افت سطح آبهای زیرزمینی به دليل حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه منجر به مرگ تدریجی تالاب‌های همدان شده و اینک نفس تالاب‌ها را در استان به شماره انداخته است.
استان همدان با داشتن 27 تالاب مصنوعی و طبیعی، چشم‌اندازی مناسب برای زیستگاه پرندگان و گونه‌های مختلف آبزی و زمینه‌ای برای نشاط دوستداران طبیعت و دانش‌پژوهان فراهم کرده است.
این تالاب‌ها به عنوان شناسنامه و هویت استان چند سالی است که روزهای ناخوشی را پشت سر می‌گذارند؛ به گونه‌ای که دوستداران طبیعت با نگرانی از این وضعیت هر از چند گاهی زنجیره‌های انسانی برای حفظ این تالاب‌ها تشکیل می‌دهند.
دوستداران طبیعت خبر خشک شدن تالاب‌ها و از بین رفتن گونه‌های جانوری و به‌هم خوردن اکولوژی منطقه را نشأت گرفته از دست‌اندازی انسان در طبیعت می‌دانند.
آنها معتقدندكه اجرای طرح‌های سدسازی، حفر چاه‌های غیرمجاز و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی سبب کاهش شدید سطح آب تالاب‌ها و در نهایت خشکی آنها شده است.
تالاب‌ها محیط‌هایی هستند که مشخصات آنها چیزی میان خشکی و آب است. اين مناطق ممکن است همواره دارای آب بوده و یا اینکه گاه خشک و گاه آب‌دار باشند که به آنها تالاب فصلی گفته می‌شود. مشخصه اصلی تالاب‌ها ماندگاری نسبی آب در آنهاست. آب تالاب‌ها ممکن است شور باشد یا شیرین. تالاب‌ها گاهی طبیعی بوده و گاه مصنوعی که انسان‌ساز هستند.
تالاب‌ها چه مصنوعی و چه طبیعی زیستگاه برخی حیوانات از جمله پرندگان آبزی و کنار آبزی می‌شوند که ما برای حفظ محیط‌زیست در نگهداری از این محیط‌ها باید کوشا باشیم و در هر حرفه‌ای که مشغول هستیم، می‌توانیم از تالاب‌ها حفاظت کنیم. البته به شرط اینکه دغدغه محیط زیست داشته باشیم.
همه مسئوليم
امروز 13 بهمن‌ماه روز تالاب‌هاست كه بر آن شده گزارشی از تالاب‌ها تهیه کنيم تا کسانی که خواننده این گزارش می‌شوند، خود را در نگهداری از آنها، مسئول بدانند.
یک جامعه زمانی می‌تواند از محیط زیست منطقه محافظت کند که فرهنگ حفظ محیط زیست در جامعه ایجاد شود و همه خود را همیار محیط زیست بدانند.
کشاورزانی که در نزدیکی تالاب‌ها مشغول به کشت محصول هستند، آیا بهتر نیست برای حفظ محیط زیست این منطقه که زیستگاه برخی گونه‌هاست، از کشت هایی استفاده کنند که آب‌بر نباشد و یا دامداران مناطق نزدیکی تالاب‌ها هنگام چرای دام، مراقب منطقه باشند و اطرافیان این مناطق دست از حفر چاه‌های غیرمجاز بردارند!
راهکارهای نماینده مجلس شوراي اسلامي برای خشکی تالاب‌ها
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی به ایسنا گفته است: مجموعه دولت باید برنامه خود را در حوزه نگهداری از محیط زيست ارائه دهد و اگر لازمه اجرای کار فراهم شود و نیاز به قانون باشد، موضوع از طریق مجلس پیگیری می‌شود.
به گفته ابراهیم کارخانه‌ای، یک بخش از وظیفه مجموعه سازمان حفاظت محیط‌زیست حفظ و حراست از تالاب‌هاست و اگر در این حوزه نیاز به وجود قانونی باشد باید طرح را در قالب لایحه به مجلس ارائه دهد تا در مورد آن تصمیم‌گیری شود.
