با وجود همه ناباوريها و تمامي تلاشهايي که در سطح بينالمللي براي حفظ رژيم شاه و جلوگيري از موفقيت امام خميني(ره) به عمل آمد انقلاب اسلامي در مرحله نخست مبارزات خويش در روز 22 بهمن پيروز گرديد و از اين جهت پيروزي آن بيشتر به يک معجزه شبيه بود تا تحول عادي.
به جز امام خميني(ره) و توده بيشماري که خارج از تحليلهاي معمول به گفتهها و وعدههاي امام باور قلبي داشتند عموم تحليلگران سياسي و همه کساني که در رخدادها و حوادث ايران دخيل بودند وقوع چنين پيروزي را حتي تا روزهاي واپسين عمر رژيم شاه ناممکن ميدانستند.
در همين راستا در ادامه سلسله گزارش پيوسته با يکي از فعالين انقلابي همدان سيد محسن قشمي به گفتوگو نشستيم که در ادامه ميخوانيد:
انقلابيون همدان چه نقشي در روند انقلاب داشتند؟
ميتوان اولين جرقه حرکتهاي علني مردم و تظاهرات مردم همدان را هم زمان با رحلت آيتا... آخوند بدانيم چرا که اولين روز مرداد سال 57 با فوت ايشان تحرکات بسياري براي برپايي باشکوه تشييع جنازه ايشان با مديريت شهيد مفتح شکل گرفت پس از فوت ايشان جنازه را از تهران به همدان منتقل کردند تا با حرکت از مسجد جامع به سمت باغ بهشت جنازه اين عالم روحاني را تشيیع کنند و در واقع از اول تا چهارم مرداد که اعلام شد پيکر آيتا... آخوند تشيیع ميشود همه گروههاي مبارز از شهرهاي تهران، قزوين، قم، زنجان به همدان آمدند. همزمان با 30 مهر حرکت بسياري از دانشآموزان همداني با واکنش مأموران نظامي همراه شد و درگيريهايي را به وجود آورد.
روحانيت در انقلاب اسلامي چه نقشي داشتند؟
روحانيت ستون اوليه و هدايتگر انقلاب بودند که با اتکاء به اسلام ناب و بازسازي انديشه ديني توانستند اصلاحاتي عميق و بنيادين در نظام اجتماعي ما به وجود آورند که شکلگيري يک نظام ديني در راستاي همين مقوله است.
حرکت روحانيت به رهبري امام امت جواب درست به مهمترين مسأله روز بود حضرت امام حرکتي عميق و اصيل انجام دادند رهبري با امام بود ولي کار اساسي را شاگردان و همراهان ايشان کردند اکثر روحانيون از طبقه متوسط و شايد پايينتر از اين طبقه بودند و وابسته به دولت نبودند و در عين حال با مردم پيوند عميق از طريق مساجد داشتند وبه مردم نيز خيلي نزديک بودند.
اما فعالان و مبارزان انقلابي شخصيتهاي سياسي بودند آيتا... بهشتي، آيتا... مطهري، آيتا... هاشمي، آيتا... مفتح، آيتا... باهنر و برخي ديگر شخصيتهايي بودند که به مسائل مذهبي نگاه نميکردند.
آيا انقلاب اسلامي پس از 40 سال توانسته به اهداف خود دست يابد؟
40 سال از پيروزي انقلاب ميگذرد در طول اين مدت نظام اسلامي مراحل دشوار و موانع بسياري را پشت سر گذاشته است که بيشک نهال انقلاب را تنومندتر و مستحکمتر از گذشته کرده است. اما انقلاب اسلامي با تمام توجهي که به جهتگيري حرکت اسلامي و الهي خود داشته از فرايند تحقق اهداف ترسيم شده هم تا جايي که در توان نظام و مسئولان بوده غفلت نکرده است. انقلاب اسلامي به جهت تحقق اهدافي مقدس، معنوي، ارزشي صورت گرفت از جمله مهمترين آن ميتوان به نفي استبداد، ايجاد حکومت مبتني بر قوانين الهي، استقلال، اقتدار در همه زمينهها اشاره کرد.
چگونه انقلاب اسلامي ميتواند دستاوردهاي خود را حفظ کند؟
در اين جاست که سخن از وظايف سنگينی به ميان ميآيد که بر دوش يکيک ما گذاشته شده است تا اين انقلاب به مسير خود ادامه دهد و از انحراف و يا سقوط مصون ماند براي حفظ و تداوم نظام اسلامي بايد چارهاي انديشيد و راهکارهاي بقاي آن را شناخت.
نبايد به محض وقوع انقلاب مردم وظيفه خود را پايان يافته قلمداد کنند بلکه بعد از پيروزي نظامی و سياسي نيز بايد حالت بسيج و آمادگي مردم همچنان حفظ و تقويت شود تا به وسيله آن بسياري از مفاسد و کمبودها و نارساييها اصلاح و رفع گردد و انقلاب به سرمنزل مقصود برسد.
کساني که با ايجاد انقلاب دچار زيان شدهاند در صدد برخواهند آمد تا نظام را به هر طريق ممکن از درون فروپاشند از اين رو بر همه مردم واجب است که از اين دسيسهها غفلت نورزند و اجازه ندهند تا آثار و نتايج زيانبار اين فعاليتها دامنگير جامعه و انقلاب شود.
در زمان انقلاب ساواک چه اقداماتي را انجام ميداد؟
از مهمترين اهداف ساواک شناسايي نيروهاي مخالف رژيم سلطنتی و خنثي سازي تحريکات آنها بود از مهمترين برنامههاي ساواک براي مقابله با نيروهاي مخالف با رژيم، برخورد با فعاليتهاي سياسي، فرهنگي امام و ياران و هواداران ايشان بود.
ساواک براي دستيابي به اهداف خود عمليات و طرحهاي گوناگوني را تهدید و اجرا کرد از جمله اين که در صدد برآمد افرادي را که مورد اعتماد ايشان بودند را جذب کنند و آنها را براي جاسوسي ايشان بگمارد تا بتواند از تمام فعاليتها و حرکات ايشان و اطرافيانشان مطلع شود که در اين راه توفيقي نيافت.
بنده در زمان طاغوت به جرم اقدام عليه امنيت کشور، مخالفت با رژيم سلطنتي، اهانت به شخص شاه.به 3 سال حبس محکوم شدم.