پرورش کروکودیل به عنوان یکی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات به عنوان یکی از کسب وکارهای نوظهور و یکی از نوپا و جوان‌ترین مشاغلی است که با توجه به مشتریان خاص خود در دنیا، ارزآوری بسیاری را می‌تواند برای هر کشور به همراه داشته باشد.
امروزه پرورش این غول عظیم‌الجثه با کاربردهای بی‌نظیرش در زمینه‌های پزشکی، صنعتی و گردشگری، توجه بسیاری از تولیدکنندگان بخش خصوصی را به خود جلب کرده است.
این کسب وکار جذاب و در عین حال شاید ترسناک و پر ریسک در سال ۱۳۸۵ در کشور ایران نیز آغاز شد که در همین رابطه در استان همدان نیز هم‌اکنون مزرعه پرورش کروکودیل شهرستان ملایر به عنوان تنها مزرعه کروکودیل استان همدان بوده که علاوه بر تولید، فرصتی برای گردشگری و اشتغال ایجاد کرده است.
در حال حاضر یکی از چالش‌های مهم این مزرعه افزایش و تعداد ظرفیت این واحد بوده که با توجه به محدودیت‌های سازمان محیط‌زیست در حال حاضر امکان واردات سری جدید کروکودیل برای این واحد وجود نداشته و محیط زیست هنوز پاسخ درستی برای افزایش تعداد کروکودیل‌های این مزرعه نداده است.
افزایش ظرفیت مزرعه کروکودیل ملایر با مساعدت محیط زیست تا ۶۰۰سر امکان پذیر است.
مدیر شیلات امور آبزیان استان همدان گفت: در صورت مساعدت محیط زیست با واردات کروکودیل از خارج از کشور و تکثیر از طریق مولدین موجود امکان افزایش ظرفیت مزرعه کروکودیل ملایر تا ۶۰۰سر وجود خواهد داشت که در همین رابطه این مزرعه پیگیر افزایش تعداد کروکودیل‌های خود و واردات جدید است.
احمد بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در استان همدان در صورت نبود سختگیری‌های برخی دستگاه‌ها از جمله محیط زیست در حال حاضر متقاضیانی برای دریافت مجوز راه‌اندازی مزرعه پرورش کروکودیل وجود دارد که این امر می‌تواند از نقش مؤثری در توسعه و گسترش این رشته کاری پرجاذبه در استان برخوردار باشد.
وی تصریح کرد: پرورش کروکودیل اشتغالزایی مناسبی داشته و از رشته‌هایی است که ارزآوری بسیار عالی و خوبی دارد و با حداقل آب و تاسیسات می‌توان کار تولید را آغاز کرد.
بختیاری با اشاره به اینکه نخستین مزرعه کروکودیل مربوط به استان هرمزگان بوده که فعالیت خود را با ۳۵سر کروکودیل وارداتی در سطح کشور آغاز می‌کند، خاطرنشان کرد: پس از هرمزگان در استان همدان نیز در شهرستان ملایر روستای جوراب دومین مزرعه پرورش کروکودیل در مرحله نخست با خرید و ورود ۵۳سر در سال ۹۷ در زمینی به مساحت ۴هزار مترمربع با سرمایه‌گذاری 6میلیارد تومان توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی راه‌اندازی شد.
وی مجوز این مزرعه را ۶۰۰ سر برشمرد و ادامه داد: به دلایلی از جمله آشنا نبودن با نحوه جابه‌جایی پرورش و سرمای زیاد استان همدان و نداشتن تخصص در کار در رابطه با این‌گونه جانوری در سال‌های نخست این مزرعه دارای تعدادی تلفات کروکودیل بود اما خوشبختانه در 3سال اخیر دیگر تلفاتی نداشته است.
بختیاری با اشاره به اینکه کروکودیل‌های این مزرعه، از نوع کروکودیل پروسوس موسوم به کروکودیل آب شور به عنوان بهترین گونه کروکودیل پرورشی است، بیان کرد: در حال حاضر از ۳۵سر کروکودیل این مزرعه ۱۵سر آن باقی‌مانده که از ۳۰سانتی‌متر در بدو ورود به بیش از 3 متر رسیده‌اند و در مرحله تخم‌گذاری و تکثیر هستند و در حال حاضر این مزرعه در زمینه مولد و تکثیر کروکودیل فعالیت دارد و به صورت تفریحی نیز با جذب گردشگر همراه است.
وی با بیان اینکه دوره رشد کروکودیل از زمان خروج از تخم تا عرضه به بازار 3سال طول می‌کشد و در سن به طور تقریبی 8تا ۱۰سالگی بالغ و آماده تخم‌گذاری و تکثیر می‌شوند، افزود: در حال حاضر این مزرعه به عنوان تنها مزرعه پرورش کروکودیل استان همدان چندین بار تقاضای واردات و خرید بچه کروکودیل از خارج از کشور را برای فعال کردن کامل ظرفیت مزرعه تا ۶۰۰سر را ارائه داده که محیط‌زیست تاکنون پاسخ مناسبی در این رابطه نداده و مجوز واردات کروکودیل این مزرعه در حوزه محیط زیست دارای مشکل است.
بختیاری با بیان اینکه به دلیل پاسخ ندادن محیط زیست برای تکمیل ظرفیت مزرعه، این مزرعه در حال حاضر با ۱۵سر کروکودیل در حال فعالیت است، یادآور شد: در صورت رفع مشکل و مساعدت محیط زیست برای واردات کروکودیل از خارج از کشور و تکثیر از طریق مولدین موجود امکان افزایش و تکمیل ظرفیت این مزرعه تا ۶۰۰ سر وجود خواهد داشت.
