اختتامیه جشنواره تابستانی همدان بهانهای شده بود؛ تا معاون صنایعدستی کل کشور سری هم به لالجین بزند؛ شهری، که هیچ مسئول، وزیری و وکیلی بدون سركشي از این شهر و هنر آن مایل به ترک استان نمیشود.
رهآورد اين بازديد چون گذشته با مقامات كشوري و استاني اينبار هم در ميان گذاشتن مشكلات با معاون وزير صنايع دستي كشور بود تا شايد به سرانجام برسد كه در اين میان، ایجاد زیرساختهای گردشگری و کمک در تثبیت و ابلاغ عنوان پایتخت سفال ایران برای لالجین از مطالبات لالجينيها بود.
معاون صنایعدستی کشور در اين بازديد گفت: هنرمندان لالجین به واقع هنرمندانی خلاق و مبتکر هستند و از دست پنجههای آنان، هنری بسیار زیبا خلق میشود که مایه افتخار کشور است.
بهمن نامورمطلق، با حضور در چند کارگاه سفالگری ضمن بازدید از این کارگاهها، از نزدیک با مشکلات و موانع تولید آشنا شد و در نشستي در سالن اجتماعات شهرداری لالجین، پای صحبت فعالان سفال نشست.
حضور در کارگاه پدر سفال ایران
معاون صنایعدستی کشور پس از بازدید از دانشگاه علمی کاربری و ساختمان صنایعدستی لالجین در کارگاه پدر سفال ایران، حاج عسگر عسگری با مراحل تولید سفال سنتی آشنا شد و پای درددلها و خواستههای حاج عسگر نشست.
عسگری با توجه به کهولت سن، همچنان در امر سفال و تولید آن فعال است كه از معاون صنایعدستی کشور خواست كه کارگاهش را در زمره آثار میراث فرهنگی به ثبت رسانده و تاكنون مرمت و دیوارکشی محوطه آن انجام شده است، امر گازرسانی به این کارگاه نیز تسریع شود.
ایجاد اتحاد واحد و توسعه سفال
نامورمطلق، در همراهی با مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان و مسئولان بخش لالجین، پس از بازدید از کارگاههای دیگر لالجین در نشست صمیمی دستاندرکاران سفال و سرامیک لالجین گفت: هنرمندان باید بدانند با ایجاد اتحاد و قدرت واحد میتوانند زمینه رشد و توسعه صنایعدستی خود را فراهم کنند و با اين وجود، دولت نیز حمایت بهتر و بیشتری را از آنها خواهد كرد.
محصولات چینی نفروشيد
وي همچنين افزود: در هیچ یک از فروشگاههای لالجین نباید محصولات چینی عرضه شود؛ زیرا مردم برای خرید کالای اصیل به لالجین میآیند و اگر فروشگاهی خلاف این عمل کند، باید تعطیل شود.
لالجین برند ملی است
معاون صنايع دستي بيان كرد: سفال لالجین به عنوان یک برند در سطح کشور مطرح است و باید هنرمندان این دیار تلاش کنند این برند را از دست ندهند.
لالجین را زيبا كنيد
نامورمطلق تأکید کرد: در بحث تبلیغات لالجین تمام تلاش خود را خواهیم کرد البته چند کتاب درخصوص لالجین و هنر آن باید نوشته شود که در استان مقدمات کار فراهم شده است.
وی خطاب به شهرداری و شورای اسلامی شهر گفت: زیباشناسی و زیباسازی شهر را سرلوحه کار خود قرار دهید؛ چراكه لالجین نه جلوه شهری دارد نه زیبایی بافت شهری و تنها به یک بلوار و چند مغازه منحصر شده است.
اگر از لالجین انتظار پیشرفت دارید باید گامهای نخست خود را محکم بردارید؛ نگذارید هویت سفال لالجین با واردات چینی از بین برود.
هنرمندان مؤلف بودن خود را حفظ کنند
در لالجین باید ترتیبی داده شود تا کسی که خلاقیت دارد، تشویق شود و کساني که کپی میکند، مؤاخذه شود. همچنين در دانشگاه علمی کاربری باید رشته طراحی سفال ایجاد شود. از آنجايي كه در سفالهای بهروز و طرحهای نوین، شايد هنرمندان سفال این شهر حرفهایی برای گفتن داشته باشند، هنرمندان لالجین باید مؤلف بودن خود را حفظ کنند.
