شفافیت آرای نمایندگان یکی از شعارها و البته رویکردهای مجلس یازدهم از ابتدای کار بود؛ علاوهبر اینکه یکی از طرحهای اعلام وصولی مجلس همین طرح بود، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در خردادماه و تنها چند روز پس از آغاز بهکار مجلس یازدهم در توئیتی از طرح شفافیت آرای نمایندگان حمایت کرد و نوشت که پیش از این، شفافسازی، هوشمندسازی، کارآمدی و مردمیسازی را 4 رویکرد اصلی در تحول مجلس و لازمه قوی و کارآمدن شدن آن عنوان کرده بودم. در همین حال در جریان جلسات علنی مجلس بارها نمایندگان لزوم تصویب این طرح را متذکر شدند.
البته طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس در دهمین مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شده بود، اما از سوی نمایندگان این مجلس تصویب نشد.
این طرح با پیشبینی امکان حضور نماینده صداوسیما در کمیسیونها و تهیه گزارش، بهدنبال شفاف کردن عملکرد کمیسیونهای مجلس است، علاوهبر این در این طرح به لزوم انتشار عملکرد نمایندگان در تصویب طرحها و لوایح به تفکیک موافق، مخالف، ممتنع و عدم مشارکت و حضور، غیاب، تأخیر و مأموریت تصریح شده است. همچنین طراحان سازوکار و نحوه مخفی کردن رأیگیری در جلسات صحن علنی را نیز پیشبینی کردهاند.
گفتنی است که رسیدگی به طرح شفافیت آرای نمایندگان روز ۱۲ آبانماه در کمیسیون تدوین آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی به پایان رسید و طرح مذکور به امضای ۱۷۶ نماینده رسید.
با اینحال طرح شفافیت آرای نمایندگان روز چهارشنبه گذشته در دستور کار جلسه علنی مجلس قرار گرفت که نمایندگان مجلس یازدهم از مجموع 234 نفر حاضر، پس از استماع نظرات مخالفان و موافقان این طرح، با 153 رأی موافق، 63 رأی مخالف، 12 رأی ممتنع به کلیات این طرح رأی ندادند.
از اینرو رأی نیاوردن طرح مذکور در مجلس یازدهم توجه و تعجب رسانهها را به خود جلب کرد، زیرا فارغ از ارزیابی درست و غلط بودن طرح مذکور، طرح شفافیت آرا یکی از اصلیترین شعارهای نمایندگان مجلس یازدهم به حساب میآید.
حال در این گزارش میخواهیم به مواضع نمایندگان استان همدان در مجلس شورای اسلامی درباره طرح شفافیت آرای نمایندگان بپردازیم:
حمیدرضا حاجیبابایی
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در اینباره در گفتوگو با همدان پیام اظهار کرد: هفته گذشته 2 رأی دادم، یک منفی و یک مثبت.
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه در مجلس دهم نیز به طرح شفافیت آرا رأی مثبت دادم، افزود: به طرح لایحه بودجه دولت که از همان ابتدا با کلیات آن مخالف بودم، رأی منفی و به طرح شفافیت آرا، رأی مثبت دادم.
گفتنی است که حاجیبابایی در صفحه اینستاگرام خود، عکسهای مربوط به رأی دادن به 2 طرح مذکور را منتشر کرده است.
احمدحسین فلاحی
نماینده مردم همدان و فامنین درباره رأیگیری طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن مجلس با انتشار ویدئویی در فضای مجازی، گفت: طرح شفافیت آرا در 2 مرحله در مجلس شورای اسلامی به رأی گذاشته شد. در نوبت اول طوماری برای در اولویت قرار گرفتن این طرح در دستور کار مجلس بود که آن را امضا کردم.
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: مجلس اعلام کرده بود که بررسی لایحه بودجه دولت سهشنبه و چهارشنبه هفته گذشته در دستور کار مجلس قرار دارد که با اینحال لایحه بودجه دولت روز سهشنبه هفته گذشته توسط نمایندگان رد شد.
رئیس مجمع نمایندگان استان در ادامه اظهار کرد: از اینرو دیروقت طرح شفافیت آرا در دستور کار مجلس در روزچهارشنبه گذشته قرار گرفت. بنده که از چند ماه پیش برنامهریزی کرده بودم که چهارشنبه مذکور مرخصی بگیرم و نمیتوانستم روز مرخصی را جابهجا کنم، در جلسه مذکور و رأیگیری برای طرح شفافیت آرا غایب بودم.
وی در پایان تأکید کرد: این طرح دوباره به صحن مجلس خواهد آمد و قطعاً به آن رأی مثبت خواهم داد.
