مهدی ناصرنژاد
این روزها موضوع کیفیت و درکنار آن احتمال قریب به یقین افزایش قیمت نان در همدان به دغدغه اصلی قشرهای مردم تبدیل شده است. در همین حال یکی از عوارض آزاردهنده کیفیت پایین نان در شهری نظیر همدان که مردم آن از قدیمالایام حساسیتهای ویژهای نسبت به کم و کیف نان از خود بروز دادهاند، تشکیل صفهای طولانی و ازدحام در برخی از نانواییهای سنتیپز است که در محلات و نقاط پرجمعیت شهر نسبتاً به پخت با کیفیت شهرت دارند.
البته وقتی از کیفیت نان حرف به میان میآید توجه عمومی بیشتر معطوف به نان سنگک و بربری است که طرفداران بیشتری در بین خانوادهها دارند و شاید به همین علت است که آب رفتن قد و قواره نان سنگک چه در نانواییهای سنتی و چه تنوریهای گردان و همچنین نان بربری به خصوص در ماههای اخیر و از سویی حذف چند دانه کنجد تزیینی از روی نان بربری، موجب باز شدن مجدد پرونده کم و کیف نان در همدان و شهرهای بزرگ استان شده است.
در این ارتباط وقتی نسبت به کوچک شدن تدریجی قرصهای نان سنگک و بربری و حتی کیفیت آن از نانواییها سوال میشود اغلب پاسخ میدهند که پختن نان با قیمتهای فعلی صرفه اقتصادی ندارد در صورتی که با اطمینان میتوان گفت: حداقل در همدان و در هیچ برههای از تاریخ این شهر کیفیت نان با کم یا زیاد قیمت آن ارتباط مستقیم نداشته است و چه آن زمان که تا گذشتههای نه چندان دور قیمت نان سنگک عددی 10 ریال بود و چه در زمان حال که یک قرص نان سنگک چهارصد گرمی 1000 تومان میباشد، کیفیت همین بوده و حداقل در یک برهه زمانی خیلی کوتاه و زودگذر بعد از فروکش کردن جو گرانیها و تثبیت قیمتهای جدید، کیفیت نان به همان مدار نامرغوب خود بازگشته است.
بدون شک به همین دلیل است که بازار نان خشکه جمعکنها در کوچه پس کوچههای شهر همدان هیچگاه از رونق نیفتاده و چه آن نان 10 ریالی و چه این نان 1000 تومانی دستپخت نانواییهای همدان حداکثر بعد از یک روز نگهداری، ناگزیر سر از کیسه نان خشکیها درآورده است.
اگر چه جمعآوری نان خشک در شهرهای کشور عزیزمان ایران، به طریقی تبدیل به احسن میشود و در خوشبینانهترین طریق ممکن به مصرف خوراک دامداریها میرسد، ولیکن چنین چرخه اقتصادی نامتعارف نباید بهانهای برای فرار از مسئولیتها قرار گیرد. در بیان خلاصه این شوراهای آرد و نان در شهرها و استانها هستند که مسئول نظارت بر کم و کیف فعالیت نانواییها هستند و قطعاً شوراهای آرد و نان نسبت به حساسیت ماهیت و موجودیت نان در سفرههای مردم آگاهی کامل دارند، و خوب میدانند کیفیت نان در جامعه ایران و در فرهنگ ایرانی یعنی امنیت سفرههای خانههای ما!
خوشبختانه با وجود تنگناهای اقتصادی در جامعه امروز ایران حداقل در تولید گندم به خودکفایی کامل رسیدهایم و چند سال است دغدغه کمبود یا دیر رسیدن یا زود رسیدن گندم از بازارهای جهانی به مقصد ایران را نداریم و گندم یک محصول استراتژیک و 100 درصد کالای ملی است که باید روی چشممان بگذاریم و سیاست و برنامهای در پیش گیریم تا سرنوشت محصول استراتژیک گندم به سرانجامی خوش بیانجامد.
باید بدانیم در یک جامعه فعال و روبه رشد تمام قشرهای مردم دستاندرکار وظیفه و مسئولیتی برای خود هستند و هر کس در نوع خود و مسئولیت خود زحمت میکشد تا چرخ جامعه بچرخد.
یک پزشک جراح در اتاق عمل برای نجات بیمار رو به مرگ خود تن و جان میلرزاند و عرق میریزد، یک کارگر ساختمان در طبقه هفدهم داربست جان خود را به دندان گرفته و نماسازی میکند، یک راننده در سرما و گرمای جادهها و بیابان مژه بر هم نمیزند تا 40 مسافر خود را سالم به سرمنزل مقصود برساند و خلاصه اینکه «هر کسی از ظن خود شد یار من» چرخ رونق و آبادانی این مملکت را میچرخاند و به همین نسبت است که یک شاطر و نانگیر نانوایی هم در پای کوره سوزان نانوایی عرق میریزد، خمیر میچسباند و نان میگیرد اما نباید به صرف اینکه چنین زحمت میکشد و طاقت میفرساید، فکر کند هر چیزی که به اسم نان از تنور بیرون میآید باید به خورد مردم برسد و اینچنین است که با وجود تقسیم مسئولیتها و زحمات جامعه، هر کس در هر شرایط ملزم به انجام مسئولیت خود به بهترین نحو ممکن میباشد و در خصوص نانواییها این فقط و فقط شوراهای آرد و نان هستند که باید نظارت صددرصدی و دقیق داشته باشند و در حوزه عمل خود از دستاندرکاران مربوطه مسئولیت و نان باکیفیت بخواهند.
دوستی تعریف میکرد یک عدد نان سنگک بیشتر لازم نداشتم و سر راه خود به نانوایی سنگکی ماشینی خیابان «لاله» واقع در منطقه شیرسنگی و دباغخانه سابق مراجعه کردم و در قبال یک قرص نان نیمه سوخته و نیمه خمیر به آقای شاطر اعتراض کردم که این چیست و چرا برکت خدا را هدر میدهید که آقای شاطر از کوره در رفت و به شدت ناراحت شد و پرخاش کرد که به تو چه مربوط است! و وقتی به او پاسخ دادم مردم حق دارند نان قابل مصرف تحویل بگیرند، با حالت بسیار زننده واکنش نشان داد که مردم چه کارهاند شما دکتر ................. باش، به من چه مربوط است!
خاطرمان باشد که با توجه به خودکفایی تولید گندم در کشورمان جای آن دارد تا مهندسان مراکز تحقیقات کشاورزی نیز با همتی والاتر بذرهای جدید و با کیفیتتر و جایگزین ارقام کنونی کند و قطعاً چنین قابلیت بزرگی در بدنه جامعه مهندسی و علمی کشورمان در مراکز تحقیقات کشاورزی وجود دارد.