منابع انسانی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت محسوب شده و بهرهمندی از نیروی انسانی توانمند، کارا، آشنا به مسائل و بوم منطقه از مهمترین مؤلفههای مدیریت است.
توانمندی نیروی انسانی که بومی باشد و با شناخت دقیق از بوم منطقه در مسندی قرار گیرد مطمئناً با نگاه توسعهگرایانه به توسعه همهجانبه استان کمک خواهد کرد. در مباحث جامعهشناختی و علوم سیاسی بهرهمندی از مدیران بومی در راستای توسعه با عنوان حفظ و ارتقای احساس قدرت در بین جامعه مطرح میشود و علمای علوم انسانی بر حفظ این مهم تأکید ویژه دارند.
جامعهای که نمایندگان بومی خود را در مسندهای استانی ببیند احساس با نشاطتری داشته و در این صورت مسئولان میتوانند با جلب اعتماد شاهد ارتقای سرمایه اجتماعی باشند.
این روزها پس از ابقاي محمدناصر نیکبخت در مسند استانداری همدان، موضوع جابهجایی برخی مدیران خصوصاً معاون سیاسی امنیتی استانداری همدان به موضوع داغ محافل سیاسی، اجتماعی، رسانهای و اقشار مختلف جامعه تبدیل شده است.
جریانات سیاسی در دو طیف راست و چپ با توجه به سیاستهای حاکم در دولت و جامعه و همین طور منافع جریان و حزب خود در این مورد اقداماتی انجام دادند. نگاه فعالان سیاسی و اجتماعی به جابهجایی مدیران بومی متفاوت بوده و هر کسی از ظن خود به موضوع مینگرد اما شاخصه اصلی تمام مباحث استفاده از ظرفیت نیروهای توانمند و کارای بومی است که علاوه بر جلوگیری از مهاجرت نیروهای بومی به حفظ سرمایههای اجتماعی و افراد توانمند در خود استان میشود.
در این راستا با برخی از فعالان سیاسی و اجتماعی استان به گفتوگو نشستیم که در ادامه میخوانید:
حذف الهیتبار به خاطر مسائل سیاسی کار شایستهای نیست
استاد دانشگاه بوعلي سيناي همدان با بیان اینکه همه جای ایران وطن ماست، تأکید کرد: بحث استفاده از نیروی بومی و غیربومی زیاد مطرح نیست اما نیروی بومی با توجه به آشنایی به محل و جغرافیای محل و داشتن دانش به بوم منطقه بتواند به توسعه استان کمک کند و با بهرهمندی از شناخت منطقه تصمیمات پختهتری اتخاذ و ضرورتها را در نظر بگیرد. محمدعلی زلفیگل، معتقد است که امور اجرایی در برخی مواقع به جراحی نیاز دارد که مدیر بومی با توجه به شناخت استان بهتر میتواند این جراحی را در امور اجرایی انجام دهد البته وابستگیهای محلی نیز شاید مشکلاتی ایجاد کند.
وی بر شایستگی، توانمندی، دانایی و توانایی افراد تأکید کرد و گفت: برخی اطلاعات در حوزههای اجتماعی و سیاسی استان را فقط نیروی بومی میشناسد که میتواند در پیشبرد امور کمک کند.
زلفیگل ادامه میدهد: اگر نیروی غیربومی که سالها در استان کار کرده میتواند مانند نیروی بومی به استان کمک کرده و شایسته قرار گرفتن در مدیریت است.
وي با بیان اینکه استاندار حق دارد نیروهایی که با او هماهنگ هستند را انتخاب کند، تصریح کرد: اما الهیتبار نیرویی شناخته شده است که برای انقلاب هزینه داده و از خانواده شهداست که اگر به خاطر مسائل سیاسی او را حذف کنند کار شایستهای نیست اما اگر به خاطر توانایی باشد حرفی دیگری است و ما در خصوص شخصیت خاصی صحبت نمیکنیم. او معتقد است اگر الهیتبار به خاطر مسائل از معاونت سیاسی- امنیتی استانداری حذف شود باید در آخرت نسبت به این عملکرد پاسخگو باشیم؛ چراکه ما در نظام اسلامی هستیم و در قبال امور باید بر اساس شرع پاسخ دهیم.
استاندار همدان، الهیتبار را حفظ کند
رئیس شورای مرکزی حزب اتحاد ملت منطقه همدان به بیانیه این حزب درباره ابقاي نیکبخت در استانداری همدان و حمایت این حزب اشاره و میگوید: حزب اتحاد منطقه همدان بیانیه و نامهای پس از انتخابات ریاستجمهوری و شوراها منتشر و مواضع خود را اعلام کرد.