تغییر اقلیم منطقه، تالاب‌های نیمه‌خشک را هم خشک کرده است
در حال حاضر با خشکسالی و افت شدید آبهای زیرزمینی و تغییر اقلیم منطقه تالاب‌های استان ار حالت نیمه‌خشک به سمت خشکی کامل در حال پیشرفت هستند که باید برای جلوگیری از بروز این بحران برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داد.
کارخانه‌ای اضافه كرد: در حال حاضر سدهای موجود در استان با کاهش آب شدید مواجه هستند؛ بنابراین این وضعیت برای تالاب‌ها صدق می‌کند.
مسئولان خود را با شرایط منطقه وفق دهند
مسئولان باید خود را با شرایط اقلیمی فعلی وفق دهند و با شرایط موجود برنامه‌ریزی کنند. همچنین کشاورزان باید تغییر اساسی در شیوه آبیاری انجام دهند تا هنگام آبیاری محصول با بی‌آبی مواجه نشوند.
کشاورزان به روش نوین آبیاری کنند
وی با بیان اینکه برخی کشاورزان در نزدیکی تالاب‌ها اقدام به آبیاری محصولات می‌کنند، گفت: در حال حاضر 16 شیوه جدید آبیاری وجود دارد که کم‌آب‌بر بوده و باید بدانیم راهکار رفع مشکل تالاب‌ها تغییر در شیوه استفاده از آبهای موجود است؛ به طوری که باید با کمترین آب موجود بیشترین بهره‌وری را انجام دهیم.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس بيان كرد: همدان جزو مناطق ممنوعه نسبت به حفر چاه محسوب می‌شود و هر فردی به صورت سرخود اجازه حفر چاه ندارد و اگر جلوی این موضوع گرفته شود می‌توان تا حدودی مشکل تالاب‌ها را حل کرد.
اقليم همدان تغيير كرده است
كارخانه‌اي همچنين ادامه داد: اقلیم منطقه همدان تغییر کرده است؛ اما مسئولان و برنامه‌ریزان باید براساس وضعیت موجود برنامه‌ریزی کنند و طرح ارائه دهند تا تالاب‌ها زنده بمانند.
وي استفاده از پساب‌های صنعتی را برای برخی امور آبیاری مناسب دانست و بيان كرد: باید از کمترین آب مصرفی بیشترین بهره‌برداری را داشته باشیم.
البته بخش اعظمی از آبهای موجود تبخیر می‌شوند که باید جلوی تبخیر آب‌ها گرفته شود و شرایط را از حالت بحران خارج کرد.
تالاب پیرسلمان تنها تالابی که رنجور نیست
رئیس اداره محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان همدان هم از مرتفع شدن وضعیت تالاب پیرسلمان اظهار خرسندی کرد و گفت: این تالاب امسال آبگیری شده است و گونه‌های آبزی و کنار آبزی در این منطقه زندگی می‌کنند.
مهدی صفی‌خانی اظهار کرد: تالاب پیرسلمان با اقدامات مدیریتی مسئولان محیط‌زيست آبگیری شده است و این تالاب هیچ گونه مشکلی ندارد.
به گفته وي، تالاب چم‌شور به دلایل مختلف آبگیری نشده و در حال حاضر در خشکی به سر می‌برد. همچنین تالاب آق‌گل جزو تالاب‌هایی است که در خشکی به سر می‌برد. تالاب شرین‌سو وضعیت بدی نداشته و در حال حاضر برخی گونه‌ها در آن زندگی می‌کنند.
صفی‌خانی ادامه داد: تالاب سد اکباتان در وضعیت بینابینی قرار داشته و برخی پرندگان در مسیر مهاجرت در این منطقه حضور می‌یابند.
البته وي معتقد است: مشکل تالاب‌ها یک شبه حل نمي‌شود و باید هماهنگی بین بخشی بین چندین دستگاه دولتی و مردم انجام شود تا مشکل تالاب‌ها رفع شود.
وی تغییر شرایط اقلیمی و جوی را از دیگر عواملی دانست که موجب خشکی تالاب‌ها شده است.
