احساس ناکامی و عقب ماندن از دیگران یکی از تبعات استفاده از شبکه های اجتماعی است که در سال های اخیر نظر محققان این عرصه را به خود جلب کرده است. این یادداشت به طرح مسأله در این خصوص پرداخته است.
تصویر جشن تولد در اداره، پایکوبی در یک کشتی تفریحی، دورهمی با دوستان در کافی شاپ، عکس یادگاری با یک بازیگر مشهور، شرکت در یک نمایشگاه در خارج! ، گردنبند جدیدم، دوچرخه سواری در یک مرکز تفریحی، قبولی در یک آزمون ورودی، من و یک پیتزای خوشمزه؛ یهویی! کودک دلبندم در گروه ارکستر مدرسه، عکس های رمانتیک و فانتزی عروسی ام و ....
اگر عضو اینستاگرام، فیسبوک یا جمع های تلگرامی دوستانه هستیم هر روز ده ها عکس می بینیم که در زیر آنها چنین عباراتی نوشته شده است.
تصاویر چهره های مشهور که بماند. آنقدر عکس های جذاب از زندگی شان را در صفحه هایشان می گذارند که هر بیننده ای مدام خودش را سرزنش می کند که چرا وارد عرصه هنر و بازیگری نشده است و مدام از خودش می پرسد که به راستی اینان جز خوشی از روزگار چه می بینند؟ واقعیت آن است که عده ای از محققان معتقدند که با رشد شبکه های اجتماعی، "احساس ناکامی" ، "احساس بی عرضه گی" و "احساس عقب ماندن از دیگران" در بین افراد بیشتر شده است. در سال 2014 مطالعه ای در بین 1500 نفر از کاربران شبکه های اجتماعی نشان می داد که 62 درصد آنان باور داشتند که استفاده از این شبکه ها و تماشای عکس های دیگران موجب برانگیخته شدن حسادت آنان شده است و آنان معمولا پس از مرور صفحات اشخاص در اینستاگرام یا فیسبوک، نسبت به زندگی و موفقیت های خودشان حس بدی داشته اند. «سرزنشِ خود» و «احساس سرخوردگی» یکی از عوارض مشاهده چنین عکس هایی در شبکه های اجتماعی است.
به بیان یکی از دانشجویان"همه دارن از دنیا لذت می برن و سهم من از دنیا فقط بدبختی های اونه!" و یا"همه دارن پیشرفت می کنن و من مانند عروسکی که باطریش تموم شده درجا متوقف شدم"،"زندگی همه طبق روال و خوب پیش می ره و من همیشه بد می یارم". طرفِ صحبت من در این نوشته کسانی هستند که نگاهی مشابه دارند.
شبکه های اجتماعی باعث شده اند تا ما بدون واسطه بتوانیم از زندگی دیگران خبردار شویم. در واقع با اجازه خود افراد وارد حریم خصوصی شان شویم. نکته آن است که در شبکه های اجتماعی، آدم ها صرفا لحظه های خوش زندگی شان را در معرض دیدِ دیگران قرار می دهند. زندگیِ هر فرد پستی و بلندی های بسیاری دارد. معمولا کاربران شبکه های اجتماعی آن قسمت های بلندیِ زندگی را منتشر می کنند. اخم ها و اشک ها، زخم ها و زجرها از نگاه دیگران پنهان می ماند. منظور آن است که دیدن عکس های دیگران نباید باعث شود که مخاطب یا کاربر شبکه های اجتماعی به سرزنش خودش بپردازد. احساس ناکامی و سرخوردگی نتیجه ای نیست که از تماشای زندگی دیگران در اینستاگرام حاصل شود. عکس های اینستاگرام بخشی از واقعیت زندگی همه ماست. فقط بخشی از واقعیت و آن هم به شکل فانتزی اش. زندگی؛ واقعیت های دیگری هم دارد که در این عکس ها حضور ندارند. شما به عکس هایی که خودتان در صفحه تان گذاشته اید مراجعه کنید. شما هم تنها بخش های شاد و شیرین زندگی تان را منتشر کرده اید. پس ببینید و بگذرید.
