هفته دفاع مقدس هر ساله با انبوهی از برنامههای رسمی و اداری در حالی در کشور برگزار میشود و هدف برنامهریزان تقویت انگارههای جامعه و افکار عمومی از ارزشهای جنگ و دستاوردهای آن بوده است. این هدف در حالی تعریف شده که در سالیان گذشته بیشتر شاهد تمرکز بر کمیت و تراکمبخشی به این برنامهها بودهایم تا کیفیسازی و مردمی کردن آن. چنین سبک و شیوهای در برپایی برنامههای دفاع مقدس با نارساییها و ضعفهایی همراه بوده که راه حل آن را ناظران در مردمی کردن این دست برنامهها دیدهاند. در اینباره نکاتی میآید؛
1- دفاع مقدس اگر میدانی فراجناحی و فراگروهی بوده " که بوده- باید به اندازه وسعت ظرفیت آن بهرهبرداری شود. محدود کردن بزرگداشت آن به نشستهای محفلی با پر رنگ شدن تعریف جریانی خاص از انقلاب " که در سالهای گذشته بیشترین دسترسی به مراکز تأثیرگذاری را داشتهاند- همواره این ظرفیت بینظیر را با خطر محدودنگری و پراکنده کردن اقشار دیگر از بهرهمندی از آن کرده است. از اینرو همواره در برگزاری یادوارههایی که برای شهدا برگزار میشود تأکید شده که از نزول موضوع دفاع و ارزشهای انقلاب به سمت اهداف و مطامع سیاسی و جناحی جریانات خاص جلوگیری شود تا مردم سهم بیشتری در تجدید خاطرات دفاع مقدس داشته باشند. این تحرکات همواره در سالهای اخیر آفتی برای جذب اذهان جوان جامعه به سمت و سوی ارزشهای دفاع مقدس در کشور بوده است.
2- نارسایی در برنامههای بزرگداشت هفته دفاع مقدس اما تنها به غرضورزیها و تنگنظریهای سیاسی ناشی نمیشود. پارهای از مواقع بدسلیقگیها و کمتدبیریهایی از سوی مجریان برنامهها دیده شده که با گذشت چندین سال از برپایی این برنامهها عجیب و البته موید ضعفهای اشاره شده است. فیالمثل با وجود تجربه چندین ساله و سبک و سیاق روز دنیا در برپایی رژههای نظامی، در نمایش امسال نیروهای مسلح استان در اقدامی سؤال برانگیز اجازه حضور عکاسان رسانهها در مراسم از سوی مجریان داده نمیشود. این در حالی است که هر ساله عکاسان خبری بدون هیچ مانعی در این مراسم حضور داشته و به انعکاس توانمندیها و ظرفیت نظامی استان پرداختهاند. هنوز مشخص نیست که مجریان این برنامه به کدام توجیه خود را از برد تبلیغاتی لنزهای رسانههای استان و کشور محروم کردند. مگر غیر از این است که رژه و یا هر رزمایش نظامی برای نشان دادن اقتدار و توان نظامی به قدرتهای دیگر است! با ممانعت از حضور عکاسان، جای خالی نمایش توان نظامی نیروهای مسلح در همدان در صفحات خبرگزاریهای کشور مشهود بود. آن هم در استانی که هفتههای گذشته با انتشار اخباری روی تلکس خبرگزاریهای خارجی و داخلی بوده است. نام این دست حرکات را باید به جز ضعف و کم سلیقگی در برپایی برنامهها چه میتوان گذاشت؟!
3- در همایش تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در استانداری همدان که روز پنجشنبه برگزار شد دو تن از مسئولان سخنران از اینکه چرا از این همایش استقبال مردمی نشده انتقاد داشتهاند. به نظر میرسد که تفاسیر فوق پاسخ این سؤال و انتقاد را داده باشد؛ هنگامی که از حضور رسانهها به عنوان حلقههای واسط بین افکار عمومی و مسئولان در بزرگترین همایش و نمایش نظامی ممانعت میشود دیگر چه انتظاری میتوان از آگاهیبخشی به مردم و دانشجویان و جوانان برای حضور در این قبیل همایشها کرد؟! مسئولان باید ریشه این انتقادات را از برنامهریزیهای خود و میزان اثربخشی آن در جامعه جستوجو کنند.
4- برپایی هرگونه حرکت اجتماعی آن هم از گروه اطلاعرسانی و اثرگذاری نیاز به سنجش سلیقه مخاطب و بهرهگیری از علم روز ارتباط با گروههای هدف دارد. برنامهریزان هفته بزرگداشت دفاع مقدس که به درستی روی حضور مردم در این قبیل برنامهها تأکید دارند باید در سبک و شیوه اجرای برنامههای پر هزینه خود تجدیدنظر کرده و ارتباط اثربخشی با جامعه هدف برقرار کنند. ارتباطی که آموزههای جنگ 8 ساله را به خوبی در بطن جامعه و اذهان نسل جوان که با عصر انفجار اطلاعات و پرخوری اطلاعاتی با مخاطرات عدیدهای روبهروست اثرگذار باشد. این کاری عمیق است که نیاز به برنامهریزی با تمرکز بیشتر از آنچه که شاهد هستیم دارد. برنامهریزان برای انتقال ارزشها و تقویت آن در اذهان جوانان رقبای مکار و تیزهوشی دارند که تغییر در شیوهها و زیرکی در کار را میطلبد. با ضعفهای کنونی نمیتوان انتظار فراوانی از انبوه برنامههای آیینی و اداری در هفته دفاع مقدس داشت.
