تویسرکان -طیبه سوری -خبرنگارهمدان پیام- شهرستان تویسرکان به لحاظ شرایط اقلیمی و خاک مناسب، یکی از مناطق اصلی تولید گردو در استان همدان و حتی کشور است. میزان تولید و کیفیت مرغوب گردوی شهرستان تویسرکان به گونه ای است که در بسیاری از مواقع این شهرستان با عنوان معدن طلای سبز ایران معرفی و شناخته میشود.
اما آنچه که این روزها باعث نگرانی باغداران و مردم این شهرستان شده، خشکی درختان گردو است.
چند وقتی می شود که بیشتر باغداران تویسرکانی که شاید تنها منبع درآمدشان، فروش همین طلای سبز بوده، از خشکسالی و سرمازدگی درختان گردو و کاهش قابل توجه محصولات خود میگویند.
آقای فضلعلی یکی از باغداران شهرستان تویسرکان است که دراین باره به خبرنگار همدان پیام گفت: چندماهی است درختان گردو در حال خشک شدن هستند و از بدنه خود شیره سیاه رنگی ترشح می کنند. این اتفاق سالهای قبل هم مشاهده می شد اما امسال از زمان بیدارشدن درختان گردو به یکباره حجم وسیعی از درختان درگیر این اتفاق شدند. وي با اشاره به نگرانی باغداران تویسرکانی از خشک شدن درختان گردو، افزود: ترس از نابودی درختان در آیندهای نه چندان دور، ذهن مردم را به خود مشغول کرده است و با توجه به تک محصولی شدن و اینکه منبع درآمد اکثر مردم تویسرکان از طریق فروش این محصول است، مشخص نیست چه آینده ای در انتظار ماست.
سوری، باغداردیگر تویسرکانی نیز گفت: ۱۰ تا ۱۵ درصد درختان گردو باغات این شهرستان در حال خشک شدن هستند که اگر این روند همینطور ادامه یابد تمام درختان گردو از بین خواهند رفت و تکلیف ما کشاورزان مشخص نیست.
آنچه که در رابطه با این مساله مهم است، ابتدا شناسایی علت، و بعد از آن، نحوه درمان و پیشگیری از خشک شدن سایر درختان سالم است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان همدان دراینباره بیان کرد: پنجم آذرماه سال گذشته شاهد افت شدید دما در استان همدان بودیم که این اتفاق در بیست سال گذشته بی سابقه بود، بطوری که دمای هوا به منفی20 درجه سانتیگراد رسید.
حجت ا... شهبازی با بیان اینکه کاهش شدید دما باعث شد شیره نباتی داخل آوندهای گیاه، قبل از تغلیظ شدن، شوک ببیند و درخت دچار یخ زدگی شود، افزود: با شروع دوباره رشد درخت در فصل بهار، مصرف شیره نباتی آن بالا میرود اما به دلیل قطع شدن آوندهای گیاه، شیره نباتی مورد نیاز تامین نمیشود و درخت سبز و دارای محصول، به یکباره خشک میشود که این امر برخلاف تصور باغداران، به دلیل خشکسالی نیست، بلکه بر اثر سرما زدگی است.
وی با اشاره به روش مقابله با سرمازدگی درختان گردو، عنوان داشت: لازم است برای ادامه حیات درختان خسارت دیده، با تغذیه مناسب، استفاده از انواع کودهای ماکرو و میکرو، آبیاری منظم و مواردی از این قبیل، از بروز سرمازدگی مجدد درخت جلوگیری شود. همچنین باید به مدیریت کف باغ نیز توجه داشت چرا که اگر درخت ضعیف شده، دچار آفت یا بیماری دیگری شود، خسارتش سنگین تر میشود.
شهبازی ادامه داد: باغبانان به منظور ترمیم درخت برای سالهای آینده، باید ترشحات بیرون آمده از درخت را تراشیده و محل تراش را ضدعفونی کنند. همچنین سرشاخههای آلوده که دچار آفت، بیماری و یا خشک شدهاند، قطع و یا آتش زده شود. اگرچه ممکن است بخشی از درختی نابود شود اما ریشه آن سالم است و در سال بعد به خاطر وجود همین ریشه گسترده، درخت رشد خوبی خواهد داشت. آنچه که حائز اهمیت است مدیریت باغداری در این زمینه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین با اشاره به شایعه موضوع سرطان گردو در بین برخی باغداران، اظهار داشت: این موضوع یک باور قدیمی در بین باغداران بوده که اصلا صحت و پایه علمی ندارد و مشکل اصلی همان سرمازدگی درختان است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان همچنین با اشاره به اینکه کرم خراط گردو، نیز موجب ایجاد خسارت به درختان گردو می شود، بیان کرد: این کرم، چوبخواراست و میتواند به تمام درختان از جمله آلبالو، گیلاس، سیب آسیب برساند. زمانی که درخت گردو به دلایل مختلف مانند آبیاری نشدن مناسب، ضعیف میشود، کرم خراط به درخت حمله میکند و با نفوذ به شاخهها و تنه درخت باعث قطع آوندها و در نتیجه خشکی درخت میشود. در این مورد نیز باید به تغذیه، آبیاری، دفع و امحا شاخههای آلوده توجه و از جفتگیری و تکثیر کرمها جلوگیری شود. علاوه بر آن روشهایی چون سم پاشی، حرص شاخهها و آبیاری میتواند در از بین بردن این آفت موثر باشد.
شهبازی ادامه داد: مبارزه باسمهای مسی مشکلی ندارد و در حال انجام است ولی بحث اصلی اخلال در جفتگیری است که با فرمونها انجام میشود. تهیه این مواد از خارج از کشور و با ثبت سفارش انجام میشود و سعی داریم برای سال آینده این فرمونها با گسترده، اعتبارات دولتی و کمک مردم وارد کشور شود. اگرچه در حال حاضر این فرمونها در دسترس نیست اما باغداران میتوانند با روشهای مدیریتی درخت را در مقابل این آفت، محافظت کنند. اگرچه ممکن است هر باغداری تعریف و دلیل خاصی برای خشکسالی ارائه دهد اما آنچه که مهم است مدیریت کامل و صحیح است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تویسرکان نیز با اشاره به سرمازدگی درختان گردو، بیان کرد: سرمای آذرماه سال گذشته به حدی بود که حتی درختان اصلاح شده و نژادهای مقاومتر نیز از سرما در امان نمانده و تا حدودی آسیب و خسارت دیدند.
مسعود اکبری با اشاره به اینکه بیش از ۷ هزار بهره بردار گردو در شهرستان تویسرکان مشغول به کار هستند، افزود: سرما باعث ایجاد خسارت به 10 درصد از باغات شهرستان تویسرکان شد، بطوری که به ۵۰۰ هکتار از باغات این شهرستان آسیب زد و خسارتی بالغ بر ۹ میلیارد تومان وارد کرد.