محمدرضا افخمی افزود: در خصوص اینکه مطمئن نبودیم و مشخص هم نبود که استاندار همدان از چه طیفی خواهد بود در نامه نخست از استاندار همدان به علت مواضع خوبی که داشت حمایت کردیم و در نامه دوم که منتشر شد بر حمایت خود از آقای الهیتبار؛ معاون سیاسی ـ امنیتی استاندار همدان تأکید کردیم که این حمایت بدون توجه به منافع حزبی و فقط در راستای منافع استان انجام شد.
این فعال سیاسی ادامه میدهد: به استاندار اعلام کردیم که به عنوان استاندار حق دارد مدیران خود را تعیین کند منتها الهیتبار نیروی بودمی، اصلاحطلب، سالم، از خانواده شهدا و سرشناس و کمحاشیه است که خواهان حفظ او هستیم.
افخمی در خصوص انتشار نامه برخی احزاب اصلاحطلب به استاندار همدان نیز اینگونه میگوید که به دوستان خود در خصوص لحن این نامه که با زبانی تند بود اعتراض داشتیم؛ چراکه این نوع ادبیات به ضرر الهیتبار تمام شد و نباید از زبان تند در آن نامه خطاب به استاندار استفاده میشد.
وي با اشاره به اینکه اگر در تمام استانها از نیروهای بومی استفاده کنیم در آن صورت جزایر مستقلی شکل میگیرد، تصریح کرد: مدیران بومی استان را بهتر میشناسند و بهتر به مسائل و نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصتهای استان واقف هستند و بهرهمندی از آنان مفید خواهد بود.
رئیس شورای مرکزی حزب اتحاد ملت منطقه همدان معتقد است که بسیاری از مدیران همدانی در دیگر استانها فعالیت خوبی دارند اما در بحث بهرهمندی از نيروي بومی باید به اقتضائات که موضوع تعارفات و توقعات بجا و نابجا نیز در استانهای کوچک توجه شود که همین مسائل باعث فرار افراد بومی میشود.
وي میگوید نیروی بومی که بر این موانع استان مسلط باشد را به دیگران ترجیح میدهیم و در این راستا از استاندار خواستیم که الهیتبار را حفظ کند و در نهایت اگر استاندار تصمیم بر جابجايی دارد باید جایگاه معاون سیاسی - امنیتی استان فردی اصلاحطلبی باشد یا از فردی که در فضای استان بوده و با استان آشناست استفاده شود. افخمی درمورد خواست نمایندگان استان در مجلس براي جابجايي الهي تبار و اینکه معاملهای در اين زمينه با استاندار صورت گرفته هم گفت: این موضوع را مطرح کردیم و استاندار تکذیب کردند.
حذف بوميها، حذف رکن توسعه است
فعال سیاسی و اجتماعی دیگری موضوع را از دیدگاه جامعهشناختی مطرح کرد و گفت: در خصوص استفاده از نیروی انسانی تحلیل و چارچوب مباحث را از توسعه انسانی مطرح میکنم که متأسفانه برخی افراد برداشت درستی از توسعه ندارند و آن را در واقع به مثابه اتفاقات قرن 18 و 19 در اروپا میبینند و یا برنامهها اصلاحی دهه 50 و 60 میلادی در کشورهای مستعمره.
حمید خاورزمینی معتقد است که امروز باید توسعه را با عنوان توسعه انسانی دنبال کنیم که رکن اصلی این توسعه نیروی انسانی است و رویکرد دیگری که ما در بحث توسعه داریم بحث درونزا بودن توسعه است که میتواند به یک توسعه پایدار برسد؛ از جمعبندی این دو مطلب ما میتوانیم به ضرورت توجه به نیروی انسانی بومی در امر توسعه واقف شویم و نقش مهم و بیبدیلی که نیروی انسانی میتواند نسبت به بوم و جغرافیای خودش در راه توسعه ایفا کند بپردازیم.
خاورزمینی توجه ویژه به نیروی انسانی بومی را مهمترین پایه و اساس در توسعه دانست و بیان کرد: حذف نیروی بومی به معنای حذف یک پایه نیست بلکه به معنای حذف رکن رکین توسعه است.
او میگوید: در همدان ما به نوعی فرار مغزها دچار هستیم که در حال حاضر داوطلبان برتر کنکور تمایلی به انتخاب شهری جز تهران ندارند و بسیاری از آنان برای همیشه وطن خود را ترک میکنند، در واقع یکی از علل ضعف نیروهای بومی استان مهاجرت گسترده آنهاست.
خاورزمینی ادامه میدهد: اما همه دلایل این نیست، بلکه برای استدلال منطقی لازم است نسبت به فرهنگ عمومی استان بویژه مرکز آن نقدی جدی داشته باشیم؛ زیرا این فرهنگ نهتنها جاذبههای لازم را برای جذب فرزندان خود ندارد بلکه به دفع نیروهای بومی و کارآمد نیز دامن میزند.
