باز هم فضای مجازی پیشتاز بود ، وقتی چهار فرد مسلح حدود ساعت ۱۰:۱۵ صبح روز گذشته با مراجعه به درب شماره یک مجلس شورای اسلامی با مأموران حفاظت مجلس درگیر شدند اولین خبر از کانال های خبری تلگرام بین ایرانیان منعکس شد . روز گذشته به دنبال حادثه تلخ در بهارستان و حرم مطهر این گوشی های موبایل و کانال های اخبار تلگرامی بودند که مردم را برای دریافت مهمترین اخبار به سوی خود فرا می خواندند .
پس از آن تویتر و سپس اینستا وارد عمل شدند این ابزارهای رسانه ای حالا گوی سبقت را حتی از رسانه های خبری و ملی هم ربوده اند . انعکاس تصاویر و فیلم ها در کانالهای تلگرامی ایرنا ، ایسنا ، فارس ، تسنیم ، خبرآنلاین و در سطح محلی کانالهای همدان پیام و دیگر موارد توانست نقشی تاثیر گذار را بازی کند . فضای مجازی به دلیل در دسترس و انتخابی بودن از سوی مخاطبان، باز هم توانست نسبت به رسانه ملی حتی پیشگام باشد؛ چرا که رسانهی ملی هیچگاه نتوانسته با این شبکهها و خواستههای مردم همگام باشد. از طرفی هم به دلایل اهداف خود که دارد به تبع نمیتواند همگام با مردم قدم بردارد به همین دلیل خیلی وقتها از غافله عقب میماند.مردم در این لحظات هر چه تلاش کردند یک تیتر خبری را از آنتن های صدا و سیما بگیرند موفق نشدند و بازهم سیل مخاطبان به سمت شبکه های اجتماعی سرازیر شد درباره جا ماندن رسانهی ملی از فضای مجازی باید گفت ، رسانه ملی قطعا از فضای مجازی جا میماند چرا که نمیتواند پاسخگوی خواسته های افراد حتی در چنین شرایط حساسی باشد و در مقایسه مخاطب در فضای مجازی حق انتخاب و دریافت اخبار موثق تر را دارد.
خبر نفس کشید
حالا باز هم فضای مجازی پیشگام شد تا خبر نفس بکشد . در مواردی حتی می توان گفت ، فضای مجازی انقدر قدرتمند است که رسانه ملی از آن وام می گیرد. امروزه فضاي مجازي به عنوان پل ارتباطي براي تاثيرگذاري بر افکار عمومي به رسانه اي قابل دسترس و فراگير تبديل شده و با توجه به عضويت 53 درصدي جمعيت کشور در يکي از شبکه هاي اجتماعي بر رفتار انتخاباتي مردم در دوازدهمين دوره از انتخابات رياست جمهوري گره خورده است. پژوهشگر ژئوپليتيک با اشاره به اينکه فضاي مجازي محلي براي تبادل اطلاعات است، گفت: اين فضا قابليتهاي تأثيرگذاري بر افکار عمومي به خصوص در شکلگيري جنبشهاي اجتماعي مجازي يا ايجاد همگراييهاي فردي و گروهي را دارد و به جهت سمت و سو دادن به افکار و فعل ها در دنياي واقعي حائز اهميت است. محمود نوراني ادامه داد: فضاي مجازي به صورت شبکه هاي اجتماعي ميتواند به عنوان محلي براي تضارب آرا و نظرات سياسي و اجتماعي مطرح شود يا در جهت ايجاد موجهاي حمايتي - انتقادي يا اپوزيسيون عمل کند و به همين دليل تاثير فضاي مجازي به خصوص در انتخابات قابل توجه است. وي با اشاره به اينکه يکي از مهم ترين ويژگي هاي جوامع امروزي تأثير فضاي مجازي بر رفتارهاي سياسي و اجتماعي افراد است، گفت: افراد در زندگي واقعي خود داراي روابط مجازي هستند و بخشي از اين روابط ناشي از فعاليت آنان در شبکه هاي اجتماعي است.وي معتقد است که هر مقدار وابستگي جامعه به اين شبکه ها بيشتر شود، تأثيرگذاري اين شبکه ها نيز بر زندگي واقعي و شکل گيري افکار عمومي بيشتر مي شود.وي ادامه داد: عصر نوين حيات بشر با اصطلاحات و نظريه هاي جديدي چون عصر انفجار اطلاعات، پسامدرنيته، جامعه اطلاعاتي و جامعه شبکه اي توصيف مي شود و در اين ميان نقش رسانه هاي ارتباط جمعي برجستگي خاصي دارد.وي با اشاره به اينکه رسانه هاي نوين با در دست گرفتن افکارعمومي، کنترل و هدايت آن و همچنين تهييج و به کارگيري آن نقش جدي در عرصه قدرت بازي مي کند، افزود: امروزه تمام سياست هاي جديد در چارچوب رسانه هاي الکترونيک گذران مي کنند.