وی در پایان از اختصاص تسهیلات پنج تا 10 میلیارد ریالي به صنعتگران و هنرمندان توسط صندوق مهر رضا(ع) خبر داد و گفت: متقاضیان با ارائه طرح توجیهی میتوانند از این تسهیلات با بهره کم برخوردار باشند.
واردات چینی چندانی نداریم
رئیس انجمن صادرکنندگان سفال هم گفت: متأسفانه به دلیل تحریمها و جنگهای موجود در منطقه، صادرات با رکود مواجه شده است و حجم صادرات ما که بیشتر به عراق بود، دچار مشکل شده است.
محمد بشیریجلال با اعلام اینکه واردات سفال از خارج کشور در دست پنج یا شش نفر از تجار و تولیدکنندگان سفال است، اظهار كرد: تمامی این محصولات فقط منحصر به چین نیست و از هند، پاکستان و تایلند نیز واردات داریم که بیشترین جنسهای وارداتی براي قالبگیری و نمونهبرداری از آنها استفاده میشود.
به گفته وي، اگر کارگاههای تولیدی تنها به محصولات اصیل لالجین که 10 تا 20 قلم کالا را شامل میشود و اصالت چند صد ساله دارند، بسنده کنند، بقیه کارگاههای سفال لالجین باید ورشکسته شده و کنار بایستند.
برای صنایعدستی اتفاقات خوبی نیفتاده
احمد فخار از دیگر تولیدکنندگان و تجار سفال لالجینی بود و با توجه به اينكه در سالهای اخیر و حتی دهههای اخیر در لالجین و صنایعدستی استان اتفاقات خوبی نیفتاده است، گفت: متأسفانه در صنایعدستی پسرفت داشتهایم و هنرمندان با چند دهه سابقه درخشان سفالگری و استادی این رشته، به دلیل نبود موفقیت مالی از هنر کنار رفتهاند.
وی از صادرات بشقاب لالجین به انگلیس گفت و افزود: در سال 1320 بشقاب فیروزهای این شهر به ارزش 20 ریال در آن زمان به انگلستان صادر شده، ولی اکنون به جایی رسیدهایم که صادرات سفال لالجین به کشورهای اروپایی به ندرت انجام شده است و اصلاً به شمار نمیآید.
صادرات زمینگیر شده است
فخار که سابقه چهار سال ریاست اتحادیه سفال را داشته و عضو اتاق صنعت، معدن و تجارت استان است، افزود: صادرات در استان همدان زمینگیر شده است؛ هنرمندیم ولی حمایت نشدهایم.
صادركنندگان از ماليات معاف هستند؛ در حالی که مالیات میلیونی برای هنرمندان و تجار ما بسته شده است و وقت خود را صرف دغدغهها و ثبت اظهارنامه مالیاتی كنند.
البته نبود صادرات در تولید تأثیر داشته است و با برنامهای که ریاست جمهوری برای خروج از رکود داشته، امیدواریم فکر اساسی نیز برای صادرات سفال این شهر لحاظ شود.
عنوان پایتخت سفال ایران را تثبیت کنید
شهردار لالجین نیز از ایجاد سایت کارگاهی در محدوده شهر لالجین خبر داد و خطاب به معاون صنایعدستی کشور گفت: ایجاد زیرساختهای گردشگری و کمپ اقامتی و برنامههای گردشگری در سطح شهر و کمک در تثبیت و ابلاغ عنوان پایتخت سفال ایران برای لالجین از مطالبات مردم این شهر هنرمندپرور است.
امیر پاکرقم ایجاد محل دائمی نمایشگاه سفال در ورودی شهر لالجین و تکمیل موزه سفال و احیاي دانشکده علمی صنایعدستی را نیز از جمله مطالبات هنرمندان این شهر اعلام كرد.
تنها مرکز صنایعدستی حراج میشود
به گفته وي، اساتید متبحر دهههای گذشته لالجین از مرکز صنایعدستی لالجین برخاستهاند که متأسفانه هماکنون این مرکز، قرار است از سوی شرکت تسويه سازمان صنايع دستي برای فروش ساختمان و اموال آن مورد مزايده قرار گيرد که مایه بسی تأسف است.
رئیس انجمن هنری سفال هم گفت: با وجود کثرت هنرمند در این شهر توریستی و افزايش نرخ اشتغال متأسفانه لالجین همواره مظلوم واقع شده است.
محمد سلیمی با تشریح برخی فعالیتهای انجمن هنری سفال لالجین، خواستار حمایت بیشتر معاون صنایعدستی از هنر و صنعت سفال لالجین شد.