■ اعضای شورای پنجم چه زمانی لیست اموال خود را مجدداً اعلام میکنند؟
لیست اموال فلانی را دیدهای؟ اینجور که معلوم است وضع مالی من از او بهتر است! اگر راست میگویید اموال خانوادتان را هم اعلام کنید. تازه عدهایشان همان را هم اعلام نکردند!
اینها بخشی از صحبتهای یک راننده تاکسی با یکی از مسافران داخل تاکسی بود. آخر چند روزی است که از وسایل نقلیهعمومی استفاده میکنم. خبر انتشار لیست اموال برخی از کاندیداهای شورای شهر در برخی محافل موردتوجه قرار گرفته و صحبتهای آقای راننده نیز جزئی از حواشی و شایعاتی بود که پیرامون این اخبار پخش شده بود.
از اواخر ماه گذشته تاکنون و با نزدیک شدن به پایان کار پنجمین دوره شورای شهر همدان و آغاز به کار شورای ششم، شاهد این مسأله هستیم که اخباری مبنی بر انتشار لیست اموال از سوی برخی از منتخبین ششمین دوره شورای شهر همدان در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته است.
البته گفتنی است که این مسأله در شورای پنجم شورای شهر همدان نیز سابقه داشته، با این حال تاکنون از انتشار لیست اموال از سوی اعضای شورای پنجم، پس از 4 سال حضور در شورای شهر همدان خبری نیست. این در حالی است که یکی از مصادیق انتشار لیست اموال از سوی مسئولان، سنجش میزان تغییر آن در زمان پایان مسئولان با زمان آغاز مسئولیت ایشان است.
از سوی دیگر چرا تنها عدهای از منتخبین شورای ششم تاکنون لیست اموال خود را مشخص کردهاند؟ آیا سایر منتخبین در روزهای آینده لیست اموال خود را اعلام میکنند؟ آیا اعلام لیست اموال منع قانونی ندارد؟
شفافیت جلب اعتماد عمومی
"شفافیت"، واژهای که در دهه گذشته مورد توجه مسئولان و مردم کشورمان قرار داشته است. شفافیت در برابر واژگانی همچون رانت، ویژهخواری و... در ادبیات سیاسی کشورمان جای گرفته. در چندین انتخابات گذشته شاهد این مسأله بودیم که واژه شفافیت به عنوان هدف و رویکرد در شعارهای کاندیداها نقش مؤثری را بازی کرده، از نشان دادن لیست اموال توسط کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری در شبکه ملی تا طرحهایی همچون شفافیت آرای نمایندگان مجلس، مصادیقی از توجه به بحث شفافیت در دهه گذشته است.
گفتنی است هنگامی که در فرهنگ سیاسی کشورمان صحبت از شفافیت میشود، نظارت مردم بر عملکرد مسئولان مدنظر بوده است. به بیانی سادهتر مصادیق شفافیت برای جلب اعتماد عمومی به کار گرفته میشود، چراکه قانون همواره برای کنترل و نظارت بر عملکرد مدیران پیشبینیهایی را صورت داده است.
انتشار لیست اموال یا لیست هزینههای تبلیغاتی!
همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد، خبر انتشار لیست اموال از سوی منتخبین ششمین دوره شورای شهر همدان موردتوجه قرار گرفته و در فضای مجازی توسط برخی از خبرگزاریها انتشار یافته است. با این حال باید گفت که تنها 2 نفر از منتخبین شورای شهر تاکنون لیست اموال خود را منتشر کردند و مابقی آنها(منتخبینی که در فضای مجازی خبر انتشار لیست اموالشان مطرح شده است) تنها لیست هزینههای تبلیغاتی خود را مطرح کردهاند.
مهدی حیدری و اکبر کاووسی 2 کاندیدایی هستند که در فضای مجازی علاوه بر انتشار لیست هزینههای تبلیغاتی لیست اموال خود را منتشر کردهاند:
این در حالی است که سعید حاجیبابایی، سعید شهابی، مرتضی کرباسیان منتخبین ششمین دوره شورای شهر همدان تنها لیست هزینههای تبلیغاتی خود را در فضای مجازی منتشر کردهاند.
