گردهمایی فعالان فرهنگی و برخی از مسئولان مرتبط در محوطه آرامگاه بوعلی سینا روز گذشته، بهانه‌ای متفاوت داشت. 2 بهمن ماه همواره یادآور مردی است که روزگاری همدان محل امنی برای پناه بردن و تأمل و نوشتن وی شد.
از سال 1330 که بنای شاخص آرامگاه بوعلی سینا در همدان ساخته شد ، وجود مقبره عارف قزوینی پیشانی به پیشانی آرامگاه شیخ‌الرئیس موجب شد تا هر آنکه برای زیارت شیخ راهی همدان می‌شود چند غزل از عارف را نیز در ذهن مرور کند.روز گذشته این گردهمایی که به همت فعالان فرهنگی همدان و رسانه همدان نامه برگزار شد بار دیگر به خاطرما آورد که داشته‌های فرهنگی و میراث غنی این مرز و بوم همواره قابل تقدیر و با اهمیت هستند.
شناسایی فرصت‌ها و استفاده از مزیت‌ها
مدیر پایگاه جهانی هگمتانه در این مراسم با اشاره به اهمیت ظرفیت‌های گردشگری ادبی در استان همدان گفت: این مهم می‌تواند همدان را در عرصه ملی و بین‌المللی همواره معرفی کند چه بسا شخصیت‌های فرهنگی، علمی و هنری که نام و نشان آنها ریشه در این دیار دارد.
صاحب محمدیان منصور به پرونده «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» اشاره کرد که قرار است پس از بررسی همدان را جهانی کند، افزود: در آینده نه چندان دور پس از تأیید این پرونده همدان با مجموعه‌ای از آثار تاریخی، فرهنگی و گردشگری می‌تواند در عرصه جهانی مورد توجه و مطالعه دوستداران علم و فرهنگ و ادب و در نتیجه موجب رقم خوردن سفر و تحول گردشگری در استان همدان باشد.
وی گفت: صنعت گردشگری در هزاره سوم در حال مبدل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد در عرصه جهانی است. در این راستا گردشگری ادبی به عنوان یکی از گونه‌های گردشگری تلقی می‌گردد که با برنامه‌ریزی اصولی، شناسایی فرصت‌ها و استفاده از مزیت‌های این بخش می‌توان در جهت توسعه پایدار و تنوع بخشی به اقتصاد ملی گام برداشت. به گونه‌ای باید گفت معرفی مفاخر همدان با گردشگری ادبی محقق می‌شود.
مدیرپایگاه هگمتانه عنوان کرد: شهر همدان با پشتوانه تاریخی و فرهنگی غنی و بهره‌مندی از جاذبه‌های فرهنگی، ادبی مشهوری چون، آرامگاه باباطاهر، ابن سینا از توانمندی بالایی در جهت جذب گردشگران فرهنگی و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادبیات ایران زمین برخوردار است.
مشاهیر و مفاخر ادبی الگوی بومی برای جوانان
مدیر بنیاد ایران‌شناسی در استان همدان نیز به هنر تصنیف‌سازی و شاعری عارف قزوینی اشاره کرد و گفت: شخصیت ارزشمند مفاخر موجب سربلندی ایران اسلامی هستند.
محسن جان‌جان عنوان کرد: مشاهیر و مفاخر ادبی الگوی بومی برای جوانان امروز هستند که معرفی و برگزاری برنامه‌های بزرگداشت آنها می‌تواند موجبات رشد توسعه را در هر منطقه‌ای رقم زند.
وی گفت : عارف قزوینی شاعر، ترانه‌سرا، موسیقیدان ایرانی است که شعر و موسیقی معاصر ایران بسیار مدیون اوست. بسیاری از تصانیف مشهور و محبوب قرن اخیر سروده و ساخته اوست.
جان جان عنوان کرد : عارف قزوینی که از وی آثار ارزشمندی چون" از خون جوانان وطن لاله دمیده" به یادگار مانده است، همواره آزادگی و وطن‌خواهی را دستمایه هنر خود قرار می‌داد.
