همدان چگونه به شبکه جهانی شهرهای یونسکو وارد شد؟

شهر یادگیرنده مصداق ز گهواره تا گور‌ دانش بجوی

 عضویت شهر همدان در شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده یونسکو که در روزهای اخیر اعلام شد سؤالات متعددی در ذهن مخاطبان رسانه ایجاد کرد که این عضویت چگونه به دست آمده است و چه تأثیری در فرایند شهروندی یا شهرداری خواهد داشت .
موضوع شهرهای یادگیرنده از بحث‌های جدیدی است که در دنیا مورد توجه قرار گرفته است . امروزه دیگر بحث آموزش در دنیا تنها محدود به آموزش رسمی نیست و آموزش رسمی فقط یک بخش کوچک از آموزشی است که فرد در طول دوران زندگی خود کسب می‌کند و از آن برخوردار می‌شود.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری، مالی و گردشگری شورای شهر همدان محور اصلی شهر یادگیرنده را آموزش و یادگیری دائم دانست و افزود: آموزش دائم تنها از وظایف نهادهای رسمی آموزشی نیست، بلکه تمام محیطی که ما در آن زندگی می‌کنیم، وظیفه آموزش را بر عهده دارند؛ آموزش‌هایی نظیر، آموزش شهروندی، آموزش در محیط کار، آموزش قوانین، رفتارهای اجتماعی و سایر مواردی که باید به صورت مداوم و مستمر فراگرفته شود تا سواد اجتماعی و کالبدی ما ارتقاء پیدا کند.
حمید بادامی نجات با بیان اینکه حقوق شهروندی از مسائل مهمی است که امروزه در دنیا مطرح است، عنوان کرد: بر این اساس همانگونه که شهروندان حقوقی دارند و تمام ویژگی‌های شهروندی را می‌توانند جزو حقوق خود تلقی و طلب کنند، وظایفی نیز بر عهده دارند و باید بتوانند همانگونه که از حقوق خود دفاع می‌کنند از حقوق شهر خود و کسانی که پیرامون خود هستند نیز دفاع کنند.
وی با اشاره به اینکه وقتی از حقوق شهروندی سخن می‌گوییم، نمی‌دانیم که این حقوق چیست و چگونه باید آن را عملیاتی کنیم، بحث و گفت‌وگو در شهرهای خلاق و در شهرهای یادگیرنده را یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها خواند و تصریح کرد: اولین چیزی که باید در شهر یاد بگیریم، گفت‌وگو است؛ گفتگو بین شهروند و شهر؛ بین مسئولین شهری و شهروندان و شهروندان با یکدیگر؛ همه این موارد یک فرایند یادگیری دارد و اگرچه ما یکسری از این مفاهیم را در جوامع سنتی خود‌به‌خود یاد می‌گیریم اما وقتی در یک شهر جدید که در آن اقشار مختلف از فرهنگ‌های مختلف گردهم آمده‌اند و گروه‌های اجتماعی متفاوتی در آن وجود دارد، نکاتی که در ابتدا یاد گرفته بودیم از هم گسسته می‌شود و باید دوباره به یادگیری اهتمام ورزیم؛ به همین دلیل بحث شهرهای یادگیرنده با هدف ایجاد گفت‌و‌گو بین شهروندان، مشارکت مردمی، بسیج منابع و تجهیز شهر برای یاد گرفتن و یاد دادن مطرح می‌شود.
مشاور عالی شهردار و مسئول دبیرخانه شهر سبز پایدار نیز در گفتگو با همدان پیام در این زمینه یکی از اهداف این طرح یادگیری دائمی از ابتدا تا انتهای عمر یا همان ضرب المثل ز گهواره تا گور دانش بجوی خواند و گفت: در این نوع آموزش، دانش تنها دانش رسمی نیست زیرا ما قبلا در محیط های شهری و اجتماعی این دانش را از بزرگترها آموخته‌ایم؛ اما اکنون جامعه به منظور باززنده‌سازی باید در تمام مراحل زندگی، خود را بازسازی کند.
حسن محمدی  افزود: بحث تسهیل یادگیری در محل کار برای کار یعنی خلاقیت نیز از دیگر اهداف شهر یادگیرنده است؛ همانگونه که پروژه شهرهای خلاق نیز ارتباط مستقیمی با بحث یادگیری دارد و در شهر خلاق، شهروند خلاق زندگی می‌کند و شهروند خلاق شهروندی است که در تمام فرایند زندگی قدرت یادگیری دارد. استفاده از تکنولوژی‌های مدرن برای یادگیری و پرداختن به فرهنگ یادگیری در همه جا و در همه نقاط شهر از دیگر اهداف این طرح است و جمیع این موارد باعث می‌شود که مشارکت اجتماعی افزایش پیدا کند و ما یک سرمایه اجتماعی خوب داشته باشیم و برای شهرها نیز سرمایه اجتماعی خوب فراتر از سرمایه اقتصادی کار می‌کند.
محمدی  در ادامه به تشریح فرآیند عضویت شهر همدان در شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده پرداخت و عنوان کرد: انعقاد قراردادی برای مطالعه این‌که چگونه شهر همدان می‌تواند شهر یادگیرنده باشد از اقداماتی بود که در دوره اخیر دنبال شد و با مکاتباتی که با یونسکو صورت گرفت، موفق شدیم همدان  را با عنوان یکی از شهرهای یادگیرنده جهان به ثبت برسانیم. این عضویت ضمن اینکه امتیازاتی به دنبال دارد، مسئولیت‌هایی را نیز برای ما می‌آورد که باید آن را انجام دهیم.
وی گفت: هم‌اکنون 228 شهر از ۵۲ کشور جهان به عضویت این شبکه جهانی درآمده‌اند و در کشور ما نیز 7 شهر این عنوان را کسب کرده‌اند. ثبت شدن به عنوان یک شهر یادگیرنده مزایایی نظیر خواهرخواندگی با شهر های مشابه خود و مزایای خرد و کلان دیگری دارد . بنابراین شهر یادگیرنده یکی از راهکارهایی است که می‌تواند مردم را برای مشارکت آماده کند.
از مسئول دبیرخانه شهر سبز پایدار خواستیم لیستی از پرسش و پاسخ هایی که همدان را به کسب عنوان  یادگیرنده رساند ارائه دهند که در ذیل میخوانید   