وی با بیان اینکه این مزرعه برای 7نفر به صورت ثابت اشتغال ایجاد کرده است، افزود: تعداد افراد شاغل در این مزرعه در فصل کار به ۴۰ نفر هم می رسد.
وی تصریح کرد: پرورش کروکودیل بسیار کاربردی است، زیرا که هیچ یک از اجزای این گونه جانوری دور ریز ندارد برای همین به منظور پرورش این گونه حرام گوشت دوزیست با دریافت نظر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۵پرورش آن در ایران آغاز شده است.
وی با بیان اینکه همه اجزای کروکودیل قابل استفاده بوده و دورریز ندارد، گفت: خون کروکودیل دارای آنزیمی به نام "کروکودیلین" بوده که آنتی بیوتیکی بسیار قوی است و خواص درمانی دارد ضمن اینکه از استخوان و دندان‌های این گونه جانوری در صنایع‌دستی و تزئینی استفاده شده و یا به پودر استخوان تبدیل و در درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بختیاری خاطرنشان کرد: گوشت کروکودیل در برخی کشورها مصرف خوراکی دارد و یا تبدیل به پودر گوشت شده و در درمان آسم، رماتیسم، دردهای عضلانی ...استفاده می‌شود.
وی همچنین با اشاره به کاربرد پوست کروکودیل در صنعت چرم‌سازی، گفت: پوست کروکودیل در تهیه کیف و کفش کاربرد بسیاری داشته و پوست این گونه جانوری دوزیست عظیم‌الجثه از گران‌ترین چرم‌های موجود به شمار می‌رود و از موارد کاربردی پرورش کروکودیل، استفاده در گردشگری روستایی و جذب توریست بوده که رو به گسترش است.
مشکلات مجوزی مزرعه پرورش کروکودیل
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان هم در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه این مزرعه پرورش کروکودیل دارای برخی اشکالات مجوزی است، تصریح کرد: این گونه جانوری یک گونه سایتیس (کنوانسیون منع تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض) بوده و حمل ونقل آن مشمول صدور برخی مجوزهاست.
مهدی صفی‌خانی ادامه داد: کنوانسیون منع تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض، در سال ۱۹۷۳برای برخی از گونه‌های در خطر انقراض در برابر بهره‌برداری بی‌رویه از طریق کنترل و برقراری محدودیت‌هایی در تجارت (صادرات و واردات ) آنها در واشنگتن به تصویب رسید که دارای یک مقدمه، ۲۵ ماده و ۳ ضمیمه بوده و هم اکنون ۱۶۰ کشور به عنوان عضو رسمی آن است.
وی با بیان اینکه این کنوانسیون یکی از مهم‌ترین کنوانسیون‌های بین‌المللی محیط زیست در راستای حفظ تنوع زیستی جانوران و گیاهان به شمار می‌رود، گفت: این مزرعه پرورش کروکودیل از گذشته درصدد دریافت مجوز لازم برای جابه‌جایی گونه بر نیامده و بدون دریافت مجوز نسبت به جابه‌جایی گونه از مبدأ به مقصد اقدام کرده و با توجه به این اتفاقات دارای برخی اشکالات قانونی است که درصدد رفع مشکل بودیم و هستیم.
صفی‌خانی یادآور شد: می‌خواهیم گونه جانوریی را در استان همدان پرورش دهیم که این گونه دوزیست عظیم‌الجثه نیاز به درجه حرارت مناطقی چون چابهار و استان سیستان و بلوچستان دارد و عملاً آب و هوای استان همدان و اختلاف و درجه هوایی آن در زمستان و تابستان با شرایط آب و هوایی چنین مناطقی کاملاً متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه برای پرورش این جانوار نیاز به دمای هوای ۲۸ تا ۳۴ درجه‌ای دما و رطوبت بیش از ۷۰درصدی و نیمه شرجی بودن هواست، تصریح کرد: اگر دمای هوا و رطوبت کمی بیشتر از رطوبت و دمای مورد نظر شود، باز هم کروکودیل‌ها زنده می‌مانند ولی اگر رطوبت و گرمای هوا کمتر شود در مدت زمان اندک تا بی‌حس شدن جسم کروکودیل، آنها جان می‌دهند.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان ادامه داد: سرمایه‌گذار این طرح برای تکمیل ظرفیت مزرعه خود باید در طرح خود به صورت مشخص پاسخ دهد که آیا قصد صادرات کروکودیل‌های مزرعه خود را به صورت زنده دارد؟ آیا شرایط صادرات زنده این گونه جانوری را داراست؟ اگر قصد کشتار و فروش محصولات این گونه جانوری را دارد، کجا و در چه مکانی می‌خواهد کشتار این گونه را انجام دهد و با پسماند و فاضلاب آن می‌خواهد چه کار کند ؟
صفی‌خانی با بیان اینکه برخی مشکلات در این رابطه وجود دارد که باید بین سرمایه‌گذار، محیط‌زیست و دستگاه صادر کننده مجوز مرتفع شود، افزود: تا مرتفع نشدن این مشکل نباید ارباب رجوع را در گیرو دار اداری بندازیم و سبب هدر رفت سرمایه شویم.
به گزارش ایسنا، برای پرورش کروکودیل توجیه‌های علمی و البته اقتصادی فراوانی ذکر می‌شود و به همین دلیل هم‌اکنون در بیش از ۵۰ کشور جهان، پرورش این خزنده برای بهره‌برداری از پوست، گوشت و خون آن رایج است.
