذاهای گوشتی و اغلب کباب موجب شده است برخی گردشگران حتی نیاز غذایی خود را تأمین شده نبینند.
گوشت که البته در شکل آسان و با پخت به شکل کباب عرضه میشود در واقع به نظر میرسد راحت کردن کار رستوران در تولید روزانه غذا بوده و به دلیل ذائقه همهگیر مورد قبول نیز هست.
در این میان هستند گردشگران و حتی شهروندانی که تمایل به غذاهای گیاهی دارند و تاکنون به نظر نمیرسد هیچ رستورانی اقدام به پخت انواع غذاهای گیاهی بومی محلی این استان از جمله انواع کوکو کرده باشد.
پس در واقع رستورانها غذای خود را برای گروه خاصی از مشتریان تعریف کرده و برای گروههای دیگر حرفی برای گفتن ندارند.
ضرورت توجه به سلیقه گردشگر خارجی
اما نکته قابل توجه ورود استان همدان به مبحث گردشگری خارجی است که وظایف متولیان را سنگینتر کرده و در ادامه انتظارات بیشتری را ایجاب میکند.
در این میان اینکه رستورانی نظر و عقیده میهمانان خارجی خود را جستوجو کرده و نسبت به آن منوی غذایی متداول خود را تغییر داده باشد امر بدیعی به نظر میرسد.
در واقع فرصت حضور گردشگران در رستورانها میتواند برای نظرسنجی منوهای غذایی و درخواست ایده مورد استفاده بوده و به عنوان اطلاعات پایه نهادهای برنامهریز از جمله میراث فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.
این ضرورت در حالی است که به نظر میرسد غذاخوریها در یک ارتباط یک طرفه با مشتریان خود هستند و حتی برای شهروندان ساکن نیز حاضر به تغییر و تحول عمده در منش کاری خود نخواهند بود. و به جای متدهای جدید بازاریابی که مشتری را مالک و مدیر میدانند، رستورانهای اردبیل با منشی سنتی از میهمان خارجی پذیرایی میکنند.
ضرورت آموزش بازاریابی گردشگری در مراکز عرضه غذا
تمامی این موارد ما را به اصل ضرورت آموزش و ارتقای مداوم آگاهی میرساند. مراکز عرضه غذا در همدان به ویژه در شهرستانها حتی برخوردار از اطلاعات اولیه نحوه برخورد با گردشگر نیستند.
بپذیریم که حتی خود ما ایرانیها نیز از منوی تکراری کباب و جوجه کباب به ستوه آمدهایم. اگر امروز همدان، ملایر، لالجین و نهاوند به داشتههای طبیعی گردشگری خود میبالند باید همین طبیعت را به شکل مطلوب به کار گرفته و در مبحث غذا نیز برنامهریزی کنند.تا گردشگری که به استان همدان سفر میکند در شهرستانهای مختلف شاهد غذاهای متنوع بوده و برای تجربه غذاهای فلان شهرستان مقصد خود را به آن سمت کج کند.