وی در ادامه عنوان کرد : امروزه در رویارویی با فرهنگ جهانی سازی، اهمیت هویت‌های قومی و ملی در عرصه‌های خرد و کلان فرهنگی حائز اهمیت بیشتری می‌شود. مفاخر یک ملت رابطه‌ای مستقیم با هویت و خودباوری فرهنگی آن ملت در فرایند جهانی سازی دارند. مفاخر افراد یا پدیده هایی هستند که می‌توان به آنها افتخار کرد و به عبارتی مایة فخر و مباهات هستند. برگزاری این بزرگداشت‌ها را می‌توان در یک دایره شناختی با عنوان مفخره‌شناسی قرار داد.
شاعر وطن‌پرست که شعر و هنرش را در خدمت وطن‌پرستی و مبارزه گذاشت
فعال و روزنامه نگار حوزه فرهنگ استان همدان نیز در این مراسم با اشاره به جایگاه عارف قزوینی گفت: میرزا ابوالقاسم عارف سال 1258 در قزوین زاده شد و پس از سپری کردن یک دوره زندگی پرملال و رنج در سال 1312 در سن 54 سالگی در همدان درگذشت. او شاعری وطن پرست بود که شعر و هنرش را در خدمت وطن پرستی و مبارزه گذاشته بود.
حسین زندی در ادامه گفت: عارف در زندگی‌نامه‌ای که به قلم خودش نوشته می‌گوید، «جز پول که ستارالعیوب و قاضی الحاجات است، همه چیز داشتم. حسن جوانی و قوای طبیعی، صحت مجاز، حنجره داوودی، ذوق سرشار، روح جوان، طبع دوان، پس زهی بی‌خردی و کوتاه نظری، با نبودن چیزهایی که با بودن آنها انسان دلخوش است».
وی عنوان کرد: تصنیف‌سازی از بهترین هنرهای عارف یا به عبارت دیگر مهم‌ترین هنر عارف بود. امروزه از حدود 90 میلیون ایرانی و حتی فارسی زبان‌های افغانستان و تاجیکستان کمتر کسی را می‌توان یافت که یکی از تصنیف‌های عارف به گوشش نرسیده باشد.
این فعال فرهنگی افزود: به تعبیر امروزی‌ها کار عارف در دوره مشروطه و پس از مشروطه ارائه خبر اعتراضی بود و به غیر خودش تصنیف و شعر وطنی می‌سروده است. تصنیف‌سازی وی بر شعرش هم اثر گذاشته و غزل و قصیده عارف هم ساده است و در عین حال مضمون اجتماعی و ملی و عاشقانه بسیار خوبی دارد.
وی گفت : عارف می‌نویسد،«وقتی تصنیف‌های وطنی ساخته‌ام که ایرانی از هر ده هزار نفر یک نفرش نمی‌دانست وطن یعنی چه؟» نثر ساده و بی‌تکلف و صادقانه عارف همواره در دل مخاطب نشسته است. وی شعر را نیز برای مردم و اندیشه اجتماعی یا به تعبیر خود وطن خود می‌گوید. به همین دلیل اشعار ساده‌ای ساخته است و سرخوردگی، ناامیدی، وطن دوستی و مخالفت با حاکمیت از ویژگی‌های شعری اوست.
نکته مهم در شعر وی این است که در کنار استفاده از مضامین قدیمی و جاری و ابیان کهن، مضامین روز و اصطلاحات روز را نیز استفاده می‌کند و گاه عشق فردی را به جای عشق وطن پیوند می‌دهد.
مملکت چو نرگست خراب است چاره خرابی انقلاب است
در این مراسم کاظم مرادی تصنیفی از عارف خواند و در کنار وی شاعران و فعالان فرهنگی استان همدان همچون محمد افشار بیگلری، آریا نیک، نسرین ابوطالبیان و عباس رنجبران به یاد عارف قزوینی غزل‌هایی از وی را دکلمه کردند.