احد آزادیخواه
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی درباره طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس در صفحه اینستاگرام شخصی خود با انتشار فیلمی از رأی دادن به طرح مذکور، نوشت: همواره موافق شفافیت بوده و هستم. نه در شعار، بلکه در عمل. نهتنها شفافیت آرا، بلکه شفافیت در همه سطوح و عملکرد همه مسئولان.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: در سنوات گذشته هم در چندین نوبت آرای خود را شفاف اعلام کردهام. طبق بررسی دقیق، اعتقاد قلبی و با توجه به مطالبات و حق مردم، به طرح شفافیت آرای نمایندگان رأی مثبت دادم.
هادی بیگینژاد
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی که یکی از موافقان شفافیت آرا در صحن مجلس بود در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: در قرعهکشی موافقان طرح شفافیت آرا ششمین نفر برای دفاع بود.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در ادامه نوشت: مبادا بهخاطر 3 رأی کمتر، تلاش صادقانه بیش از 65 درصد نمایندگان در غوغای رسانهها زیر دستوپا له شود.
وی همچنین نوشت: با جمعی از همکارانم درخواست دادیم طرح شفافیت آرای نمایندگان دوباره در دستور صحن قرار گیرد.
علیرضا شهبازی
نماینده مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر با انتشار عکس رأی مثبت خود از صفحه نمایشگر مقابل صندلیاش، نوشت: طبق قولی که به مردم داده بودم به طرح شفافیت آرای نمایندگان رأی موافق دادم.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: انشاءا... پس از انجام اصلاحات موردنظر همکارانم، شاهد تصویب این طرح در صحن باشیم.
کیومرث سرمدی
نماینده مردم اسدآباد در مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توئیتر همانند دیگر نمایندگان استان با انتشار عکس رأی مثبت خود در صفحه نمایشگر روبهروی صندلیهای بهارستان نوشت: به طرح شفافیت رأی مثبت دادم و تا پایان بر عهدم خواهم ماند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه نوشت: مجلس تصمیم گرفت و 3 رأی بیشتر لازم بود. البته دغدغه برخی همکاران را هم درک میکنم. تا حصول نتیجه مطلوب مردم عزیز تلاش میکنیم. اصلاحات طرح را جهت متقاعد کردن سایر همکاران پیگیری خواهیم کرد.
طرح شفافیت آرا چگونه به صحن مجلس بازمیگردد؟
بیش از 50 نفر از نمایندگان مجلس در نامهای به هیأت رئیسه مجلس خواستار بررسی دوباره طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن علنی مجلس بهصورت قیام و قعود شدند.
این نمایندگان مجلس طی نامهای به هیأت رئیسه مجلس خواستار اعمال ماده ۱۳۰ قانون آئیننامه داخلی برای رأیگیری دوباره شفافیت آرای نمایندگان و اعمال ماده ۱۲۰ و ۱۲۱ آئیننامه بهصورت قیام و قعود شدند.
ماده 130 آئیننامه داخلی مجلس ناظر بر این است که اگر طرحى مورد تصویب مجلس یا کمیسیونهاى موضوع اصل هشتادوپنجم (85) قانون اساسى واقع نشد بدون تغییر اساسى تا 6 ماه دیگر نمیتوان آن را دوباره به مجلس پیشنهاد کرد مگر با تقاضاى کتبى 50 نفر نماینده و تصویب مجلس. همچنین ماده 120 میگوید أخذ رأى علنى با ورقه خواهد بود، هرگاه حداقل ده نفر از نمایندگان به جاى استفاده از دستگاه الکترونیکى و یا قیام و قعود رأى علنى با ورقه را تقاضا نمایند، در ابتدا بدون بحث نسبت به درخواست، رأىگیرى بهعمل مى آید و درصورت تصویب درخواست، اصل موضوع با ورقه و بهطور علنى به رأى گذاشته مىشود.
ماده 121 هم تأکید دارد در رأى علنى با ورقه، هر نماینده داراى 3 نوع کارت سفید، کبود و زرد است که اسم آن نماینده روى کارتها چاپ شده است. کارت سفید علامت قبول، کارت کبود علامت رد و کارت زرد علامت امتناع است. هنگام اخذ رأى علنى با ورقه، نمایندگان کارت سفید یا کبود یا زرد خودشان را با نظارت دبیران در گلدانها مىریزند. نمایندگانى که رأى ندهند و یا پس از اعلام اخذ رأى از تالار جلسه خارج شوند، ممتنع محسوب مىشوند. تبصره این ماده میافزاید اسامى موافقین، مخالفین و ممتنعین و کسانى که در رأىگیرى شرکت نکرده و یا پس از اعلام أخذ رأى از تالار خارج شدهاند، بدون اینکه در جلسه قرائت شود، درصورت مشروح مذاکرات مجلس ثبت مىگردد.
البته نام هیچ کدام از نمایندگان استان در میان لیست امضاکنندگان نامه مذکور دیده نمیشد.