بنای تاریخی"یخدان میرفتاح" در اثر بارندگی‌های فروردین سال ۹۸ فروریخت. این اثر تاریخی که با بیش از شش متر در عمق زمین قرار گرفته، به طور کامل سالم است و دیواره بین یخدان و گنبد نیز بر اثر ریزش برف و باران آسیبی ندیده است. مرمت این بنا اما به تاخیر افتاده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نوسانات اقتصادی، نبود اعتبارات کافی و تخصیص اعتبار در قالب اوراق از دلایل اصلی تأخیر در مرمت این بنای تاریخی است.
ابراهیم جلیلی از ایجاد یک کمربند بتنی با ۱۲ ستون برای استحکام بخشی بنای تاریخی"یخدان میرفتاح" خبر داد و گفت: با وجود نبود اعتبارات کافی، در نخستین اقدام حصارکشی بنا به طول ۱۳۰ متر، تهیه فتوگرامتری(مستند نگاری وضع موجود) بنا، تهیه طرح آسیب شناسی و ایجاد نگهبانی با اعتباری حدود ۲۰۰ میلیون تومان انجام شد.
وی با تاکید بر اینکه همزمان با فروریختن گنبد یخدان میرفتاح، ۷۶۰ اثر تاریخی در کشور فرو ریختند یا دچار آسیب شدند، افزود: برای مرمت و بازسازی تمامی این بناها اعتباری از محل اعتبارات مدیریت بحران، تخصیص یافت اما برای مرمت یخدان میرفتاح هیچ اعتباری از این محل تخصیص پیدا نکرد.
جلیلی با بیان اینکه اتکای ما برای مرمت این بنای تاریخی تنها اعتبارات استانی بود، تصریح کرد: سال ۹۹ از محل اعتبارات سال ۹۸، آواربرداری، تخریب و جداسازی الحاقات، تخریب پایه‌های فرسوده استحکام‌بخشی پایه‌های بیرونی بنا، ساخت قالب، تخلیه و حمل آوار به بیرون از محوطه انجام شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر اضافه کرد: همچنین از محل استانی و ردیف متوازن، ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار مصوب شد که خاک برداری، استحکام بخشی بدنه و پایه های بیرونی و ایجاد رینگ خارجی به عمق ۲ متر و شعاع ۴۸ متر انجام شد.
وی بیان کرد: سال گذشته از محل اعتبارات ملی ۶۰۰ میلیون تومان در قالب اوراق به مرمت بنا تخصیص یافت و به دنبال آن قراردادی به مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان با پیمانکار ذی‌صلاح مرمت منعقد شد.
جلیلی از ایجاد یک کمربند بتنی با ۱۲ ستون برای استحکام بخشی این بنا در بستر خاک خبر داد و مطرح کرد: با توجه به اینکه یخدان میرفتاح در زمین‌های کشاورزی قرار گرفته و یخدان در عمق ۶ متری منفی سطح زمین ساخته شده، مصالح به‌کار رفته جدار داخلی بنا به عرض ۱ متر و ۲۰ سانتی متر، گل، چینه و کلاف چوبی است که از بین رفته و پوسیده شده بود.
وی ادامه داد: به همین دلیل ناچار شدیم بخش زیادی از این دیواره را تخریب و با فاصله از دیوار اصلی به عمق بیش از چهار متر به متراژ دور گنبد به مساحت ۴۸ متر گودبرداری انجام شود.
جلیلی با اشاره به ایجاد دیوار سنگی، پایه بتنی در فاصله هر چهار متر، تزریق بتن و ایجاد کمربند بتنی برای افزایش استحکام بخشی بیشتر بنا، خاطرنشان کرد: یک کانال رطوبت‌گیر نیز برای دفع رطوبت دیواره فوق و تاسیسات ایجاد شده که در زیر خاک و همسطح زمین قرار گرفته است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر خاطرنشان کرد: تاکنون یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان برای مرمت این بنای تاریخی هزینه شده است.
وی نوسانات اقتصادی، نبود اعتبارات کافی و تخصیص اعتبار در قالب اوراق را از دلایل اصلی تأخیر در مرمت این بنای تاریخی برشمرد و ابراز امیدواری کرد: با کمک و پیگیری نمایندگان مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی و فرماندار ویژه ملایر اعتبارات لازم برای ادامه مرمت بنا جذب و هر چه سریعتر عملیات ساخت طاق گنبد آغاز شود.
