وضعیت بازارهای مالی از زمان آغاز کرونا تاکنون، بهگونه کمسابقهای درحال تغییر و تحول است.
بازار بورس که تا پیش از این و بهدلیل شدت تحریمها وضعیت متغیری داشت، حالا روزبهروز با ورود افراد جدید به آن، درحال صعود است. این بازار با عرضه سهامهای بخشهای دولتی شاید توانسته باشد اطمینان و اعتماد بخشی از جامعه را برای سرمایهگذاری جلب کند، اما عدهای نیز معتقدند که اثرات تورمی پیش روی این بازار میتواند سبب سقوط ارزش سهام برخی شرکتهای آن شود. آنچه در این بازار بسیار مهم است، آگاهی داشتن از جایگاه، دوران بازگشت سرمایه و نسبت بدهی جاری به دارایی جاری در شرکتهایی است که سهام آنها درحال عرضه است. بازار سهام در هفته گذشته رشد ۵/۱۸ درصدی را تجربه کرد و با افزایش ۱۳۵ هزار واحدی مواجه شد. بازار سهام شرکتهای بزرگی همچون پتروشیمی، فلزات و بانکها در صدر استقبال عموم قرار داشتند. از آنجاییکه بازار سهام در اختیار شرکتهای کالامحور است و با توجه به بهبود قیمت جهانی فلزات پایه مانند مس، انتظارها بر این است که همچنان بازار بورس رو به رشد باشد. این نکته را باید درنظر داشت که ورود حجم عظیم افراد به این بازار، ضمن اینکه ریسک جریان سرمایهگذاری غیرمعتبر را افزایش میدهد، امکان شکلگیری فساد و رانت را نیز افزایش میدهد؛ زیرا محدودیتها برای ورود به بازار کاهش یافته است. بنابراین لازم است نظارت بر این بازار بیش از پیش صورت گیرد.
عملکرد بازار ارزی نشان میدهد که همچنان تقاضای مؤثر برای ارز بهدلیل کاهش حجم مراودات تجاری و تقاضای مسافرتی، توان افزایش یا کاهش خاصی ندارد و بین قیمتهای ۱۵ هزار و ۵۰۰ تا ۱۶ هزار ۵۰۰ در نوسان بوده است. تراز تجاری ایران در فروردین ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، با کسری ۲۷۹ میلیون دلاری مواجه بوده که نشان از اثرات محدودیتهای ناشی از ویروس کرونا است. با اینحال در هفته منتهی به ۱۸ اردیبهشت، بازدهی دلار منفی بوده است. فعالان بازار، نوع نوسانات نرخ حواله درهم، ارزش دلار در کشورهای همسایه و نوع قیمتگذاری صرافیهای بانکی را از عوامل اثرگذار بر قیمت ارز در این روزها میدانند. بر خلاف بازار بورس و سکه که از ابتدای سال روند رشد خوبی را به ثبت رساندند، دلار در این مدت تنها رشد ۴/۱ درصدی را به ثبت رسانده که حاکی از آن است که روند فعلی قیمت دلار در روزهای آتی تغییری چندانی نخواهد داشت. قیمت سکه، با وجود آنکه قیمت جهانی طلا تغییر چندانی نداشت و به پیروی از قیمت دلار، بازدهی ۵/۱ درصدی و در پایان آخرین روز هفته قیمت ۶ هزار و ۶۲۵ هزار تومان را به ثبت رساند. یکی از دلایلی که بازدهی سکه بیش از دلار بوده، به دلیل نقدشوندگی بالای آن در بازار و محدود نبودن در تعداد خرید آن بوده است. از آنجاییکه شیوع کرونا اقتصاد جهانی را تضعیف کرده و کشورهای جهان با روشهای متعدد درحال اعمال محرکهای اقتصادی هستند، قیمت جهانی طلا این ظرفیت را دارد که با تجربه جهشهای بزرگ، افزایش قیمت بیش از ۲ برابری را نیز ثبت کند.
در هفتهای که گذشت با توافق اوپک پلاس، مقرر شد تا تولید نفت تا ۷/۹ میلیون بشکه در روز کاهش یابد. همچنین با افزایش تقاضای سوخت برای حملونقل قیمت نفت در ۲ روز پایانی هفته افزایش یافت. این درحالی است در اوایل هفته بهدلیل احتمال منفی شدن قیمت نفت خام آمریکا، افزایش فروش تمام قراردادهای صندوقهای نفتی با سررسید نزدیک (سررسید ژوئن) و جابهجایی با قراردادهای با سررسید ماههای آینده، سبب افت قیمت نفت آمریکا شد. با اینحال نفت آمریکا در آخرین روز هفته اخیر قیمت ۶۲/۲۵ دلار را به ثبت رساند. قیمت انرژی ارتباط مستقیمی با بخش عرضه و تقاضای اقتصاد دارد و از آنجاکه شیوع کووید ۱۹ بر تمامی بخشهای اقتصادی اثرگذار بوده، بر اساس پیشبینیهای بانک جهانی در سال ۲۰۲۰، بخش انرژی و کودها بیشترین تأثیر منفی را از این شرایط خواهند گرفت اما چشمانداز سال ۲۰۲۱ حاکی از رشد مثبت در اکثریت بخشها خواهد بود.
