در سالن انتظار یک مرکز درمانی که در روزهای آغشته به ویروس لَزِج کرونا، بسیار خلوتتر از همیشه است، نشستهام. مرد و زن نسبتاً جوانی وارد میشوند و با حفظ فاصله اجتماعی در صندلیهای کناری مینشینند.
لحظهای نمیگذرد که زن آغاز میکند و با هر 2 دست بر سر و صورت خود میکوبد، بعد هم بیصدا گریه میکند. گویی لرزش شانههایش دل حاضران را لرزانده باشد، توجه همه به سمت او جلب میشود. مردی که کنارش نشسته است، دستهایش را میگیرد و آرام آرام با او حرف میزند.
بنا بر آمارهای اعلامی از سوی وزارت بهداشت، کرونا روزانه حدود ۴۰۰ نفر را در ایران به کام مرگ میکشد. باز هم به قول وزارت بهداشتیها یعنی در هر 3 ثانیه 3 نفر، زندگی بر روی کره خاکی را بدرود میگویند. گفتنش فقط به حرف راحت است زیرا در عمل، روزانه بیش از ۴۰۰ خانواده و بیش از ۴۰۰ فامیل و بیش از ۴۰۰ دوست و همکار و آشنا نبودن عزیزان را حس میکنند و از آنجا که احتمال قطعی ابتلا به کرونا ویروس در تجمعات، امکان گذر از مراحل سوگ را با دورهم جمع شدن و برگزاری مجالس ترحیم هم نمیدهد، هر عزیز از دست دادهای در لاک خود فرورفته و بار مصیبت وارده را بهتنهایی بر دوش میکشد.
در چند دهه اخیر، با روی کار آمدن تکنولوژی تلفنهای همراه هوشمند، شاهد تمرکز بیشتر بر فضای مجازی و افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی هستیم. بهطوریکه نه فقط برای امور شخصی و غیررسمی همچون گسترش ارتباطات مجازی بلکه برای رسمیترین امور روزمره هم با بهرهگیری از خدماتی از جمله دولت الکترونیک، ناچار به استفاده از این امکان شدهایم. تاجایی که با وجود همه فیلترها و محدودیتهای اعمال شده، اکثریت افراد جامعه بهویژه جوانان، با نصب پیامرسانها در تلفنهای همراه یا تبلتها و نوتبوکهای خود، در گروهها و کانالهای بیشماری از گروههای دوستانه و فامیلی گرفته تا کانالهای غیررسمی با هدف اطلاعرسانی در زمینه عملکرد افراد یا نهادها و گروهها و کانالهای خبری و... عضو شدهاند. کاربران بیشمار شبکه اجتماعی اینستاگرام را هم به اینها اضافه میکنیم و به آمار فوتیها برمیگردیم:
میدانید صرفاً شنیدن این خبرهای بد و احاطه شدن با واقعیتهای مجازی، حتی اگر هیچکدام از مصیبتزدگان را نشناسیم، با ما چه میکند؟
در همین زمینه با یک مشاور خانواده به گفتوگو نشستهایم. امینه توقیری با اشاره به سندرم خبرهای بد، گفت: مواجهه هر روزه و بیش از حد معمول آدمی با خبرهای بد، میتواند او را دچار اختلال «سندرم خبرهای بد» کند.
وی در توضیح افزود: هر چیزی که از حالت نرمال و عادی خارج شده و نشانههای خاصی را با خود حمل کند، میتواند نشانهای از اختلال سندرم باشد و سندرم خبرهای بد، از جمله سندرم هایی است که این روزها با توجه به همهگیری ابتلا به کرونا و ترسها و نگرانیهای ناشی از آن، درحال شیوع است.
توقیری نشانههای سندرم خبرهای بد را شبیه علائم افسردگی دانست و تنها تفاوت را طول مدت ابتلا عنوان کرد و افزود: افسردگی میتواند 6 ماه یا بیشتر به طول بینجامد حال آنکه طول درمان سندرم خبرهای بد، 2 الی 3 هفته است.