■ فارین پالیسی: چرا رئیسجمهور پس از ترامپ باید سریعا به برجام برگردد؟
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، اختلاف بین نامزدهای دمکرات، بیشتر خود را نشان میدهد. با این وجود تمام نامزدهایی که روز پنجشنبه مناظره کردند دست کم روی یک چیز اتفاق نظر دارند: «آمریکا باید به برجام بازگردد.»، اما هیچ کدام از نامزدها توضیح ندادند که قصد دارند چطور این کار را انجام دهند.
به گزارش فرارو به نقل از فارین پالیسی، توافقنامهای که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد شامل ترکیب پیچیدهای از تعهدات ایران و آمریکاست. وجود این پیچیدگی به این معناست که روش دقیقی که آمریکا میخواهد برای بازگشتن به برجام انتخاب کند به اندازه اراده برای بازگشت به توافق مهم است. اجرای درست این کار، توافق را تحکیم میکند، زمینهای برای پیشرفت ایجاد میکند و به دولت جدید اجازه میدهد اولویتهای جدیدی را در سیاست خارجی خود دنبال کند.
هرچند بعضی از کسانی که نسبت به بازگشت به برجام بدبین هستند میگویند کمپین فشار حداکثری ترامپ و فعالیتهای منطقهای ایران شرایطی را به وجود آورده است که یک توافق جدید، محتملتر و بهتر از بازگشت به توافق اوباما است، اما بازگشت به توافق اتمی ۲۰۱۵ هنوز امکان پذیر و بهترین گزینه است.
اگر ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ شکست بخورد، دولت جدید با یک تصمیم و رویکرد مناسب میتواند در ۶۰ روز اولِ دولت به برجام بازگردد.
رئیس جمهور جدید بعد از روی کار آمدن در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ باید در راستای تعهد به برجام، بلافاصله یک دستور اجرایی صادر کند مبنی بر اینکه ایالات متحده تمام تحریمهای اعمالی بر ایران از ۸ می ۲۰۱۸ (تاریخ خروج آمریکا از برجام) را لغو میکند.
فرمان اجرایی باید یک ضرب الاجل مشخص کند که حالت ایده ال آن، این است که پایان ضرب الاجل بیش از یک یا دو ماه نباشد و واشنگتن در این مدت تحریمها را بردارد. این ضرب الاجل باید به ایران زمان کافی بدهد تا گامهایی که در جهت کاهش تعهداتش از جولای ۲۰۱۹ برداشته است را به عقب بازگرداند. اقدامات ایران شامل کاهش ذخایر هسته ای، سطح غنی سازی و فعالیتهای تحقیق و توسعه است. ایران همچنین باید به سازمان بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد اجرای تعهد از سوی ایران را تایید کند. بعد از تایید آژانس، دولت جدید آمریکا باید تعهدات خود را ادامه دهد. این رویکرد دو ویژگی اصلی دارد: «در نظر گرفتن ۸ می ۲۰۱۸ به عنوان نقطه انفصال» و «اجرای سریع.»
ملاک قرار دادن تاریخ خروج آمریکا از برجام، پاسخی کلیدی به موانع داخلی و بین المللی بازگشت به برجام است. وقتی باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا، برای نخستین بار توافق را اجرا کرد، واشنگتن تحریمهایی که مرتبط با رفتار هستهای ایران بود را برداشت، ولی تحریمهایی که مرتبط با فعالیتهای منطقه ای، حقوق بشر و برنامه موشکی بود، سر جایش باقی ماند.
بعد از اینکه ترامپ از برجام خارج شد، تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران را بازگرداند و موارد جدیدی هم اضافه کرد. اگرچه دولت جدید آمریکا میتواند تلاش کند این تحریمها را تفکیک کند و تحریمهای مرتبط با برنامه اتمی را بردارد و سایر تحریمها را نگه دارد، اما این رویکرد میتواند مذاکرات پرتنش و زمانبری با ایران را به همراه داشته باشد. این اقدام، چارچوب زمانی مشخصی که برای بازگشت به برجام است را با مشکل مواجه میکند.
