۱- انتخابات در جمهوری اسلامی ایران یکی از دستاوردهای مهم و ارزشمندی است که حاکمیت مردم بر سرنوشت خود در نظام مردم سالاری دینی را متجلی می کند.
به همین دلیل است که نگاه به انتخابات چه از درون و چه نگاه خارجی همواره اهمیت داشته و حضور و مشارکت مردم و رایی که داشته اند، مورد توجه در تحلیلها ، بررسی ها و برنامه ریزی ها بوده است.
۲- مجلس شورای اسلامی با تعاریف مهمی که جایگاه این مجلس را یاداوری می کند، از سوی بنیانگذار و رهبر معظم انقلاب همراه بوده است.
امام (ره) مجلس را در رأس امور و عصاره فضائل ملت می دانست و رهبر معظم انقلاب نیز مجلس را یک مرکز اساسی و تعیین کننده برای انقلاب که همه سر رشته های امور، به مجلس شورای اسلامی بر می گردد، تعریف کرده و در راستای صیانت از این جایگاه اقدام کرده اند.
۳- مجلس شورای اسلامی فراز و فرود بسیاری به لحاظ کارآمدی داشته است و معمولا در تحلیل ها مجالس دوره هایی را قوی و مجالس دوره هایی را ضعیف ارزیابی می کنند.
از جمله مجلس دوره اخیر را مجلسی ضعیف که کارآمدی لازم را ندارد و از شفافیت برخوردار نیست و مردم در تصمیمات آن کمتر دیده می شوند ، ارزیابی می کنند.
مجلسی که به دلیل این عملکرد احتمال تغییر ۹۰ درصدی اعضای آن داده شده و همگان منتظر مجلس متحول شده آینده هستند.
۴- یکی از راهکارهای مهم صیانت از جایگاه مردم نظارت بر عملکرد نمایندگان است که بارها مورد تایید بزرگان نظام قرار گرفته و آنها بر این نظارت تاکید موکد داشته اند.
اما به رغم تمام تاکیدات، نظارت بیشتر در حد حرف بوده و هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان کارآمدی و کارایی لازم را نداشته و نتوانسته از آسیب های رفتارهای خارج از قاعده و قانون برخ نمایندگان به کلیت و جایگاه مجلس دفاع کند.
به همین دلیل اکنون نگاه ها به مجموعه نظارتی فرادستی است که قبل از انتخابات تکلیف این نوع نمایندگان را مشخص کند.
۵- فضای شفافیت هر چند با موافقت ظاهری و مخالفت باطنی نمایندگان همراه است اما توانسته بسیاری از ویژه خواری ها و رانت خواری های نمایندگان ، از جمله برخی نمایندگان استان را افشا کرده و آنها را با چالش پاسخ به افکار عمومی مواجه کند.
در این روند از سفارش نامه ها تا توصیه ها و عضویت های رانتی در هیأت مدیره شرکتها، دریافت هدایا از کارخانه ها و... همه در حال افشا شدن است و حتی احتمال رد صلاحیت این نمایندگان قوت نیز گرفته است.
در کنار نمایندگان، رانت خواری و فساد برخی افرادی که احتمال داوطلبی آنها در انتخابات هست نیز منتشر شده تا افکار عمومی بیشتر با مدعیان غیر واقعی خدمت به مردم آشنا شوند.
۶-موج شفافیت در حقیقت اطلاع افکار عمومی از اطلاعاتی است که قطعا نهادهای نظارتی در اختیار داشته اند و باید بر اساس این اطلاعات درباره صلاحیت یا عدم صلاحیت افراد برای نمایندگی مجلس تصمیم اتخاذ می کردند.
اکنون این اطلاعات را مردم نیز در اختیار دارند و البته بررسی صحت و سقم آنها وظیفه مردم نیست و مردم بر اساس اطلاعات دریافتی ارزیابی خود را از مسائل ارائه می دهند و در این روند قطعا پاسخ های افراد نیز موثر خواهد بود.
۷- انتظار برای اینکه بر اساس قانون با افرادی که در مجلس یا خارج از آن اقدامات فساد زا یا بهره مندی رانتی از امکانات داشته اند ، برخورد شود و بدون مماشات با آنها ، امکان نمایندگی و انتخاب شدن از آنها سلب شده و رد صلاحیت آنها ابلاغ شود، در شرایط حساس افکار عمومی به این نوع مسائل ، انتظار به حقی است.
قانون و ناظرین نباید با کسانی که مفسده دارند ، مماشات کرده و راه تداوم فساد را برای آنها باز کنند.
امروز شرایط خوبی برای پیاده کردن افرادی که با دورویی سوار قطار انقلاب شده و با فساد ، رانت و خود برتر بینی زمینه بدبینی به مجلس و نمایش ناکارآمدی آن را فراهم کرده اند، فراهم است و در این راه اقدام به حذف آنها، برای مردم امید بخش و نوید بخش مجلسی سالم با نمایندگانی دور از فساد خواهد بود