 دیدگاه و انگیزه شما برای پذیرش مفهوم شهر یادگیرنده چیست؟
لطفاً زمینه و انگیزه اجتماعی شهر خود را برای تبدیل شدن به یک شهر یادگیرنده توصیف کنید.
موقعيت مناسب شهرهمدان از لحاظ جغرافيايي ، پیشینه تاریخی و جاذبه هاي توريستي منحصر بفرد  وقرار گرفتن در مسیر تاریخی جاده ابریشم و وجود مشاهیر و اشخاص مطرح ملی و بین المللی و مراکز دانشگاهی عالی رتبه و سابقه مدنیت ۲۵۰۰ ساله از نکات حایز اهمیت می باشد.

 شهر شما چگونه مفهوم شهر یادگیرنده را اجرا یا برنامه ریزی می کند؟
با پیروی از اهداف و برنامه های  یونسکو و بومی سازی آن و همچنین به دلیل پایلوت بودن شهر همدان بعنوان اولین شهر سبزپایدار جهان اسلام از سال ۲۰۱۴و پیروی از اهداف 17 گانه توسع پایدار عضویت شهرداری همدان در مجامع بین المللی این پتانسیل برای تحقق اهداف شهر یادگیرنده نیز فراهم می باشد.

 آیا شهر شما ساختاری هماهنگ با حضور همه ذینفعان ایجاد کرده است؟
شرح چگونگی مشارکت همه ذینفعان (به عنوان مثال سازمان های جامعه مدنی ، بخش خصوصی و سازمان های غیردولتی) در ساختن شهر یادگیرنده ، شرح نقش ها و مسئولیت ها
شهرداری همدان از سال ۲۰۰۶در تعامل و همکاری مستمر با تشکلهای مردم نهاد و سازمانهای غیر دولتی می باشد  که با ارائه اهداف و چشم اندازمدون شهرداری به گروه های علاقمند وتشکیل کارگروه های مختلف و استفاده از توان فکری و تجربیات افراد متخصص وغالبا جوان، گام های بسیار بزرگ و مثبتی برداشته است .

