پانزدهم روز از ماه ذیالحجه بنابر روایات شیعی سالروز ولادت دهمین ستاره تابناک سپهر ولایت و امامت، امام هادی علیهالسلام است. به همین مناسبت برگی از صفحات درخشان زندگی ایشان را ورق میزنیم و نگاهی به سیره اخلاقی ایشان میاندازیم. باشد که سرلوحهای برای زندگی خود سازیم.
یکی از سجایای اخلاقی نیک امام هادی (ع) خلق نیک و مهربانی ایشان بود. امام هادی علیهالسلام حتی باکسانی که رفتارشان با ایشان ظالمانه بود، برخوردی همراه بامتانت و نیکویی داشتند. امام هادی(ع) با تأسی به اجداد بزرگوارش همواره نسبت به مسائل اخلاقی توجه ویژهای داشتند. آن حضرت درباره خشم چنین میفرماید:
«غضب و تندی در مقابل کسی که توان مقابله با او نداری و زورت به او نمیرسد، علامت عجز و ناتوانی است، ولی در مقابل کسی که زورت به او میرسد، علامت پستی و رذالت است».
همچنین در مورد فضایل اخلاقی آن امام همام گفته شده است:
«امام هادی خوشخوترین و راستگوترین مردم بود. کسی که ایشان را از نزدیک میدید، خوشبرخوردترین انسانها را دیده بود و اگر آوازهاش را از دور میشنید، وصف کاملترین فرد را شنیده بود».
امام رئوف و مهربان، همانند خورشیدی که اشعه تابناک خود را نصیب همه پدیدهها میکند، سایه مهربانی و رحمت خود را بر همه، حتی مخالفان خود میگستراند. آن امام علیهالسلام همواره نسبت به محتاجان، نهایت عطوفت و مهربانی داشت و هر کس به آن حضرت حاجتی عرضه میکرد با او به طریق عطوفت و ترحم برخورد مینمود. آن حضرت همچون آب زلال، مرحمت و فضل خود نثار تشنگان مینمود و در هر زمان اخلاق ائمه علیهمالسلام اینگونه بوده است.
مهربانی و بزرگمنشی ائمه هداة علیهمالسلام حتی دشمنان خود نیز شاهدی بر خلقوخوی نیک آن حضرات است. این قاعده در مورد امام هادی(ع) نیز صدق میکند.
گفته شده است متوکل در اثر دمل روی بدنش، در بستر مریضی افتاده بود. بیماری او چنان بود که هیچکس جرئت نمیکرد، برای جراحی کارد تیز به بدن او رساند. ازاینرو مادرش نذر کرد اگر متوکل از این بیماری بهبود یابد مقدار فراوانی از مال خود را به امام هادی علیهالسلام بدهد.
فتح بن خاقان به متوکل پیشنهاد کرد اگر کسی را نزد امام هادی علیهالسلام بفرستی و از او راه چارهای برای این بیماری بخواهی، شاید او دارویی بشناسد که با استفاده از آن بهبود یابی. متوکل گفت: کسی را نزد او بفرست. کسی را نزد امام فرستادند. وقتی او بازگشت پیغام آورد که پشکل حیوانی را که زیر پا مالیده شده، بگیرید و آن را با گلاب بخیسانید و بر محل دمل بگذارید که به اذن خدا سودبخش است. برخی از کسانی که پیش متوکل بودند، از شنیدن این سخن به خنده افتادند. فتح بن خاقان به آنها گفت: چه زیان دارد که سخن او را نیز تجربه کنیم؟ به خدا سوگند من امیدوارم به آنچه او گفته، بهبودی خلیفه حاصل گردد. ازاینرو مقداری پشکل آورده، با گلاب خیساندند و بر موضع دمل نهادند. درنتیجه سر دمل باز شد و هرچه در آن بود، بیرون آمد. مادر متوکل از بهبودی فرزند خود بسیار خوشحال شد و ده هزار دینار مختوم به مهر خود برای آن حضرت فرستاد و متوکل هم از بستر بیماری برخاست.
* منابع
ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب
علامه مجلسی، بحارالانوار
فضلالله بن روزبهان خنجی اصفهانی، وسیله الخادم الی المخدوم در شرح صلوات چهارده معصوم علیهمالسلام
محدث نوری، مستدرک الوسایل