مطالبه از منتخبین شورا برای انتشار لیست اموال و هزینه تبلیغاتی
یک روز پس از انتشار لیست اموال و هزینه تبلیغاتی توسط برخی از منتخبین شورای شهر همدان، قرارگاه مطالبهگری شهید همدانی در نامهای به اعضای منتخب شورای اسلامی شهر همدان خواستار اجرای شفافیت مبنی بر ارائه لیست اموال شخصی و میزان هزینههای انتخاباتی شد. متن این نامه به شرح زیر است:
لازم میدانیم برای نمود بیشتر این روحیه و ایجاد شفافیت در بدو آغاز کار به عنوان یکی از ارکان اساسی ایجاد صداقت در مواجهه با مردم، نسبت به شفافسازی موارد ذیل عنایت لازم را داشته باشید:
الف) شفافسازی نسبت به اموال شخصی
ب) شفافسازی هزینهها و منابع تبلیغات انتخاباتی
ج) اقدام به شفافسازی و علنی کردن جلسات شورا در فضای مجازی
د) گزارش عملکرد در هر ۶ ماه به مردم و دانشجویان
در صورت پاسخگویی یا پاسخگو نبودن شما به این نامه؛ شرح ماوقع در رسانهها پوشش داده خواهد شد.
انتشار لیست اموال در فضای مجازی موجه نیست
با این حال چندی پیش در فضای مجازی اطلاعیه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز همدان انتشار یافت که در آن با تأکید بر اعلام داراییهای مقاماتی که موجب قانون مکلف به این کار هستند در موعد مقرر، انتشار این گونه اطلاعات در فضای مجازی را موجه ندانست.
دادسرای عمومی و انقلاب مرکز همدان در این اطلاعیه اعلام کرد:
-اعضای جدید و قدیم شوراها و سایر مدیران دولتی و عمومی از هرگونه اعلام اطلاعات مربوط به اموال و دارایی خود در قالب فرمهای مکتوب و غیر آن خودداری کنند.
-مقاماتی که به موجب قانون مکلف به اعلام داراییهای خود میباشند باید در موعد مقرر به سامانه مربوط مراجعه و ثبت اطلاعات نمایند.
-انتشار این گونه اطلاعات در فضای مجازی و سایر رسانهها هم مبنای موجهی ندارد.
نگاه قانون به انتشار عمومی لیست اموال مسئولان چیست؟
همانطور که گفته شد انتشار لیست اموال از سوی کاندیداها در ادوار گذشته صورت گرفته و حتی میتوان گفت که در سالهای اخیر این اقدام نسبت به گذشته مرسومتر هم شده است.
به طور مثال در انتخابات سیزدهمین دوره ریاستجمهوری که همزمان با انتخابات ششمین دوره شورای شهر و روستا برگزار شده، عدهای از کاندیداها از جمله رئیسجمهور منتخب لیست اموال خود را در فضای مجازی به اشتراک گذاشتند.
از این مسأله استنباط میکنیم که اگر قانون در مخالفت با این اقدام پیشبینی کرده بود، کاندیداهای دورههای گذشته با منع قانونی روبهرو شده و یا تحت پیگرد قرار میگرفتند.
لیست اموال اعضای شورای پنجم چه شد؟ شورای ششم چه میشود؟
همانطور که گفته شد تاکنون 2 تن از منتخبین شورای ششم لیست اموال خود را منتشر کردهاند، با این حال انتشار لیست اموال در شورای شهر همدان نخستین بار در شورای پنجم مطرح شده و برخی از اعضای شورای پنجم شهر همدان همچون رضوان سلماسی و حمید بادامینجات در دوره قبل لیست اموال خود را منتشر کردند. البته گفتنی است که در شورای پنجم برخی از اعضا علاوه بر انتشار لیست اموال خود لیست اموال خانواده خود را هم منتشر کردند. در این میان چند پرسش پیش میآید،
-آیا این اتفاق میافتد که تمامی منتخبان شورای ششم لیست اموال خود را معرفی کنند؟
-آیا اعضای شورای فعلی که لیست اموال خود را 4 سال پیش منتشر کرده بودند، اکنون باری دیگر برای مقایسه لیست اموال خود را مجدداً منتشر میکنند؟ (البته اکبر کاووسی عضو فعلی و منتخب ششمین دوره شورای شهر همدان لیست اموال خود را در سال 1396 و 1400 منتشر کرده است.)
در ادامه اظهارنظر برخی از منتخبین و اعضای فعلی شورای شهر همدان را میخوانید:
انتشار لیست اموال سلیقهای است
محمود مسگریان منتخب ششمین دوره شورای اسلامی شهر همدان در رابطه با انتشار لیست اموال به صورت عمومی و یا ثبت اموال در سامانه خدمات الکترونیک قضائی میگوید: شفافسازی اموال 2جنبه دارد یک جنبه قانونی است و بر اساس آن هر مرجع قانونی مانند دادگستری درخواست شفافسازی اموال فردی را داشته باشد باید انجام شود و جنبه دیگر سلیقهای است و توسط برخی از افراد مطرح میشود که در این صورت شخص تصمیم میگیرد شفافسازی انجام شود یا خیر؟ در مورد شفافسازی تکلیف کلی برای هیچ یک از اعضای شورای شهر نیست و تنها در صورتی که مراجع قانونی این درخواست را داشته باشند موظف به انجام هستیم.
