اسفند كه ميشود انگار همه چيز شور و التهاب خاصي ميگيرد حتي اتفاقات و حوادث خشك اداري با موارد بسياري از تصميمات عجولانه و به مراتبي دقيقه 90 ممكن است در طول سال در استان رخ دهد اما معدودند آنها كه جهان ذهني بيشتر مردم شهر از اقشار مختلف را دگرگون كند.
پروژه ميدان امام همدان يك استثناست در ميان قاعدههاي پيش آمده در جريان تصميمگيريهاي اجرايي شهر، يك اتفاق مهيب است كه درست در وسط روزمرگيها و حالوهواي اسفندي شهر در حال اتفاق است.
حدود چند ماه پيش و درست پس از كشف تابوتهاي شكسته سفالي كه حالا اعلام شده متعلق به دوره اشكاني ميباشد و پيدايش چند شئ و جسد تاريخي ديگر باعث شد تا موضوع جديدي نقل محافل اجرايي شهر شود، بحث احداث موزه به يكي از مطالبات جدي تبديل شده و حالا با رونمايي طرح تأييد شده در صفحه اينستاگرام مديركل ميراث فرهنگي به نظر ميرسد مردم همدان در دريافت پاسخ قانعكننده به خواستههايي كه در اين طرح از مسئولان شهر داشتند دچار ذوقزدگي شدهاند. احوال اين سالهاي پروژههاي اجرايي كه گرهاي هم به گردشگري و فرهنگ در همدان خورده همچون پادشاهي در دوران گوتيك و در حال انزواست كه در قصر سياه و بزرگ بيسليقگيها زندگي ميكند، قصه اموري كه به بخشي از نحوه اجراي آن به تصميمات ميراث فرهنگي بازميگردد همچنان بر پيكره شهر وارد ميكند، هميشه به يك شكل تازه اتفاق ميافتد. صبح از خواب برميخيزيد و با يكسري اتفاقات جديد مواجه ميشويد، مثلاً با يك چشم نيمهباز گوشي را چك ميكنيد و در نهايت در اولين پست اينستاگرامتان طرح تأييد شده از ماهها كشوقوس براي طراحي موزه در مركزيترين ميدان شهر را ميبينيد، رونمايي به سبك مجازي!
باور اين ما كه موضوعات پراهميتي از جمله رونماييها و حتي نشر فراخوان براي انجام امور مهم كه حالا خارج از محدودههاي جغرافيايي است در دستور كار ميراث فرهنگي همدان به كمارزشترين درجه ممكن نائل ميشود، براي فعالان گردشگري و شهرونداني كه مطالبهگر حفظ هويت و مدنيت شهرشان هستند، درد دارد.
دردي كه جراحت آن از همان زمان عمق پيدا كرد كه مجموعه مديريتي اين سازمان در روزهاي نخستين كاووشها و پيدا شدن اشياي تاريخي با ندانمكاريها سعي به دفن تاريخ همدان داشت.
قطع به يقين منطقه آرامگاه به هگمتانه يعني مسيري كه حالا شامل آرامگاه ابنسينا، پيادهراه بوعلي، ميدان مركزي شهر، بازار تاريخي همدان و تپه هگمتانه ميشود يكي از پرجذبهترين مناطق گردشگري همدان را ايجاد كرده است بنابراين حال كه قرار است آثار و كاوشها در قالب يك سايت موزهاي در معرض نمايش قرار بگيرد، هنوز علامت سؤالهاي زيادي در ذهن افراد مرتبط با موضوع قرار دارد. سؤالاتي كه هنوز نتوانست پاسخي بگيرد كه اين طرح رونمايي شده در قالب كدام فراخوان و فستيوالي ارائه شده؟ تيم مشاوره و طراح بنا بر چه معيار و ملاكهايي انتخاب شدند؟ و هزار و يك سؤال ديگر كه هنوز بر مدار توجيهات و سرپوشگذاريها دوران دارد.
يك كارشناس معماري و شهرسازي در گفتوگو با همدانپيام در خصوص موضوع ميدان امام اظهار داشت: اينكه آيا بايد در ميدان حوزهاي ساخته شود يا نه، خود جاي بحث مفصل دارد؛ چراكه اگر قرار باشد هر شيئي كه پيدا ميشود در محل مورد يافت شده آن موزه ساخته شود، نميتواند قانعكننده باشد مگر اينكه از جانب پيشنهادكنندگان طرح دلايل قانعكنندهاي ارائه شود.
محمدرضا عراقچيان افزود: هنوز پاسخ بسياري از سؤالات از جمله اينكه آيا تعداد آثار كشف شده براي ايجاد يك موزه كافي است يا نه؟ آيا تعداد آثار يافت شده كفايتكننده براي نمايش در موزه است يا نياز داريم آثار ديگري هم به موزه بياوريم؟ نامفهود است و اگر قصد احداث داريم بايد قبل از هر موضوعي به اين سؤالات پاسخ داده شود.
وي در خصوص طرح ارائه شده براي اجراي سايت موزه ميدان امام گفت: در محوطه ميدان با طراحيهاي متفاوتي كه صورت گرفته دچار تضاد و تعارض هستيم و به طوري كه سبك معماري خود ميدان به دوره پهلوي اول بازميگردد و كفسازي آن نمادي از معماري اسلامي است و حالا طرحي ارائه شده براي موزه كه سعي دارد نمايانگر معماري دوره هخامنشي و مادها باشد.
از طرفي پله پله بودن ورودي موزه نشانگر يك فضاي باز شهري است كه سبب شده طراحيها دچار تضاد با هم باشد.
وي تأكيد داشت: متأسفانه براي انتخاب طرح هنوز مشخص نيست كه آيا فراخواني چاپ شده يا نه؟ اما شواهد نشان ميدهد كه فراخواني چاپ نشده در صورتي كه با چاپ آن ميتوانيم انواع مختلف طرحهاي ملي و حتي فراملي را از طراحان دريافت كنيم و در قالب يك مسابقه يا فستيوال به داوري كارشناسان گذاشته شود تا طرح نهايي منتخب شود.
عراقچيان مجموعه ميراث فرهنگي را مخاطب قرار داد و افزود: چگونه است كه در ميدان مركزي شهر ميتوان سازههاي بزرگ را رد قالب طرح ساخت موزه بر يك سايت تاريخي ساخت اما زماني كه شهرداري اقدام به آسفالت منطقه كوچكي از هگمتانه ميكند، صداي مسئولان ميراثي شهر بلند ميشود؟
وي افزود: تصميمگيريها براي اجراي پروژههايي مانند ميدان امام بايد بهگونهاي باشد كه ابتدا تيم فني به نتيجه و پاسخ برسد و بعد كارشناسان وارد ميدان شوند. بر اين اساس اين سؤال از اعضاي كميته انتخاب و تأييدكننده طرح وجود دارد كه چه ملاكهايي براي پذيرش اين طرح از جانب مشاوران طراح وجود داشت؟