امسال نیز مانند هر سال شعری برای روز زمین پاک که دوم اردیبهشت است توسط سازمان محیط زیست در نظر گرفته شده است که «احیای زمین، افزایش بهره‌وری برای توسعه پایدار» است.
البته شعار روز جهانی زمین پاک احیای زمین تعیین شده که سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به شرایط اقلیمی کشور افزایش بهره‌وری برای توسعه پایدار را به آن اضافه کرده است و شعار ملی کشور احیای زمین، افزایش بهره‌وری برای توسعه پایدار تعیین شد.
اگرچه هر ساله روزی خاص برای پاکی این نعمت بزرگ و مادر هستی در نظر گرفته شده است اما آمارهایی که کارشناسان از حال و روز این روزهای آن ارائه می‌دهند نگران‌کننده است اما باید گفت در حال حاضر علاوه بر زمین، آب و هوا هم ناپاک است و همه این موارد به سیاست‌های کلانی برمی‌گردد که بر مبنای توسعه ناپایدار وابسته به منابع طبیعی و انرژی‌های فسیلی در حال اجراست.
استفاده از کودهای شیمیایی غیر استاندار در زمین‌های کشاورزی استان، جایگزین سوخت‌هایی مثل مازوت به جای نفت و گازوئیل در نیروگاه ها، ایجاد فروچاله‌ها و قطع درختان و بسیاری از موارد دیگر نشان می‌دهد نه تنها اصل ۵۰ قانون اساسی در استان به خوبی رعایت نمی‌شود که اعتقادی به توسعه پایدار نیز در همدان وجود ندارد.
این شرایط در حالی است که کارشناسان محیط زیست تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین را هم از مهم‌ترین بحران پیش روی کره زمین می‌دانند که به شدت زیست در این کره خاکی را به مخاطره انداخته است.
آنان بر این باورند که اگر نتوانیم میزان تولید گازهای گلخانه‌ای و مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش دهیم، ممکن است در پایان قرن حاضر در شرایطی قرار گیریم که ۷۵ درصد تنوع زیستی و بیشتر اکوسیستم‌های زمین نابود شود و علاوه بر این، میانگین دمای کره زمین به چهار درجه سلسیوس افزایش یابد؛ اگر این اتفاق بیفتد با بحرانی فراگیر در جهان مواجه خواهیم شد که نیمی از ساکنان زمین را تهدید خواهد کرد.
آن‌طور که این کارشناس محیط زیست می‌گوید با اینکه ما تنها یک درصد جمعیت و یک درصد خشکی‌های زمین را در اختیار داریم، متأسفانه یکی از ۹ کشور بزرگ تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای هستیم و این موضوع نشان می‌دهد در مقایسه با مساحت کشور و جمعیتمان بسیار بیش از سرانه جهانی گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنیم. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران متعهد شده در صورت برداشته شدن تحریم‌ها تا افق ۲۰۳۰ بتواند انتشار گازهای گلخانه‌ای را ۱۲ درصد کاهش دهد و اگر تحریم‌ها برداشته نشود این رقم تنها ۴ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
بر همین اساس نگرانی در این مورد بسیار جدی است، به دلیل آنکه مشکلات محیط زیستی با یک فرمول ریاضی حل نمی‌شود و اجزای محیط زیست به صورت کاملا پیچیده با هم در ارتباط هستند.
آلودگی زمین و بلایی که پلاستیک‌ها و پسماندها بر سر آن می‌آورند یک موضوع عادی و روتین شده است که مقابله با آن بیشتر تبدیل به یک شعار مدیریتی است تا عملیاتی برای رفع آن این درحالی است که شیوع کرونا هم مردم را با ترس مواجه کرده و موجب تعطیلی بسیاری از کسب‌و‌کارها و سفرها در دنیا شده، در یک سال همدان بیش از هزار و ۷۸۲ نفر تلفات جانی داشته است بنابراین راه‌حل این موضوعات نیز ساده نخواهد بود و به یک عزم جدی نیاز دارد که تمام سطوح مدیریتی شامل سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری تا اجرا و حتی تا منازل شهروندان را شامل می‌شود.
از آنجا که بسیاری سرطان‌ها، کوتاه‌شدن طول عمر بشر، بیماری‌های روحی و روانی و استرس‌ها، ریشه در نحوه زندگی، الگوی مصرف و البته آلودگی‌های محیط زیست پیرامون ما داردلازم است درباره محیط زیست و طبیعت قدری تفکر کنیم که چه مسئولیتی در حفاظت از این کره و طبیعت آن و انتقال آن به نسل آینده داریم؟ با رعایت دستورالعمل های بهداشتی تا چه اندازه می‌توانیم از دور ریز ماسک و دستکش‌ها که این روزها فضای شهر را زشت کرده است جلوگیری کنیم؟
بر همین اساس پیشنهاد می‌شود دست اندرکاران برنامه ریزی از شهرداری تا محیط زیست همانطوربا الگو پذیری از شعار امسال زمین پاک در استان روز بدون پلاستیک، روز بدون زباله را در برنامه های خود بگنجاند و نیز برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در این شهر تا رسیدن به نقطه بهینه اقدام کنند.
محیط زیست، شهرداری، مراکز بهداشت و هر سازمان مربوطه دیگری نمی‌‌تواند به‌تنهایی کارآمد باشد، بنابراین یک مشارکت جدی بین تمام سازمان‌ها ضروری است و برای رفع مسائل و چالش‌های محیط‌زیستی همدان باید تصمیمات از حالت جزیره‌ای خارج و همکاری مؤثری در همه بخش‌ها ایجاد شود.
از آنجا که شعار امسال برای روز زمین پاک گره با توسعه خورده است باید گفت تحقق اهداف توسعه پایدار بیش از هر اقدامی به فرهنگ‌سازی نیاز دارد، برای فرهنگ‌سازی باید هر فرد از خودش شروع کند به همین دلیل باید برای شهروندان نیز نقش تعریف شود که بتوانند مشارکت مؤثر داشته باشند.
در همین راستا به عنوان یک رسانه مردمی از شهروندان عزیز می‌خواهیم از رهاکردن زباله‌ها در محیط و به‌ویژه ماسک و دستکش در دورانی که شیوع اپیدمی کووید 19 استجلوگیری کنند، آن طور که پیش بینی می‌شود همدان با بحران آب روبه رو است بنابراین در مصرف آب صرفه جویی کنیم آب را به‌هیچ‌عنوان هدر ندهیم. تا در کنار توسعه زمین عزیز و مادر هستی را احیا کنیم.