انتشار لیست اموال محرم دانستن مردم است
یکی از منتخبین ششمین دوره شورای شهر که لیست اموال خود را منتشر کرده بود در گفتوگو با خبرنگار ما در پاسخ به این پرسش که دلیل شما از انتشار لیست اموالتان در فضای مجازی چه بود؟، گفت: ما از لحاظ قانونی وظیفه داریم که لیست اموال خود و خانواده خود را در سامانهای به دستگاه قضائی اعلام کنیم، چراکه ما(اعضای شورای شهر) یکی از 28 گروهی هستیم که مشمول این قانون میشویم. منتهی تکلیفی برای اعلام این لیست به مردم نداریم، اما معنی اینکه ما داوطلبانه لیست اموال خود را به مردم اعلام میکنیم این است که مردم غریبه نیستند. ما در زمان آغاز و پایان دوران مسئولیت خود لیست اموالمان را منتشر میکنیم تا مردم بدانند که تغییری در میزان داراییهای منتخبات خود ایجاد شده یا خیر؟ و این مسأله اعتمادسازی و محرم دانستن مردم است.
مهدی حیدری در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه به نظر شما دیگر اعضای منتخب شورا این اقدام را انجام میدهند؟، بیان کرد: دوستان ما در شورای شهر افرادی متدین و متعهدی هستند و من مانعی برای انجام این کار از سوی ایشان نمیبینم.
وی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا بین اعضای ششمین دوره شورای شهر همدان برای انتشار عمومی لیست اموالشان توافقی صورت گرفته و یا شما به صورت انفرادی دست به این اقدام زدهاید؟، گفت: بنده شخصاً این اقدام را انجام دادم.
پس از پایان کار شورای پنجم لیست خود را مجدداً منتشر میکنم
منتخب ششمین دوره و عضو پنجمین دوره شورای شهر همدان در پاسخ به این پرسش که برخی شایعات حاکی از آن است که شما لیست اموال خود را منتشر کردهاید، اما در حسابهای کاربری شما در فضای مجازی این مسأله مشاهده نشد، آیا شما لیست اموالتان را منتشر کردهاید؟ پاسخ داد: خیر، لیستی که از آن صحبت میشود مربوط به دوره قبل(شورای پنجم) است.
حمید بادامینجات در پاسخ به این پرسش که آیا لیست اموال خود را همانند سایر منتخبین شورای ششم منتشر میکنید، بیان کرد: برای انتشار مجدد لیست اموال خود، منتظر هستم که دوره 4 ساله و قانون شورای پنجم به پایان برسد و پس از آن لیست اموال خود را منتشر میکنم.
وی در پایان گفت: البته تنها 2، 3 نفر از منتخبین شورای ششم لیست اموال خود را منتشر کردهاند و سایرین تنها لیست هزینههای انتخاباتی خود را به اشتراک گذاشتهاند.
سامانه ثبت دارایی مسئولان چیست؟
همانطور که شاهد بودیم در اطلاعیه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز همدان سامانهای برای ثبت اموال مسئولان و مقامات اشاره شده بود. اما این سامانه چیست و آیا اعضای شورای شهر باید در این سامانه ثبت اموال کنند؟ آیا اموال ثبت شده در این سامانه قابل مشاهده برای عموم است؟
قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران مصوب مجلس شورای اسلامی بوده که در نهایت توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1394 به تصویب رسیده است.
در این قانون علاوه بر لیست اموال مسئولین از آنها خواسته شده که لیست اموال همسر و فرزندان خود را در ابتدا و انتهای مسئولیت محول شده ثبت نمایند تا "جهت بررسی عدم افزایش من غیر حق" قرار گیرد. در بند 19 ماده 3 قانون مذکور استانداران و معاونان آنان، فرمانداران، شهرداران و"اعضای شورای شهر تمام شهرها" و شهرداران مناطق کلانشهرها و معاونان آنها را مشمول دانسته است.
گفتنی است که مراجع قضائی به اطلاعات این سامانه دسترسی دارند و اطلاعات این سامانه برای عموم آزاد نیست.