ایرانیها بیشترین زمان خود را صرف فعالیتهای مربوط به رسیدگی و مراقبت از خود میکنند، ولی بعد از آن نحوه گذران وقت بین زنان و مردان متفاوت است.
به گزارش ایسنا، تحقیقات مربوط به گذران وقت از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر مورد توجه برنامهریزان و محققان مطالعات اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته و بر این اساس مرکز آمار ایران به عنوان متولی آمار کشور طراحی طرح گذران وقت را در دستور کار خود قرار داده است.
جامعه تحتپوشش این تحقیقات که افراد ۱۵ساله و بیشتر است عضو خانوارهای معمولی ساکن یا گروهی در نقاط شهری کشور هستند و اعضای خانوارهای معمولی غیرساکن، روستایی و اعضای خانوارهای مؤسسهای را پوشش نمیدهد.
بنابرگفته کارشناس آمارهای اجتماعی مرکز آمار ایران، که تخصص وی دکترای جامعهشناسی سیاسی است، امروزه از دادههای طرح گذران وقت برای فهم الگو، استاندارد، سبک و کیفیت زندگی، کارها و فعالیتهای خانهداری، کارهای داوطلبانه، فعالیتهای ورزشی، مشارکت اجتماعی، برنامهریزی شهری، فعالیتهای اوقات فراغت و موضوعات توسعه استفاده میشود و الگوی گذران وقت براساس چرخه زندگی انسانها تغییر میکند، از اینرو شناخت الگوی گذران وقت در دورههای مختلف زندگی مانند جوانی و سالمندی دارای اهمیت است.
طبق توضیح صمد احسانی، مرکز آمار ایران بنا بر وظیفه قانونی خود تهیه و طراحی طرح گذران وقت را در 3دوره زمانی ۸۸- ۱۳۸۷، ۹۴-۱۳۹۳ و ۹۹-۱۳۹۸ با هدف دستیابی به شیوه گذران وقت افراد جامعه، شناخت نوع و مدت زمان فعالیتهای انجام شده توسط آنها، در مناطق شهری کشور به اجرا در آورده است.
به گفته وی، در این طرح برای طبقهبندی فعالیتهای گذران وقت از طبقهبندی بینالمللی ICATUS-۲۰۱۶ استفاده شده است.
اما در ادامه این کارشناس آمارهای اجتماعی مرکز آمار ایران نتایج جستوجوهای صورت گرفته و آمارگیری طرح گذران وقت در سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ را ارائه کرد و در این رابطه گفت که در این آمارگیری، جمعآوری اطلاعات پرسشنامه خانواری توسط مأمور آمارگیر به صورت حضوری و اطلاعات پرسشنامه فردی توسط افراد خانوار به روش خود تکمیلی انجام شده است. هر یک از افراد ۱۵ساله و بیشتر حاضر در خانوار شرح تمامی فعالیتهای خود را در طول یک شبانهروز به تفکیک دورههای زمانی ۱۵ دقیقهای به ریزترین و مشروحترین شکل، شخصاً در پرسشنامه درج و مأمور آمارگیر با مراجعه مجدد، پرسشنامه تکمیل شده را جمعآوری کرده است.
بیشترین زمان، صرف چه کاری میشود؟
بر اساس این گزارش، متوسط بیشترین زمان صرف شده در طول روز به گروه فعالیت«رسیدگی و خودمراقبتی» از جمله خوابیدن، خوردن و آشامیدن، مراقبتهای بهداشتی - پزشکی، سفر مرتبط با فعالیتهای رسیدگی و خودمراقبتی با ۱۱ساعت و ۳۴ دقیقه اختصاص دارد.
ایرانیها چقدر زمان صرف کار میکنند؟
همچنین«اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد» شامل اشتغال در شرکتها، نهادهای دولتی و مؤسسات غیرانتفاعی، اشتغال در بنگاههای اقتصادی خانگی تولید کالاها، اشتغال در خانوارها و بنگاههای اقتصادی خانگی ارائه خدمات، فعالیتهای فرعی و وقفههای مرتبط با شغل، جستوجوی شغل، راهاندازی شغل، سفر و تردد مرتبط با شغل و... با 2 ساعت و ۴۶ دقیقه میباشد که این مدت زمان برای مردان حدود 4 ساعت و ۵۹ دقیقه است.
حدود ۳ ساعت برای کارهای خانگی بدون مزد
گزارش احسانی نشان میدهد که «خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» شامل تهیه و آماده کردن غذا، تمیز کردن خانه، خریدکردن برای اعضای خانوار، نگهداری از گل و گیاه و حیوانخانگی و...2ساعت و ۵۱ دقیقه از خانوارها وقت میگیرد.
1/5 ساعتی هم برای معاشرت
«معاشرت، ارتباط، مشارکتاجتماعی و آدابورسوم دینی» شامل صحبت کردن، شرکت در رویدادهای اجتماعی، فرهنگی جامعه، نقش داشتن در مسئولیتهای مربوط به شهروندی، آدابورسوم دینی، سفر تفریحی- زیارتی و... نیز با یک ساعت و ۳۶ دقیقه بوده است.
کار بدون مزد، ولی داوطلبانه فقط ۲دقیقه
همچنین کمترین زمان صرف شده در شبانهروز مربوط به «کار داوطلبانه بدون مزد، کارآموزی و سایر کارهای بدون مزد» با 2 دقیقه است.
مردان بیشترین وقت را صرف چه کاری میکنند؟
نتایج این بررسی نشان میدهد که در بین مردان، پس از فعالیت«رسیدگی و خودمراقبتی»، متوسط بیشترین زمان صرف شده در شبانهروز به ترتیب مربوط به گروه فعالیت«اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد» با 4 ساعت و ۵۹ دقیقه،«فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی» با 4 ساعت و ۳۵ دقیقه و«معاشرت، ارتباط، مشارکتاجتماعی و آداب ورسوم دینی» با یک ساعت و ۲۷ دقیقه بوده است.
3 اولویت زنان در گذران وقت
در بین زنان نیز، متوسط بیشترین زمان صرف شده پس از رسیدگی و خودمراقبتی، مربوط به گروه فعالیت «خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» با 4 ساعت و ۴۶ دقیقه و«فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی» با 4 ساعت و 3 دقیقه در رتبه بعدی قرار دارد.
آنطور که این کارشناس مرکز آمار میگوید: مقایسه الگوی گذران وقت بین مردان و زنان نشان میدهد که زنان نسبت به مردان در یک شبانهروز 3 ساعت و ۵۳ دقیقه وقت بیشتری به خدمات خانگی بدون مزد و بیش از 4ساعت زمان کمتری به اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد اختصاص میدهند.