این فعال سیاسی و اجتماعی معتقد است که اما عامل دیگری که در این زمینه نقش بسزایی دارد نوع نگاه مسئولان و مقامات به این پدیده نامبارک است؛ مدیریت، قدرت و برنامهریزی میتواند این آسیب استان را اصلاح و یا حداقل مهار نماید. اما در دورههای مدیریتی مختلف میبینیم که از این شرایط بهرهبرداری نموده که موجب تشدید وضعیت بومیستیزی در استان و شهرستان شده است.
خاورزمینی اضافه کرد: اگر بخواهیم از حوزه اجتماعی به حوزه سیاسی نیز سرک بکشیم باید بگويیم که این بومیستیزی که در شرایط گفته شده پدید آمده نتایج نامطلوبی برای سطوح کلانتر به وجود میآورد.
او گفت: یکی از آسیبهای هر نظام سیاسی آن است که مردم در آن احساس بیقدرتی کنند این امر موجب انفعال سیاسی است؛ هرچند ممکن است برخی مدیران آن را فضای مناسبی برای ادامه مدیریت خود ببینند اما این پدیده در بزنگاههای تاریخی و سیاسی بسیار خطرناک است بویژه اینکه در طی بیش از یکصد سال گذشته ملت ما دائماً در این بزنگاهها بوده و هر زمان انفعال سیاسی و احساس بیقدرتی در جامعه به وجود آمده نتایج نامطلوبی به بار آورده که مهمترین آن نهضت ملی شدن صنعت نفت است.
خاورزمینی با یادآوری سخنان رئیسجمهور در هنگام تبلیغات انتخاباتی در خصوص استفاده از تواناییهای بومی، توصیه کرد: رئیسجمهور تأکید داشتند که همه مدیران و مقامات به این مهم یعنی استفاده از نیروی بومی توجه کنند، توصیه میشود برای رفع این بلیه (بلا) در استان اهتمام نمایند تا هم سنت حسنهای از خود به یادگار بگذارند و در راستای توسعه انسانی درونزا در استان مثمر ثمر باشند.
با توجه به اظهار نظرات فعالیت سیاسی و اجتماعی هر دو طیف اصولگرا و اصلاحطلب که همگی بر استفاده از توانایی نیروهای بومی توانمند تأکید دارند، امید است که استان در اینباره فرصتسوزی نکرده دغدغه توسعه استان را مدنظر داشته باشد و از نیروهای انسانی توانمند بومی بهرهمند باشد.
توسعه استان موضوعی بسیار مهم و حساس است که در این راستا استفاده از نیروی انسانی توانمند و آشنا به استان میتواند کمک شایانی به این مهم کند.
استفاده از نیروی بومی توانمند را ترجیح میدهیم
دبیر حزب مؤتلفه استان همدان معتقد است که بهرهمندی از نیروی بومی خوب بوده اما اولویت باید با اشخاص شايسته و توانمند باشد چراکه کارآمدی افراد را به موضوعات دیگر ترجیح میدهیم.
محمود الفت؛ با بیان اینکه نیروی بومی از استان شناخت دارد وافراد غیر بومی ممکن است شناخت و تسلط لازم را نداشته باشند گفت: نیروی توانمند و کارآمد بومی بهتر از نیروهای دیگر بوده به نوعی فرصتسوزی نمیشود و با بهرهمندی از فرصت نیروهای بومی میتوان کارآمدی را ارتقا داد.
وی میگوید اگر نیروی بومی قوی، کارآمد و شایسته نداشتیم باید از نیروهای توانمند دیگر استانها استفاده کرد و حساسیت ما بر روی بهرهمندی از نیروهای توانمند است که استان را حرکتی از وضعیت ایستایی خارج کنند. الفت ادامه میدهد: استان همدان دارای نیروهای توانمند بوده و وضعیت بهگونهای نیست که بگويیم همدان از نیروهای بومی توانمند خالی است پس باید از ظرفیت آنان در استان خودمان استفاده کنیم.
دبیر حزب مؤتلفه به دیدگاه نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی درباره معاون سیاسی امنیتی استاندار، معتقد است که در مسائل سیاسی یکسری صحبتهایی مطرح میشود و اگر رایزنی از سوی نمایندگان صورت بگیرد در راستای بهبود استان بوده و کار نماینده رایزنی است. او یکی از وظایف نمایندگان را رایزنی برای استفاده از نیروهای توانمند در مسند امور در مدیریت استان دانست و گفت: ما در حزب مؤتلفه دغدغه استان را داریم و استفاده نيروي توانمند در مدیریتها را ترجیح میدهیم.