مرحوم مهدی طالب که چندی پیش در یکی از بیمارستانهای تهران بستری بود، دیروز در سن ۷۵ سالگی دار فانی را وداع گفت.
طالب تألیفات متعددی در حوزههای علمی علوم اجتماعی از خود بهجا گذاشت و دانشجویان زیادی را در حوزههای مختلف تربیت کرد که بسیاری از این دانشجویان در دانشگاههای کشور بهعنوان عضو هیأت علمی مشغول خدمت هستند. وی، متولد سال ۱۳۲۴ شهرستان نهاوند بود و مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را در رشته جامعهشناسی از دانشگاه میرال فرانسه و نیز در رشته جغرافیای انسانی از دانشگاه دانیل فوشه-میرال تولوز فرانسه و دکتری خود را در رشته جامعهشناسی از دانشگاه میرال فرانسه دریافت کرد. از این استاد دانشگاه بهعنوان پدر جامعهشناسی روستایی ایران نام برده میشود که پس از بازگشت به ایران با وجود تمام مسئولیتهایی که در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و وزارت مسکن و شهرسازی داشت، هیچگاه سنگر دانشگاه را ترک نکرد و به مدت ۴۵ سال و تا واپسین روزهای عمر، در اتاقش در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بهروی دانشجویان باز بود و نقش بیبدیلی در پیشرفت رشته جامعهشناسی روستایی و توسعه روستایی ایران داشت.
از شاخصههای بارز این استاد پیشکسوت میتوان به این نکته اشاره کرد که او جامعهشناسی بود ایرانی و مسائل اجتماعی ایران را دغدغهمندانه مطرح و بهدنبال حل آن بود این نکته در حوزه مسائل روستایی و توسعه روستایی نمایانتر بود.
از ایشان بیش از ۴۰ جلد کتاب در زمینههای جامعهشناسی، جامعهشناسی روستایی و تأمین اجتماعی به یادگار مانده است و بسیاری از کتابهای این استاد فقید اکنون سرفصل تدریس در دانشگاههای ایران است.
موارد تدریس وی «اصول اندیشههای تعاونی»، «تأمین اجتماعی»، «تأمین و رفاه اجتماعی» و «زمینهها و شیوههای همکاری درجا» (در مقطع کارشناسی) و «رهبری و مدیریت»، «روش تحقیق در توسعه و رفاه اجتماعی»، «مدیریت روستایی»، «تحولات جامعه روستایی ایران»، «روش تحقیق در توسعه»، «سازمانهای مشارکتی روستایی»، «سیستمهای اطلاعاتی مدیریت»، «طرح تحقیق»، «مدیریت روستایی» و «مطالعه تطبیقی تجارب توسعه در کشور» (در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری) بود.
وی همچنین مؤلف کتب «چگونگی انجام مطالعات اجتماعی» (۱۳۶۹)، «روش تحقیق در علوم اجتماعی» (۱۳۷۰)، «مدیریت روستایی در ایران» (۱۳۷۱)، «جامعهشناسی اعتبارات روستایی در ایران» (۱۳۷۳)، «اصول و اندیشههای تعاونی» (۱۳۷۶)، «مدیریت روستایی در ایران» (۱۳۷۶)، «کتاب تأمین اجتماعی» (۱۳۷۸) و «شیوههای علمی مطالعات اجتماعی (روش تحقیق عملی)»(۱۳۸۰) بود.
«جامعهشناسی روستایی: ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران» (۱۳۸۴) و مقالات «مسائل و موانع جامعهشناختی توسعه روستایی در ایران»، «عوامل مؤثر در تقطیع اراضی زراعی»، «شیوههای همیاری در جامعه روستایی ایران»، «واحدهای بهرهبرداری خانوادگی»، «اهمیت مفاهیم و اصطلاحات در علوم اجتماعی»، «عوامل اجتماعی مهاجرتهای روستایی»، «نقش واحدهای بهرهبرداری خانوادگی در توسعه کشاورزی»، «مسائل و مشکلات توسعه در ایران»، «طرحی برای مدیریت روستائی در ایران» و «فرهنگ شورائی و تأملاتی در مدیریت شهری» از دیگر تألیفات این استاد دانشگاه است.
وی کتابهای «شوراهای اسلامی روستائی»، «فلسفه تعاونیهای مصرف»، «فلسفه قیمتگذاری در تعاونی مصرف»، «همیاری در ازدواج در ایران»، «قومیت و جنسیت: مطالعه موردی گروههای قومی در سیستان و بلوچستان»، «دلایل ناکامی نظام برنامهریزی توسعه در ایران عصر پهلوی دوم»، «جایگاه رشتههای مختلف علوم اجتماعی در مطالعات روستایی» و «بررسی جایگاه و نقش مطالعات بین رشتهای در مطالعه جوامع روستایی با تأکید بر ایران» را نیز به رشته تحریر درآورده است.