فصل دوم تعطيلات ۹۴ و روزهای تابستان پيشروي مسافراني است که قصد سفر در اين ايام را دارند؛ اينکه کجا بروند، چند روز بمانند و... .
در اين ميان تصميم نهايي بستگي به قدرت خريد خانوادهها دارد و آنچه بيش از هرچيز تعيينکننده است، هزينه اقامت در شهر مقصد است.
افرادي که توان پرداخت ۱۰۰ تا ۲۰۰ و بعضاً ۶۰۰ هزار تومان براي هر شب اقامت را دارند، قطع یقین هتلهاي ستارهدار گزينه انتخاب آنهاست. خانوادههايي هم كه دغدغه آنها کاهش هزينه سفر است، ترجيحشان خانهمسافرهاست.
بهرغم اينکه خانهمسافرها انتخاب 35 درصد مسافران نوروزي 94 بوده، اما همواره چرايي فعاليت آنها بحثهاي اهالي گردشگري را به دنبال داشته است.
طرح ساماندهی اماکن موقت استیجاری از اواخر سال 92 در همدان به اجرا درآمد.
براساس این طرح قرار بود خانههایی برای ارائه تسهیلات اقامتی براي رفاه گردشگران در همدان آماده شود.
همین اتفاق موجب شد كه یک بخش خصوصی مسئولیت کارهای بررسی، اعطای مجوز و مدیریت خانهها را برعهده بگیرد.
البته این برنامهریزی براساس یک طرح ملی بود، در حال حاضر نیز قرار است مدیریت این خانههای مسافرپذیر را براساس فراخوان اعلام شده میراث فرهنگی استان به بخش خصوصی دیگری واگذار کند.
از آنجا که انتخاب این خانهها و مدیریت محیط داخلی آنها یکی از وظایف سنگین میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است پرواضح است که حساسیت بر انتخاب مجری طرح زياد خواهد بود.
بخش خصوصی نظارت و مدیریت خانهمسافرها را برعهده میگیرد
معاون گردشگری، ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري همدان در گفتوگو با همدانپیام در این زمینه، گفت: براساس این انتخاب بخش خصوصی که مسئولیت خانهمسافرها را برعهده میگیرد بر چگونگی فرایند شناسایی خانههایی که تمایل دارند به اماکن پذیرش مسافر تبدیل شوند نظارت خواهد کرد.
رزیتا ناصرالمعمار در ادامه افزود: مجری بخش خصوصی که قرار است نظارت و مدیریت خانهمسافرها را برعهده بگیرد زیرنظر جامعه هتلداران در همدان فعالیت خواهد کرد؛ زيرا این خانهها قرار است به ظرفیت اقامتی استان همدان یاری برسانند.
وی همچنین ادامه داد: در حال حاضر بیش از 60 مورد گزینه پیشنهادی برای دریافت مجوز خانهمسافر در همدان وجود دارد که بالغ بر 20 مورد آن به مرحله صدور پروانه رسیدهاند.
ناصرالمعمار گفت: در حال حاضر 60 خانه مسافر با ظرفیت 83 واحد اقامتی در مرحله دریافت مجوز هستند تا بتوانند محیطی امن را برای اقامت گردشگران استان ايجاد كنند.
معاون گردشگری همدان به یک سری شاخصهای مورد توجه در راستای انتخاب بهترین خانهمسافرها از میان درخواستکنندهها اشاره کرد و افزود: در حال حاضر به دنبال آن هستیم كه در میان شاخصها نوع بافت شهری را هم لحاظ کنیم.
از دیدگاه وی مطلوب است که بهترین مکان جغرافیایی در قالب محله، کوچه و خیابان باید برای اسکان گردشگران انتخاب شود.
مناطق بهتر شهری درخواست کمتری دارند
اما آنچه از شواهد برمیآید این است كه از مناطق بهتر شهری همدان درخواستهای کمتری برای کسب مجوز خانهمسافر به میراث فرهنگی استان مراجعه کردهاند.
ترجیح بسیاری از مردم هنگام سفر، اقامت در خانههای استیجاری است؛ خانههایی که در ورودی شهرها یا پایانههای حملونقل، تابلوبهدستها آنها را تبلیغ میکنند كه معمولاً قیمت آنها هم کمتر از هتلهاست و محدودیت هتلها را هم در پذیرش ندارند.
در زمينه فعاليت كارتنبهدستها در مبادي شهر، همدان گويا جلوتر از ديگر استانها هم پيش رفته است.
شاید اصلیترین دلايل گرایش مردم به استفاده از خانههای استیجاری، همین 2 عامل قیمت و نبود محدودیت در پذیرش مسافر باشد اما همین مسائل مدتی است صدای اعتراض هتلداران و مالکان اقامتگاههای قانونی و مجوزدار را درآورده است؛ زيرا به گفته آنها طرح اولیه این خانهها آن بود که در غیرفصل سفر، خدمات ارائه بدهند، اما ظاهراً چند سالی است که فعالیت آنها دائمی شده است و با ارائه خدمات زیر قیمت، بازار هتلها را آشفته کردهاند.
20هزار اقامتگاه غیرمجاز
سازمان میراث فرهنگی، صنايع دستي و گردشگری تاکنون 20 هزار اقامتگاه مسافری غیرمجاز را در کشور شناسایی کرده است اما پیشبینیها میگوید که تعداد این خانهها به دلیل نوع فعالیت دور از چشم، بیشتر از رقمی است که سازمان گردشگری اعلام کرده است.
این سازمان پس از چندبار آزمون و خطا کردن، سرانجام امسال برای ساماندهی و کنترل وضعیت این خانهها که قارچگونه در حال رشد هستند و حتی به پایتخت هم نفوذ کردهاند، سایت خانهمسافر را با معرفی واحدهای اقامتی به منظور نظاممند کردن و توزیع سفر در این خانهها راهاندازی کرد.
این سایت امکان این را میدهد که مسافران پیش از سفر، خانههایی را براساس اطلاعاتی که از قیمت، تجهیزات و موقعیت جغرافیایی آنها درج شده است، انتخاب و رزرو کنند. امتیاز دیگر این سایت، تصاویری است که براساس آن به راحتی میتوان متوجه شد مسافر قرار است در چه خانهای اقامت کند.
اما مسأله اصلی در سایت خانهمسافر، اين است که تصویر برخی از خانهها چندان دلچسب نیست که این موضوع به دليل تعریف نشدن شاخصهای کیفی و استاندارد برای مالکان خانهها و همچنین نبود نظارت جدی و مداوم بر آنهاست.
علاوه بر این، سازمان میراث فرهنگی، صنايع دستي و گردشگری با اينکه برای 6 هزار واحد اقامتی از میان 20 هزار واحد شناسایی شده در 19 استان کشور مجوز صادر کرده است اما هنوز همه اطلاعات آنها را در سایت خانهمسافر ثبت نکرده و از زمان فعال شدن رسمی این سایت تاکنون هیچ تغییری در محتوا و حجم اطلاعات حاصل نشده است.
گفتنی است، در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگري کشور اقدام به راهاندازی یک سایت خانهمسافر کرده است. با يك نگاه اجمالي به نظر ميرسد كه براساس گفتههای کارشناسان بخش ساماندهی منازل استیجاری در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، اصلیترین مزیت اقامت در خانهمسافرها صرفنظر از داشتن هزینهای ارزان، بیمه و تأمین امنیت مسافر است.