 شهر شما چگونه بسیج و با استفاده از منابع برای یادگیری مادام العمر انجام می شود؟
از آنجاییکه شهرداریها نهادهایی عمومی غیر دولتی هستند ، تامین مالی از محل مشارکتهای مردمی می باشد که با ارائه خدمات به شهروندان که مایل به توسعه و پیشرفت شهرخود هستند ، میسر می شود.

 چگونه شهر شما اطمینان حاصل می کند که یادگیری برای همه شهروندان قابل دسترسی است؟
شهر همدان برخوردار از شبکه گسترده دسترسی محلی و در ارتباط تنگاتنگ با مردم و با استفاده از فعالان اجتماعی ،فرهنگی و ورزشی می تواند از ظرفیت مردمی  بهره ببرد. همکاری و ارتباط روزانه همیاران محلات و تشکیلات مردمی بهم پیوسته در این راستا و تشکیلات منسجم آموزش شهروندی با استفاده از کلیه ابزارهای ارتباطی از جمله صدا و سیما ،شبکه های اجتماعی و ... در این زمینه اطمینان بخش خواهد بود.

 آیا شهر شما سازوکارهایی را برای نظارت و ارزیابی توسعه یادگیری مادام العمر ایجاد کرده است؟
از طریق سیستم های خود نظارتی سازمانهای غیر دولتی مرتبط با شهرداری و فعالان اجتماعی که عضو اتاق فکر و کمیته های اجرایی می باشند.

 شهر شما چه رویدادهای جشنی را برای ترویج و حفظ روند آموزش و یادگیری مادام العمر ترتیب داده است؟
برگزاری جشنواره های بین المللی فیلم و تئاتر ،ایجاد مرکز جامع آموزش شهروندی و برگزاری همایش های مختلف بومی و بین المللی که طی سالیان گذشته برگزار گردیده و با توجه به شرایط پاندمی کرونا برخی از همایشها به صورات وبینار برگزار گشته که با گذر ازپاندمی وایجاد شرایط عادی مجدد به روال قبل برگزار می گردد.

 به کدام گروه موضوعی می خواهید بپیوندید؟ GNLC یونسکو دارای هفت خوشه موضوعی است که توسط شهرهای مختلف عضو هماهنگ شده اند. این خوشه های موضوعی از اکتبر 2019 در حال اجرا هستند.
 آموزش برای توسعه پایدار
 آموزش شهروندی جهانی
برنامه ریزی آموزشی
آموزش کارآفرینی
سواد
سلامتی و رفاه
برابری و شمول در آموزش

 چگونه در مورد شبکه جهانی یونسکو در مورد یادگیری Cit یاد گرفتید
 11. آیا شهر شما عضو شبکه شهری دیگر است؟ بله - نه
 اگر بله ، لطفاً شبکه (ها) را نام ببرید:
شهرداری همدان بعنوان اولین شهر سبز پایدار جهان اسلام عضو مجمع جهانی شهرداران آسیایی و کمته گردشگری ، مجمع جهانی شهروندان جاده ابریشم می باشد وهمچنین  عضو کمیته های شهر هوشمند ، شهر تاب آور ،شهر سبز پایدار نیز هست  
12. نقل قول توسط شهردار شهر خود(شهردار وقت ، عباس صوفی ) در مورد مفهوم شهر یادگیرنده ، از جمله اینکه چرا او شهر شما را برای عضویت در GNLC یونسکو مناسب می داند:
در نگاه کلان، وظیفه مدیریت شهری یافتن جایگاه شهر در میان شبکه‌های جهانی شهری است؛ به تعبیری باید جایگاه شهر را در میان شهرهای دنیا تشخیص دهند؛ این جایگاه را تبیین کنند و همه داشته‌های شهر را متناسب با فرآیندها توسعه دهند.. از دیگر وظایف کلان مدیریت شهری توسعه منابع انسانی در لایه‌های حاکمیتی و لایه‌های شهروندی و همچنین بهبود استاندارد زندگی در جهت نیل به توسعه پایدار است که با توجه به سابقه مدنیت تاریخی شهر همدان و مطرح بودن همدان در مجامع جهانی عضو و مشارکت گسترده شهروندان و تقاضا برای رشد و توسعه فرهنگی و اقتصادی آن ، عضویت و مشارکت در محافل جهانی سبب کسب اطلاعات جدید ، تجارب آموزنده دیگر شهرها و آشنایی با سیستم های نظارتی و زیرساختی مدرن و در صورت نیاز بومی سازی آن می باشد.