به گفته وي اين درهم تنيدگي فضاي زندگي و رسانه هاي نوين آنچنان برجسته شده که بخش هاي مهم زندگي را تحت تأثير قرار داده و سياست را به عنوان جزو مهم اين فضا دستخوش تغيير کرده است . وي افزود: شبکه هاي اجتماعي در جهت پرداختن به موضوع هاي گوناگون سياسي و اجتماعي بسيار فعال است و اعضا جامعه به عنوان يکي از راه هاي اساسي دسترسي به اطلاعات و اخبار و نيز شبکه سازي براي کنش هاي اجتماعي از آنها استفاده مي کنند.
فضای مجازی هم فرصت هم تهدید
مدرس دانشگاه و دکتراي علوم ارتباطات اجتماعي نيز در رابطه با آثار فضاي مجازي گفت: هر اقدامي که به افزايش آگاهي و هوشياري مردم کمک کند، مي تواند در جامعه مدني مثبت باشد اما در مقابل هر حرکتي که مردم را در فضايي از اطلاعات سردرگم کند و امکان جداسازي اطلاعات درست و نادرست را به فرد ندهد، تهديد کننده و خطرناک است.
شفيع بهراميان با اشاره به اينکه فضاي مجازي براي مشارکت سياسي و انتخابات هم مي تواند مثبت و هم تهديد باشد، افزود: ساز و کارهايي که تهديد را کم رنگ و فرصت را تقويت مي کند بايد کنترل شوند تا ضمن افزايش آگاهي، رسانه ها در خدمت يک انتخاب بهتر باشند.وي ادامه داد: بحث سواد رسانه اي قدرت تجزيه و تحليل فرد را بالا مي برد و اگر فرد سمت و سوي رسانه ها را بشناسد و محتوا و ساختار آنها را درست تحليل کند، مي تواند درستي و نادرستي اخبار را تشخيص دهد. وي با اشاره به اينکه برخي شبکه هاي اجتماعي مساوات طلب و برخي فرصت طلب هستند، گفت: اگر شبکه هاي اجتماعي توليد محتواي درستي را داشته باشند، مي توانند در افزايش آگاهي سياسي و اجتماعي فرد موثر باشند.
لازم به ذکر است بر اساس تاکید کارشناسان ، یکی از مسائلی که با تاثیر متعدد آن مواجه هستیم، فضای مجازی است که حالا تصاویر و اخباردست اول در آن ابتدا منتشر میشود که مخاطبان بسیاری نیز دارد. توصیه میشود افرادی که برای برقراری ارتباط و دریافت خبر از این فضا استفاده میکنند احتیاط لازم را داشته باشند؛ چرا که انتقال اخبار و تصاویر نابهجا و اغراق آمیز، تاثیر منفی دارد و گاهی این اثرات قابل جبران نیست پس لازم است به کانالهای خبری بسنده شود که مربوط به رسانه های دارای مجوز هستند و از انتقال هر تصویر و خبری از کانالهای غیر قانونی در حوادثی چون روز گذشته پرهیز شود
