در سال 1331 و همزمان با اپیدمی طاعون در غرب کشور، انستیتو پاستور ایران به تأسیس پایگاهی تحقیقاتی بهداشتی در روستای اکنلو شهرستان کبودراهنگ همدان اقدام کرد.
با شکل‌گیری این مرکز، تیم‌های تخصصی انستیتو پاستور ایران با انجام اقدامات موثر بر روی انسان‌ها و جوندگان توانستند همه‌گیری طاعون را در این منطقه کنترل کنند.
در این پایگاه تحقیقاتی، دکتر بالتازار و همکاران ایرانی‌اش، تحقیقات وسیعی را در رابطه با طاعون انجام دادند و پایگاه تحقیقاتی اکنلو را به عنوان یکی از مراکز رفرانس جهانی طاعون مطرح کردند.
از سال 1391 و در دور جدید فعالیت‌های پایگاه، مرمت 280 مترمربع ساختمان‌های قدیمی انجام شد و ساخت آزمايشگاه‌ها و ساختمان‌های جدید با متراژ حدود 340 مترمربع به پایان رسید.
این آزمایشگاه‌های جونده‌شناسی، سرولوژی، مولکولی و کشت، سالن جلسات و میهمان‌سرا (با ظرفیت پذیرش 40 نفر)، بستر مناسبی را برای تحقیق و آموزش در این منطقه از کشور فراهم کرده است.
این پایگاه تحقیقاتی در سال 1393 موفق به کسب مرجعیت برای تشخیص بیماری‌های طاعون، تولارمی و تب کیو شد و در عین حال مطالعاتی را در زمینه پایش سایر بیماری‌های نوپدید و بازپدید انجام می‌دهد.
حاصل طرح‌های پژوهشی انجام شده به محوریت این پایگاه در 5 سال اخیر، گزارش مجدد آلودگی به طاعون در حیات وحش مناطق غربی کشور، گزارش موارد سرم مثبت تولارمی در گروه‌های پرخطر انسانی استان‌های غربی و شرقی کشور، گزارش موارد مثبت تولارمی در جوندگان شمال، شرق و غرب کشور، گزارش آلودگی آب‌های غرب کشور به عامل تولارمی، گزارش موارد سرم مثبت تب کیو در دام‌ها و انسان‌های مناطق مختلف کشور و گزارش نخستین مورد بالینی تب کیو در شهر تهران بوده است.
با فراهم شدن بستر آموزشی مناسب شامل امکانات اقامتی، آموزشی و تفریحی، از سال 1392، چندین دوره آموزشی با حضور شرکت‌کنندگانی از چندین کشور در پایگاه برگزار شده است که در این دوره‌ها هزاران نفر آموزش‌های پیش‌بینی شده را گذرانده‌اند.
نشست یکروزه ارتقای رصد بروسلوز در پایگاه تحقیقاتی اکنلو
اما پروژه ارتقای رصد بروسلوز، طرحی ملی است که با هدف بهبود سیستم مراقبت، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری تب مالت به اجرا گذاشته شده و قرار است با بهبود سیستم موجود، به عنوان الگویی برای بیماری‌های عفونی مشابه زئونوز در کشور دنبال شود. در فاز نخست، این طرح در شهرستان بیجار در استان کردستان آغاز شده است.
چندی پیش بود که در این زمینه، نشستی با هدف گزارش پیشرفت پروژه در این شهرستان و با حضور نمایندگان شبکه بهداشت، دامپزشکی، فرمانداری و آموزش‌وپرورش شهرستان بیجار و معاون بهداشتی و مدیران و کارشناسان مرتبط در دانشگاه علوم پزشکی کردستان تشکیل شد.گزارش پیشرفت کار توسط نمایندگان شبکه بهداشت و درمان بیجار و دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام شد.
در این نشست که با مدیریت حسین ملک‌افضلی، مشاور رئیس و عضو هیأت امنای انستیتو پاستور ایران و با حضور محمود نبوی، معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، سیامک سمیعی، رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت، حسین عرفانی، معاون گسترش شبکه و رئیس اداره زئونوز و محمود سروش، رئیس اداره مراقبت وزارت بهداشت و همچنین احسان مصطفوی، رئیس پایگاه تحقیقاتی بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران برگزار شد، مشکلات موجود در مدت انجام پروژه در بیجار مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
گفتنی است؛ پایگاه تحقیقاتی بیماری‌های نوپدید و بازپدید در این پروژه، نقش مرکزی برای تجزیه و تحلیل داده‌های اپیدمیولوژیک و دادن پسخوراند به سیستم بهداشتی درمانی کشور را دارد. همچنین نشست بعدی هم اردیبهشت ماه 1396 در بیجار برگزار خواهد شد.
