■ 47 هزار میلیارد تومان خسارت سالانه به منابع زیستی ایران
دوازدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیرداری و بحران های طبیعی در دانشگاه ملایر آغاز شد. بررسی و برآورد صدمات وارد شده در حوزه آبخیزداری و راه حل های برون رفت از بحران های پیش رو از موارد اساسی مطرح شده در این همایش است.
رئیس انجمن آبخیزداری ایران با اشاره به اینکه این انجمن جز 17 انجمن برتر در کشور است، گفت: از مرحله مدیریت مشکلات عبور کردیم و به مدیریت بحران رسیدیم توسعه برای کشورهای در حال توسعه اجتناب ناپذیر است و با وجود کمبود و منابع آب هنوز هم در حال توسعه صنایع آب بر هستیم و در این زمینه باید از تجربه موفق سایر جوامع استفاده کنیم.
حمیدرضا صادقی ضمن بیان اینکه رویکرد متوازن سازی باید از طریق آبخیزداری به عرصه ظهور برسد، افزود: مدیران ارشد کشور هنوز به این باور نرسیده اند که راه حل خروج از بحران آبخیزداری است و مسأله بازسازی، فضاسازی و فرهنگ سازی را در این حوزه به فراموشی سپرده ایم.
رئیس اتحادیه انجمن های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران نیز با بیان اینکه بحران تنها در محیط زیست وجود ندارد و ما با بحران نیروی انسانی در حوزه آبخیزداری رو به رو هستیم، گفت: بی انگیزگی متخصصان این رشته صدمات جبران ناپذیری به این حوزه وارد خواهد کرد چرا که در بسیاری از حوزه های آبخیزداری در بخش دولتی نیروهای غیرمتخصص مشغول فعالیت هستند.
علی سلاجقه افزود: کشور ما ذاتا خشک است وقتی که نمی توانیم کشور را با توجه به شرایط طبیعی آن مدیریت کنیم موضوع بحران مطرح می شود. وظیفه ما ایجاب می کند تا ایده ها، راه حل ها و پیشنهادات برون رفت از بحران هایی که با آن رو به رو هستیم را از تمامی حوزه ها جمع بندی و به مسئولان ارائه دهیم.
وی ادامه داد: فارغ التحصیلان این حوزه در کشور بیکار هستند زیرا آبخیزداری در جایگاه خود دیده نمی شود و از بنیان های علمی و دانش بومی کشور با حداقل هزینه برای حل بحران محیط زیست استفاده نمی کنیم در صورتی که دیگر کشورها پذیرفته اند که مدیریت آبخیزداری باید در جایگاه خود به خوبی صورت بگیرد.
معاونت بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه 18 مخاطره طبیعی وجود دارد که کشور می تواند از آن آسیب ببیند، گفت: بلایای طبیعی جزو لاینفک جهان است و اگر از آنها به عنوان تهدید و بحران یاد می کنیم به دلیل سو مدیریت ما است.
فرید لطیفی با اشاره به 72 هزار بافت فرسوده در کشور ادامه داد: بیش از 6 سال از مهلت 10 ساله نوسازی بافت فرسوده می گذرد و در این مدت تنها 10 درصد این بافت ها نوسازی شده اند بیش از 70 درصد نزولات آسمانی از دسترس ما خارج می شود و از 130 میلیارد مترمکعب قابل استفاده آن در هر سال بیش از 110 میلیارد متر مکعب برداشت می شود و این امر باعث ازبین رفتن سفره های آب زیرزمینی و فرو نشست زمین است مشکلی که در استان همدان هم وجود دارد.
وی با بیان اینکه هر سال باید مقداری از بودجه کشور صرف لایروبی رودخانه ها شود، اضافه کرد: ما رودخانه ها را به حال خود رها کرده ایم و بودجه موردنیاز ما هم در این زمینه ها محقق نمی شود و نگاه موجود در کشور هنوز هم اقدامات مقابله کننده است.
لطیفی تصریح کرد: مردم برای حفاظت از محیط زیست خود پای کار هستند اما از آنها کمک نمی خواهیم اگر خواهان حل مشکل به صورت ریشه ای هستیم اعتبارات به تنهایی کفایت نمی کند و باید از مشارکت مردم استفاده کنیم.
معاون امور بیابان و آبخیزداری سازمان جنگل ها با اشاره به مقوله فرسایش خاک گفت: فرسایش خاک یک بحران خاموش است که به آن توجه نمی شود و در اصل پایه همه بحران ها و تشدید کننده بحران آب می باشد به عنوان نمونه بحران کانون فرسایش بادی و طوفان شن مطرح است.
پرویز گرشاسبی افزود: کانون های تولید گرد و غبار در کشور تالاب هایی هستند که در دو سال گذشته خشک شده اند و تولید گرد و غبار در سطح یک میلیون هکتار به عنوان بحران جدید کشور مطرح شده است. بحران آب هم زمان باعث فرسایش زمین شده است که به اتفاقاتی نظیر فروچاله دشت همدان منجر خواهد شد.
وی ادامه داد: سالانه بالغ بر 50 هزار میلیارد تومان به محیط زیست ایران آسیب وارد می شود اما تنها 2 هزار میلیارد تومان برای جبران این خسارت هزینه می کنیم. با توجه به اقتصاد مقاومتی نمی توان از دولت انتظار داشت تا تمام هزینه ها را به دوش گیرد کما اینکه در سال جاری به کمک مردم و خیرین مقدار زیادی آبخیزداری صورت گرفته است.
قاسم اسدی ریاست مرکز تحقیقات کشاورزی استان نیز با اشاره به منبع محیطی بسیار شکننده و کاهش شدید بارش ها در سالهای گذشته در استان همدان گفت: در سالهای گذشته کمترین هزینه ای در بخش منابع طبیعی و آبخیزداری صرف شده است در دو دهه بعد با بحران روستاهای خالی از سکنه و مهاجرت و حاشیه نشینی رو به رو خواهیم بود فرصت زیادی باقی نمانده و باید با آگاهی دادن از طریق رسانه های ملی به مردم از آنها بخواهیم مشارکت کنند.
