بیستوسوم تیرماه سالروز یکی از مهمترین توافقات بینالمللی کشورمان با قدرتهای بلامنازع جهان است. توافقی که تمامی ابعاد سیاسی داخلی و خارجی کشورمان را به نسبت زیادی تحت شعاع قرار داده است. این توافق بینالمللی که حاصل تیم مذاکرهکننده دولت یازدهم و دوازدهم به سرپرستی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه است را حتی با توجه به برخی اتفاقات اخیر میتوان آغاز یک فرایند مهم در عرصه بینالمللی و تغییر ساختار فعلی آن دانست.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) (به انگلیسی: Joint Comprehensive Plan of Action) توافقی است بینالمللی که بر سر برنامه هستهای ایران بین کشورهای گروه ۱+۵ (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) و ایران در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه سال ۲۰۱۵) و در شهر وین اتریش رقم خورد.
این مذاکرات یکی از طولانیترین مذاکرات بینالمللی بر سر یک موضوع مشخص بود که از سال ۲۰۱۳ میان ایران و ۶ قدرت جهانی آغاز شد و در نهایت در سال ۲۰۱۵ به نتیجه رسید.
به مذاکرات برجام از همان ابتدا در بین طرفین اصلی مذاکره یعنی ایران و آمریکا با دیده تردید نگاه میشد. با وجود این با اجرای گام به گام طرفین معاهده، پایههای یک اعتماد نسبی پایهریزی میشد تا اینکه در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی، دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا بهطور رسمی اعلام کرد که ایالات متحده از برجام خارج خواهد شد. او، ایران را متهم به حمایت از حزبا...، طالبان، القاعده و سایر سازمانهای تروریستی کرد، همچنین او بازگشت تحریمها به مانند گذشته را اعلام کرد.
پس از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال تحریمهای خصمانه و یکجانبه علیه کشورمان معادلات بینالمللی را از لحاظ اقتصادی برای ایران و از لحاظ سیاسی برای ایالات متحده با چالش مواجه کرد.
در چالش میان کشورمان و ایالات متحده آمریکا، کشورهای اروپایی روسیه و چین، آمریکا را ناقض این قطعنامه دانستند و این قدرت حقوقی و دقت برجام را نشان میدهد. آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ به بهانههای مختلف، تعهدات و عضویت خود در توافقها، سازمانها و پیمانهای بینالمللی را لغو و به خروج از آنها اقدام کرده است.
اختلافات میان ترامپ و دیگر کشورهای عضو در برجام دلیلی بر شدت گرفتن انزوای ایالات متحده در عرصه بینالملل شده است. از این رو جو بایدن رقیب انتخاباتی این رئیس جمهور در انتخابات آتی آمریکا در وعدههای انتخاباتی خود از جبران اقدامات ترامپ و تلاش برای بازگشت اعتبار بینالمللی این کشور صحبت میکند.
با اینحال رئیس دفتر رئیس جمهوری چند روز پیش در مصاحبهای تأکید کرده بود که ما چه ترامپ باشد چه بایدن، بنای ارتباط با آمریکا را نداریم و منافع ما نیز به هیچوجه با کسی که در آمریکا به قدرت برسد گره نخورده است اما آنچه برای ما مهم است این است که تحریمهای ظالمانه که فشار بر ملت و اقتصاد ما میآورد را دور کنیم.
محمود واعظی در قسمتی دیگر از سخنان خود تأکید کرده بود که نمیتوانیم بگوییم دموکراتها بهتر عمل میکنند یا جمهوریخواهها، اما براساس اعتقادات دموکراتها و رفتارهایی که گاهی داشتهاند بهنظر میرسد در اساس نوع نگاه آنان به مسائل هستهای، به اروپا و سایر کشورها نیز با حال حاضر متفاوت باشد.
وی از سوی دیگر اعتقاد دارد که روابط ایران و چین و قرارداد 25 ساله این 2 کشور میتواند نظمی که آمریکا بهدنبالش است را به هم بزند.