■220هزار تردد درون شهری همدان مربوط به خودروهای شخصی است
در همدان روزانه یک میلیون و 500 هزار تردد درون شهری انجام میشود که تقریباً نیمی از این سفرها با استفاده از خودروهای شخصی و تکسرنشین صورت میگیرد به گونهای که از هر 10 دستگاه خودرویی که تردد میکند 8 دستگاه، تک سرنشین بوده که این آمار نشان میدهد که سهم وسایل نقلیه عمومی در پوشش سفرهای روزانه بسیار ناچیز است.
شاید هنگامی که در ترافیک یا پشت چراغ قرمز گیر کردهاید این سؤال را از خودتان پرسیده باشید که چرا در این چند سال اخیر تعداد خودروهای شخصی افزایش یافته است و چرا مردم برای تردد داخل شهر و یا یک خرید ساده به جای استفاده از حملونقل عمومی از خودرو شخصی خودشان استفاده میکنند؟
اگرچه ممکن است برخی از مردم در پاسخ کیفیت پایین و انتظار طولانی مدت برای استفاده، حملونقل عمومی را عنوان کنند که سبب شده شهروندان، همواره در سیستم حملونقل عمومی، ضعف و کمبود یا نبود امکانات را مشاهده کنند و به دلیل نارضایتی و شکاف بین انتظارات و واقعیت موجود، از وسایل نقلیه عمومی نیز کمتر استفاده میکنند، از همین رو ترافیک و تردد با خودروهای تکسرنشین و فرسوده در سطح شهر بیشترین سهم را در بروز آلودگی هوای همدان داشته است.
آنطور که سازمان محیط زیست استان اعلام کرده است: خودروهای شخصی در صبحگاه که اوج ترافیک شهری است و از میان 299 هزار تردد خودرویی که در شهر همدان صورت میگیرد، 220 هزار آن مربوط به خودروهای شخصی است که بیشترین تعداد هم مربوط به پراید و پژو و سمند است که با انتشار ۹۶ تن دیاکسیدکربن در ساعت، رتبه نخست آلودگی هوا را برعهده دارند.
سالانه 410 هزار تن دی اکسید کربن در همدان منتشر میشود که در شاخص آلودگی هوا بر اثر ذرات معلق، سهم کامیونها و اتوبوسها از همه بیشتر است اما در رابطه با خودروهای شخصی بیشترین سهم مربوط به ساعات اوج ترافیک است که 8/3 تن و پس از آن به تاکسیها تعلق دارد که با توجه به آخرین براورد، در سال گذشته 116 تاکسی در همدان نوسازی شده است.
این درحالی است که بیشترین آلودگی مربوط به ناوگان فرسوده حملونقل است و اگر ناوگان نوسازی شود 50 درصد آلودگی حل خواهد شد.
یکی از ویژگیهای کارامد بودن یک شهر، سیستم حمل و نقل آن است. ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی سبب کاهش نیاز به استفاده از خودروهای شخصی و در نتیجه کاهش آلودگیهای محیطی مانند آلودگی هوا و سر و صدا و حفظ فضای سبز میشود. بیشترین نرخ رشد مالکیت خودرو در اغلب شهرهای کشور در حال توسعه است.
همچنین معاینه فنی به موقع خودرو یکی از راهکارهای اصلی کنترل آلودگی هوا به ویژه در فصل زمستان است، که با توجه به اینکه هنگام سرد شدن هوا به علت بروز وارونگی دما، هوای آلوده در سطح زمین باقی میماند، برای کاهش میزان آلایندگی و مصرف سوخت خودرو و همچنین جلوگیری از تصادفات، بهتر است در بازههای زمانی مشخص به مراکز معاینه فنی که مشخص شده است، مراجعه کنند.
بیش از 70 درصد خودروها معاینه فنی ندارند
مدیر اجرایی مرکز معاینه فنی الغدیر همدان در این باره بیان کرد: متأسفانه چون تعداد دوربینهای ثبت معاینه فنی در کشور محدود است و در شهر همدان هم چنین دوربینی فعال نیست از همین رو برای بسیاری از شهروندان کنترل معاینه فنی خودروهایشان اهمیتی ندارد.
محمد محمدی با بیان اینکه بیش از 70 درصد خودروها معاینه فنی ندارند، افزود: بسیاری از خودروها تنها در مواقع ضروری معاینه فنی خودرو خودرا دریافت میکنند به طور مثال، رانندگان تاکسی باید هر 3 ماه یکبار این کار را انجام دهند اما سالانه آن هم زمانی که میخواهند کارت شهری خودرا تمدید کنند،اقدام به این عمل میکنند.
وی عنوان کرد: همچنین یک ذهنیتی که برای بیشتر رانندگان ایجاد شده است، تصور میکنند که تست کردن میزان آلایندگی خودرو برای آنها بسیار هزینهبر است به همین خاطر ترجیح میدهند چندین برابر هزینه برای دریافت برگه معاینه فنی پرداخت کنند اما میزان آلایندگی خودرو را تست نکنند.
محمدی، درباره اهمیت معاینه فنی خودروهای سنگین معتقد است که میزان آلایندگی این خودروها در مقایسه با خودروهای سبک بسیار ناچیز است و بسیاری از مردم از سر ناچاری و به اجبار به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند.
مدیر اجرایی مرکز معاینه فنی الغدیر همدان با اشاره به اینکه روزانه 4 خودرو فرسوده از رده خارج میشوند، افزود: تعداد خودروهایی که از رده خارج میشوند، بسیار پایین است و اکنون نیز طرحی آمده است که از خودروهای فرسوده برای قرعهکشی خودروها به عنوان یک امتیاز استفاده میکنند و همین عامل سبب افزایش خودروهای فرسوده در سطح شهر شده است که در این صورت باید پلیس نسبت به داشتن برگه معاینه این خودروها نیز سختگیری کند تا راننده مجبور شود که خودرو خود را هرچند ماه از نظر میزان آلایندگی بررسی کند.
گفتنی است که از ۲۵ میلیون خودرو شمارهگذاری شده در کشور حدود 5/6 میلیون خودرو فرسوده هستند که مصرف انرژی و انتشار آلایندگی بیشتری دارند، همچنین حدود ۹۰ درصد از ۱۲ میلیون موتورسیکلت در حال تردد فرسوده، کاربراتوری و غیراستاندارد هستند.
بنابراین حل مشکل آلودگی هوا نیازمند تأمین الزامات، زیرساختها و اعتبارات لازم است. به عنوان نمونه باید برای کمبود حمل و نقل عمومی در کلانشهرهایی مانند همدان، تهران و... سرمایهگذاری کنند و اتوبوس نو وارد شهرها کنند.
با توسعه مناسب و کارامد شدن حمل و نقل عمومی مردم به خودروهای تک سرنشین رو نمیآورند زیرا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی هم اقتصادی و هم راحتتر است. اکنون حمل و نقل عمومی ما کارامد و جوابگوی نیازهای مردم نیست زیرا مناطق را بهطور کامل پوشش نمیدهد.